Rozwój nowych technologii i cyfryzacja wielu aspektów naszego życia to zjawiska, które mają coraz większy wpływ na nasze codzienne funkcjonowanie. Jednym z takich trendów, który zyskuje na popularności, jest finansowanie społecznościowe, czyli crowdfunding. Platforma umożliwia zbieranie funduszy od wielu osób na realizację różnego rodzaju projektów, począwszy od nowych produktów lub usług, a skończywszy na akcjach charytatywnych. Niestety, wraz ze wzrostem popularności crowdfundingu obserwujemy również coraz więcej przypadków oszustw związanych z tą metodą finansowania.
Skala problemu oszustw w crowdfundingu
Według danych z raportu „Wyzwania informatyki bankowej 2019″, liczba oszustw na platformach crowdfundingowych stale rośnie. W Stanach Zjednoczonych w 2021 roku blisko 100 tysięcy osób zostało pokrzywdzonych na łączną kwotę 770 milionów dolarów. Natomiast w Polsce, według danych Narodowego Banku Polskiego, wartość oszustw dokonanych za pomocą kart płatniczych wzrosła w drugim kwartale 2021 roku aż o 193 procent do wartości 194 milionów złotych. W tym samym czasie liczba oszustw z wykorzystaniem kart płatniczych wzrosła o 4 punkty procentowe do 572 tysięcy przypadków.
Jak podaje Infor.pl, w samej tylko Warszawie i powiatach ościennych w 2021 roku doszło do 45 tysięcy oszustw internetowych, które opiewały na łączną kwotę ponad 16 milionów złotych. Zdaniem ekspertów, rozwój technologii, upowszechnienie się kart płatniczych oraz niski poziom świadomości zagrożeń wśród Polaków to czynniki, które sprzyjają działaniom oszustów.
Najpopularniejsze rodzaje oszustw na platformach crowdfundingowych
Analizując najnowsze dane, można wyróżnić 3 główne rodzaje oszustw na platformach crowdfundingu:
-
Fałszywe zbiórki na leczenie
Organizatorzy tego rodzaju zbiórek podszywają się pod osoby chore, które podobno potrzebują pieniędzy na operację lub bardzo drogie zagraniczne leczenie. Często angażują w promocję zbiórek media, znanych aktorów, polityków czy sportowców, aby zwiększyć wiarygodność. Ponadto fałszują dokumentację medyczną i posługują się zdjęciami znalezionymi w internecie, aby uwiarygodnić swoje działania. -
Fałszywe zbiórki na pomoc dla zwierząt
W przypadku tego rodzaju oszustw wykorzystywane są emocje darczyńców poprzez dodawanie zdjęć zwierząt po zabiegach medycznych, które często pochodzą z internetu. Platformy crowdfundingowe, takie jak zrzutka.pl, otrzymują zgłoszenia od schronisk czy stowarzyszeń, które zauważyły fałszywy cel zbiórki. Aby zweryfikować prawdziwość przedstawionych dokumentów, platforma kontaktuje się z lekarzami weterynarii. -
Fałszywe zbiórki na pomoc dla Ukrainy
W ciągu ostatnich 2 miesięcy obserwuje się nasilenie przypadków, w których ludzie wykorzystują konflikt zbrojny na Ukrainie w celu zorganizowania oszustw na portalu zrzutka.pl. Organizatorzy decydują się założyć zbiórki rzekomo na pomoc dla potrzebujących w naszym wschodnim sąsiedzie, jednak środki te nie są wydatkowane zgodnie z celem. Część takich zbiórek zostaje szybko zdemaskowana, a inne są wykrywane dopiero w wyniku zgłoszeń lub dzięki wewnętrznym procedurom platformy.
Podsumowując, skala działania oszustów w internecie rośnie z roku na rok, a ich pomysłowość właściwie nie zna granic. Rozwój technologii, upowszechnienie się kart płatniczych oraz niski poziom świadomości społeczeństwa na temat zagrożeń w sieci to czynniki, które sprzyjają tego rodzaju działaniom. Dlatego też warto być świadomym potencjalnych niebezpieczeństw związanych z korzystaniem z platform crowdfundingowych i rozważnie podchodzić do wszelkich zbiórek, szczególnie tych, które apelują o nagłą pomoc.
