Randkowanie online stało się powszechną praktyką wśród osób poszukujących miłości, bliskości i intymnych relacji. Niestety, ta wygoda i dostępność portali randkowych przyciąga również niebezpiecznych cyberprzestępców, którzy wykorzystują te platformy do oszukiwania nieświadomych użytkowników. Jeden z najbardziej niepokojących trendów w tym obszarze to tzw. „romance scam” – oszustwa internetowe oparte na nawiązywaniu intymnych relacji z ofiarami w celu wyłudzenia pieniędzy.
Czym jest „romance scam” i na czym polega ten mechanizm?
Według informacji z platformy NetComplex, „romance scam” to schemat działania cyberprzestępców, którzy opierają swoje wyłudzenia na tworzeniu fałszywych, romantycznych relacji z ofiarami. Oszuści najczęściej spotykają się ze swoimi potencjalnymi ofiarami na portalach randkowych lub w mediach społecznościowych, prezentując się jako niezwykłe, atrakcyjne osoby – na przykład żołnierze stacjonujący za granicą lub lekarze na misjach humanitarnych.
Budując wiarygodność, przestępcy wykorzystują informacje publikowane przez ofiary w Internecie, by udawać idealnych partnerów. Z biegiem czasu relacja przenosi się na coraz bliższy poziom, a jedynym problemem jest to, że „kochanek” niechętnie chce się spotkać w rzeczywistości, zawsze znajdując dobrą wymówkę. Punktem kulminacyjnym jest zazwyczaj prośba o przesłanie pieniędzy – na przykład na operację kogoś bliskiego lub z powodu trudnej sytuacji materialnej. Zakochane ofiary dokonują przelewów, a następnie przestępca znika, zabierając ze sobą duże sumy pieniędzy.
Badania amerykańskiej Federalnej Komisji ds. Handlu pokazują, że niemal połowa ofiar, które straciły pieniądze w wyniku internetowego oszustwa, była w romantycznym związku z cyberprzestępcą. Mediana strat wśród tych ofiar wyniosła w 2022 roku 4400 dolarów. Według raportu, polskie Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości otrzymało w 2022 roku co najmniej kilkaset zgłoszeń dotyczących oszustw na amerykańskiego żołnierza. Liczba ta gwałtownie wzrosła w ciągu ostatnich trzech lat, prawdopodobnie częściowo z powodu pandemii COVID-19 i przeniesienia naszego życia do sieci.
Schemat działania oszustów
Schemat działania cyberprzestępców jest w większości podobny. Najczęściej można ich spotkać w mediach społecznościowych lub aplikacjach randkowych, gdzie chętnie przedstawiają się jako niezwykłe osoby – na przykład amerykański żołnierz lub lekarka na misji w kraju objętym wojną. Nowy znajomy zwraca szczególną uwagę na informacje udostępniane przez ofiarę w Internecie, by móc jeszcze lepiej dopasować swoją fałszywą tożsamość.
W kolejnych wiadomościach oszust skupia się na budowaniu swojej wiarygodności, przesyłając sfałszowane zdjęcia. Z biegiem czasu relacja z ofiarą przenosi się na coraz bliższy poziom. Dla samotnych osób taka romantyczna przygoda może być niezwykle kusząca, przez co ich czujność zostaje uśpiona. Niestety, „kochanek” nigdy nie chce się spotkać w realnym życiu, zawsze znajduje dobrą wymówkę.
Punktem kulminacyjnym takiej znajomości jest prośba o przesłanie pieniędzy. Scenariusze wyłudzania środków finansowych mogą być różne – od pomocy w związku z operacją kogoś bliskiego po ogólną trudną sytuację materialną. Zakochane ofiary dokonują wpłat, a następnie przestępca znika, zabierając ze sobą duże sumy pieniędzy. Ofiary często mają problem, by przyznać się, że osoba, w którą się zakochały, okazała się oszustem.
Przykłady ofiar „romance scam”
Skala problemu „romance scam” jest naprawdę spora. Według informacji z platformy NetComplex, w ubiegłym roku głośno było o seniorce z powiatu sokólskiego, która w wyniku oszustwa straciła 350 tysięcy złotych. Kilka dni temu media informowały również o olsztyniance, która została oszukana na ponad 300 tysięcy złotych przez wdowca walczącego o zdrowie córki.
Te przykłady to tylko wierzchołek góry lodowej. Wiele ofiar „romance scam” wstydzi się przyznać do swojej straty i nie zgłasza takich przypadków. Oszuści skutecznie wykorzystują ludzkie pragnienie bliskości i miłości, aby bezwzględnie okradać swoje ofiary.
Wnioski i rekomendacje
Skala problemu „romance scam” pokazuje, jak ważne jest, by osoby korzystające z portali randkowych zachowywały ostrożność i nie ulegały emocjom. Choć Internet stwarza wiele możliwości nawiązywania relacji, to w świecie wirtualnym reguły często przestają obowiązywać. Należy zachować czujność, szczególnie gdy nowy znajomy zbyt szybko zaczyna budować intymną więź i prosi o przesłanie pieniędzy.
Eksperci zalecają, aby przed podjęciem jakichkolwiek kroków finansowych dokładnie zweryfikować tożsamość i motywacje potencjalnego partnera. Warto również ograniczyć udostępnianie prywatnych informacji w Internecie, które mogłyby być wykorzystane przeciwko nam. Jeśli pojawiają się podejrzenia co do autentyczności nowej znajomości, należy natychmiast przerwać kontakt i zgłosić sprawę odpowiednim organom ścigania.
Choć „romance scam” to poważny problem, który nie jest dostatecznie nagłaśniany, to świadomość zagrożeń i ostrożność mogą znacznie zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą takich oszustw. Warto pamiętać, że uczucia i potrzeba bliskości są naturalną częścią ludzkiej natury, ale w sieci nie zawsze idą one w parze z bezpieczeństwem i rozsądkiem.
