W dzisiejszej cyfrowej erze, kiedy większość transakcji i rozliczeń odbywa się online, cyberprzestępcy nieustannie poszukują nowych sposobów na oszukiwanie i wyłudzanie danych od niczego niespodziewających się użytkowników internetu. Jednym z najnowszych trendów, który wzbudza zaniepokojenie, są fałszywe e-faktury – groźne narzędzie w rękach cyberkryminalistów.
Wzrost liczby incydentów związanych z fałszywymi e-fakturami
Według danych opublikowanych przez CERT Polska, w 2019 roku zespół odnotował ponad 22 tys. zgłoszeń, z czego prawie 65 tys. incydentów było związanych z bezpieczeństwem internautów – niemal dwa razy więcej niż w roku poprzednim. Wśród najczęściej rejestrowanych zagrożeń znalazły się wyłudzanie danych, phishing, spam i fałszywe sklepy internetowe.
Przemysław Jaroszewski, kierownik CERT Polska w NASK, podkreśla, że cyberprzestępcy nieustannie dostosowują swoje metody działania do zmieniających się okoliczności: „Hakerzy szybko dopasowują się do sytuacji, wymyślając wciąż nowe modele ataków. Poruszając się po internecie, trzeba zachować szczególną czujność, gdyż codziennie pojawiają się nowe sposoby działania cyberprzestępców.”
Fałszywe e-faktury – nowy sposób na wyłudzanie danych
Jednym z najnowszych trendów wśród cyberprzestępców jest wykorzystywanie fałszywych e-faktur do wyłudzania danych od niczego niespodziewających się ofiar. Schemat działania jest stosunkowo prosty, ale niezwykle skuteczny:
-
Podszywanie się pod instytucje lub firmy: Cyberprzestępcy tworzą sfałszowane e-maile, podszywając się pod dostawców usług, urzędy, kontrahentów lub współpracowników, przesyłając niczego niespodziewającym się odbiorcom wiadomości zawierające fałszywe e-faktury.
-
Wykorzystanie inżynierii społecznej: Wykorzystując techniki inżynierii społecznej, hakerzy starają się wzbudzić w ofiarach poczucie pilności lub zagrożenia, aby skłonić ich do jak najszybszego otwarcia złośliwego załącznika lub kliknięcia w podejrzany link.
-
Infekowanie urządzeń złośliwym oprogramowaniem: Po kliknięciu w link lub otwarciu załącznika, ofiara zostaje narażona na infekcję przez trojan bankowy lub inne złośliwe oprogramowanie, które może przejąć kontrolę nad jej urządzeniem i umożliwić cyberprzestępcom dostęp do poufnych danych.
Jak podkreśla NASK, „Wiadomości phishingowe są tak przygotowywane przez cyberprzestępców, aby wyglądały na autentyczne, ale w rzeczywistości są fałszywe. Mogą próbować skłonić Cię do ujawnienia poufnych informacji, zawierać link do strony internetowej rozprzestrzeniającej szkodliwe oprogramowanie lub mieć zainfekowany załącznik.”
Zagrożenia wynikające z fałszywych e-faktur
Skutki upadnięcia na tego typu oszustwo mogą być katastrofalne dla ofiar. Cyberprzestępcy, którzy uzyskają dostęp do poufnych danych, mogą je wykorzystać do dokonania dalszych przestępstw, takich jak:
-
Kradzież tożsamości: Uzyskanie dostępu do danych logowania, numerów kart kredytowych lub innych wrażliwych informacji może umożliwić cyberprzestępcom kradzież tożsamości ofiary.
-
Wyłudzenie pieniędzy: Przejęcie kont bankowych lub systemów płatniczych może pozwolić na dokonywanie nielegalnych transakcji i wyprowadzanie środków finansowych.
-
Rozprzestrzenianie złośliwego oprogramowania: Infekowanie urządzeń ofiar trojańskimi końmi lub innym szkodliwym oprogramowaniem może posłużyć do dalszych ataków na innych użytkowników.
-
Szantaż i wyłudzanie: Cyberprzestępcy mogą gromadzić wrażliwe informacje, aby następnie szantażować ofiary lub wyłudzać od nich pieniądze.
Według raportu CSIRT NASK, w 2019 roku zespół zarejestrował aż 6484 incydentów związanych z oszustwami internetowymi, w tym 4100 ataków typu fraud, czyli właśnie oszustw tego rodzaju. Tendencja ta niestety utrzymuje się i rośnie z każdym rokiem.
Jak chronić się przed fałszywymi e-fakturami?
Aby uniknąć stania się ofiarą tego typu oszustwa, należy zachować szczególną ostrożność i przestrzegać kilku podstawowych zasad:
-
Weryfikuj nadawcę: Przed otwarciem e-maila lub załącznika, dokładnie sprawdź, czy nadawca jest faktycznie osobą lub instytucją, za którą się podaje. Zweryfikuj adres e-mail, numer telefonu lub inne dane kontaktowe.
-
Unikaj klikania w podejrzane linki: Nigdy nie klikaj w linki zawarte w wiadomościach e-mail lub SMS-ach, szczególnie jeśli pochodzą od nieznanych nadawców. Mogą one prowadzić do złośliwych stron internetowych.
-
Nie otwieraj załączników od nieznanych nadawców: Bądź bardzo ostrożny przy otwieraniu załączników, zwłaszcza jeśli pochodzą one z niezaufanych źródeł. Mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie.
-
Aktualizuj oprogramowanie i używaj skutecznego oprogramowania antywirusowego: Regularnie aktualizuj swoje systemy operacyjne, przeglądarki internetowe i inne oprogramowanie, aby korzystać z najnowszych zabezpieczeń. Zainstaluj również skuteczne oprogramowanie antywirusowe i przeciwdziałające złośliwemu oprogramowaniu.
-
Zgłaszaj podejrzane incydenty: Jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą oszustwa lub wykryłeś podejrzaną działalność, niezwłocznie zgłoś to do odpowiednich instytucji, takich jak CERT Polska lub Policja. Twoje zgłoszenie może pomóc w powstrzymaniu dalszych cyberataków.
Należy pamiętać, że cyberprzestępcy nieustannie poszukują nowych sposobów na wyłudzanie danych i pieniędzy. Zachowując czujność, stosując się do powyższych zaleceń i korzystając z usług ekspertów z zakresu cyberbezpieczeństwa, możemy znacznie zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą fałszywych e-faktur i innych niebezpiecznych cyberataków.
