W erze cyfryzacji, gdzie coraz większa część naszej codziennej aktywności przenosi się do sieci internetowej, oszuści stale poszukują nowych sposobów na wyłudzenie danych osobowych lub pieniędzy od niczego niespodziewających się ofiar. Jedną z najczęstszych technik wykorzystywanych przez cyberprzestępców jest phishing – rodzaj ataku polegający na podszywaniu się pod zaufane firmy lub osoby w celu wyłudzenia poufnych informacji.
Phishing – jak to działa?
Phishing to jeden z najpopularniejszych typów ataków opartych o wiadomości e-mail lub SMS. Wykorzystuje on inżynierię społeczną – technikę polegającą na tym, że przestępcy internetowi próbują oszukać ofiarę i spowodować, aby podjęła działanie zgodnie z ich zamierzeniami. Według danych Zespołu Reagowania na Incydenty Cyberbezpieczeństwa – CSIRT NASK, w 2019 roku zarejestrowali oni 6484 incydentów, z czego 4100 było atakami typu fraud, czyli oszustw internetowych.
Cyberprzestępcy podszywają się m.in. pod firmy kurierskie, urzędy administracji, operatorów telekomunikacyjnych czy nawet naszych znajomych, starając się wyłudzić dane do logowania, np. do kont bankowych, społecznościowych lub systemów biznesowych. Wiadomości phishingowe są tak przygotowywane, aby wyglądały na autentyczne, ale w rzeczywistości są fałszywe. Mogą one zawierać link do strony internetowej rozprzestrzeniającej szkodliwe oprogramowanie lub zainfekowany załącznik.
Jeszcze bardziej niebezpieczną odmianą phishingu jest spear-phishing – atak ukierunkowany na konkretnego adresata w celu wywołania określonego wpływu lub wymuszenia działania. Przestępcy mogą w tym przypadku podszywać się pod partnerów biznesowych ofiary, a wiadomość może być spersonalizowana, bezpośrednio odwołując się do ich relacji.
Jak nie dać się nabrać na fałszywe opinie i rekomendacje?
Aby uchronić się przed próbami oszustw i wyłudzeń związanych z fałszywymi opiniami i rekomendacjami, warto stosować się do kilku kluczowych zasad:
-
Zachowaj czujność – Jeśli otrzymasz wiadomość e-mail lub SMS, która wydaje się podejrzana, nie klikaj w żadne linki ani nie odpowiadaj na nią dopóki nie masz pewności, że nadawca jest autentyczny. Sprawdź uważnie nazwę nadawcy i adres URL linków.
-
Zweryfikuj nadawcę – Jeśli masz wątpliwości co do autentyczności wiadomości, skontaktuj się bezpośrednio z domniemanym nadawcą (np. firmą, osobą) innymi niż w wiadomości kanałami komunikacji, aby potwierdzić jej prawdziwość.
-
Zgłoś podejrzane wiadomości – Jeśli zidentyfikujesz wiadomość jako potencjalnie niebezpieczną, zgłoś ją na stronie internetowej zespołu reagowania na incydenty komputerowe CERT Polska. Możesz też powiadomić Policję lub prokuraturę, jeśli masz uzasadnione podejrzenie, że jesteś ofiarą oszustwa.
-
Sprawdzaj opinie i rekomendacje – Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji, zweryfikuj opinie i rekomendacje na temat produktu, usługi lub firmy na różnych, wiarygodnych źródłach. Uważaj na opinie wystawiane przez profile lub strony, których autentyczność budzi wątpliwości.
-
Bądź ostrożny z „cudownymi” ofertami – Jeśli widzisz reklamę obiecującą gwarantowany wysoki zysk bez ryzyka, natychmiast odrzuć taką ofertę. Pamiętaj, że nie ma zysku bez ryzyka, a wyższy potencjalny zysk zawsze wiąże się z wyższym ryzykiem.
-
Nie daj się zmanipulować presją czasu – Jeśli ktoś próbuje wywrzeć na Ciebie presję przy podejmowaniu decyzji finansowej, to prawdopodobnie dlatego, że chodzi mu o swój, a nie Twój interes. Zawsze bierz czas na przemyślenie oferty i nigdy nie decyduj się pod wpływem chwili.
-
Inwestuj tylko w to, co rozumiesz – Przed zainwestowaniem czegokolwiek, upewnij się, że znasz konstrukcję danej inwestycji oraz rodzaje ryzyka z nią związane. Nie bój się zadawać pytań i wycofywać się, jeśli coś budzi Twoje wątpliwości.
Jak chronić się przed oszustwami finansowymi?
Poza fałszywymi opiniami i rekomendacjami, oszuści mogą próbować namówić Cię na szereg innych działań, w wyniku których możesz utracić dostęp do swoich pieniędzy. Dlatego też warto zwrócić uwagę na kilka dodatkowych zasad, szczególnie w przypadku usług finansowych i produktów inwestycyjnych:
-
Sprawdzaj licencje i rejestracje – Upewnij się, że firma, z którą chcesz współpracować, jest zarejestrowana na liście instytucji nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Sprawdź także, czy nie znajduje się na liście ostrzeżeń publicznych KNF.
-
Unikaj presji czasu i „cudownych” ofert – Podobnie jak w przypadku fałszywych opinii, bądź ostrożny wobec ofert gwarantujących wysokie zyski przy niskim ryzyku oraz tych, które wymagają od Ciebie natychmiastowej decyzji.
-
Czytaj uważnie dokumenty – Przed podpisaniem jakichkolwiek umów przeczytaj je uważnie i upewnij się, że rozumiesz wszystkie zawarte w nich zapisy. Nie bój się zadawać pytań i prosić o wyjaśnienie niejasnych kwestii.
-
Dywersyfikuj inwestycje – Nie inwestuj wszystkich środków w jedną opcję. Zamiast tego rozłóż ryzyko, inwestując w różne klasy aktywów i dywersyfikując portfel.
-
Konsultuj się z ekspertami – Jeśli masz wątpliwości co do danej inwestycji, porozmawiaj z kimś, kto ma większe doświadczenie w temacie. Może to być doradca finansowy, rodzina lub znajomi, którzy mogą pomóc Ci zidentyfikować potencjalne zagrożenia.
Pamiętaj, że inwestowanie to poważna sprawa, która wymaga czasu, wiedzy i rozwagi. Unikaj pochopnych decyzji i zawsze stawiaj swoje interesy na pierwszym miejscu. Dzięki zachowaniu ostrożności i krytycznego myślenia, możesz uchronić się przed próbami oszustw i wyłudzeń.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpiecznego inwestowania lub ochrony przed cyberprzestępczością, odwiedź stronę stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam szereg porad i wskazówek, które pomogą Ci bezpiecznie nawigować w świecie finansów i inwestycji.
