Uważaj, kto stoi za tobą w kolejce
Nie wiem jak ty, ale ja często idąc do apteki lub robiąc zakupy w sklepie, nawet nie zwracam większej uwagi na to, kto stoi za mną w kolejce. A przecież to właśnie tam mogą się kryć niebezpieczeństwa związane z kradzieżą moich danych osobowych i bankowych. Wystarczy, że ktoś podsłucha mój numer PESEL lub numer karty płatniczej, a już może się pod mnie podszyć i narobić mnóstwa biurokracyjnego bałaganu.
Według danych z raportu kampanii Systemu Dokumenty Zastrzeżone, tylko w pierwszym kwartale 2024 roku, przestępcy podjęli aż 3 068 prób wyłudzenia pieniędzy na skradzione dane osobowe. Próbowali w ten sposób wyłudzić kredyty na łączną kwotę 829 milionów złotych! To naprawdę ogromne pieniądze, a co gorsze, to ja i ty możemy stać się ofiarami takich przestępców.
Dane osobowe to nasza tożsamość
Często nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak cenne są nasze dane osobowe. A to one są prawdziwym skarbem dla oszustów. Mówię tu o takich informacjach jak nasze imię i nazwisko, numer PESEL, numer dowodu osobistego, adres zamieszkania, a nawet adres e-mail czy numer telefonu. Każda z tych informacji może posłużyć przestępcom do wyłudzenia kredytu, zaciągnięcia pożyczki lub dokonania zakupów na nasz rachunek.
Dlatego tak ważne jest, aby chronić te dane i nigdy ich nie ujawniać zbyt pochopnie. Nie mówmy na przykład głośno w sklepie lub aptece naszego numeru PESEL. Zamiast tego napiszmy go sobie wcześniej na kartce i podajmy dyskretnie farmaceucie lub kasjerowi. W ten sposób unikniemy ryzyka, że ktoś podsłucha tę kluczową informację.
Uważaj na media społecznościowe
Media społecznościowe to prawdziwa kopalnia danych osobowych. Kiedy zakładamy swój profil na Facebooku, Instagramie czy Twitterze, sami udostępniamy tam mnóstwo informacji na swój temat. Często jest to nasze imię i nazwisko, miejscowość zamieszkania, a nawet miejsce pracy. Co gorsza, chętnie publikujemy tam także zdjęcia, na których mogą być widoczne nasze dokumenty, karty płatnicze czy inne wrażliwe dane.
Pamiętaj, że internet to przestrzeń publiczna i raz opublikowane tam informacje, już na zawsze pozostaną dostępne dla wszystkich. Dlatego bądź bardzo ostrożny z tym, co udostępniasz w mediach społecznościowych. Ogranicz się do minimum koniecznych danych i unikaj dzielenia się szczegółami z twojego życia. Lepiej zachować je dla siebie i bliskich znajomych.
Uważaj na wyrzucane dokumenty
Dane osobowe możemy znaleźć nie tylko w naszych dokumentach tożsamości, takich jak dowód osobisty czy paszport. Znajdziemy je także na różnego rodzaju fakturach, listach, paczkach lub kopertach, które otrzymujemy w codziennym życiu. Dlatego przed wyrzuceniem takich dokumentów do śmieci, koniecznie je zniszcz w taki sposób, aby nikt nie mógł odczytać znajdujących się na nich informacji.
Podrzyjmy stare faktury, zamaż długopisem dane na kopertach lub po prostu spalisz je w domowym piecu. W ten sposób uniemożliwisz oszustom dostęp do twoich danych i zabezpieczysz się przed potencjalnymi problemami.
Bądź ostrożny przy płatnościach
Ochrona danych to nie tylko kwestia dokumentów i profili w mediach społecznościowych. Równie ważne jest, abyśmy zachowywali się bezpiecznie również podczas dokonywania płatności. Nigdy nie pozwalajmy na to, aby ktoś inny trzymał naszą kartę płatniczą, nawet jeśli jest to na przykład kelner w restauracji czy kurier dostarczający paczkę.
Pamiętaj, że to ty jesteś odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoich pieniędzy. Dlatego zawsze płać osobiście, pilnując, aby nikt nie mógł podejrzeć twojego numeru PIN. Jeśli musisz przekazać kartę obsłudze, zrób to w taki sposób, aby twoje dane nie były widoczne dla innych.
Warto także zwracać uwagę na to, czy kwota widoczna na terminalu płatniczym jest zgodna z tą, którą masz zapłacić. W ten sposób unikniesz ryzyka, że ktoś próbuje cię oszukać.
Zadbaj o bezpieczeństwo online
Ochrona danych osobowych i bankowych to nie tylko kwestia fizycznego bezpieczeństwa. Coraz więcej transakcji i płatności dokonujemy online, dlatego musimy zadbać również o to, aby nasze dane były bezpieczne w internecie.
Jedną z podstawowych zasad jest korzystanie z bezpiecznych i aktualnych przeglądarek internetowych. Bank Millennium informuje, że od 15 maja 2021 roku nie będzie możliwe logowanie do ich bankowości internetowej z przestarzałych wersji przeglądarek. Dlatego koniecznie zaktualizuj swoją przeglądarkę, aby móc wygodnie i bezpiecznie korzystać z bankowości online.
Pamiętaj także, aby nigdy nie udostępniać poufnych informacji, takich jak numery kart płatniczych czy kody dostępu, w wiadomościach e-mail lub na stronach internetowych. Banki i inne instytucje finansowe nigdy nie będą prosić cię o takie dane w ten sposób.
Zastrzeż PESEL
Numer PESEL to nasz unikatowy identyfikator, w którym zawarte są informacje takie jak data urodzenia, płeć czy obywatelstwo. Dlatego tak ważne jest, aby chronić go przed dostępem osób trzecich.
Eksperci z Banku Pocztowego podpowiadają, że warto rozważyć opcję zastrzeżenia swojego numeru PESEL. Od 1 czerwca każdy bank będzie weryfikował, czy dany PESEL jest zastrzeżony. Dzięki temu uniemożliwisz oszustom zaciąganie zobowiązań finansowych na twoje dane.
Oczywiście zastrzeżenie PESELu ma także swoje ograniczenia. Nie będziesz mógł na przykład uzyskać nowego dowodu osobistego lub paszportu. Dlatego dobrze rozważyć, czy w twojej sytuacji jest to konieczne. Jeśli jednak czujesz się zagrożony, zdecydowanie warto o tym pomyśleć.
Bądź czujny!
Ochrona danych osobowych i bankowych to naprawdę ważna sprawa. Oszuści nie odpuszczają i wciąż wymyślają nowe sposoby na to, aby nas okraść. Dlatego musimy być bardzo czujni i ostrożni w codziennym życiu.
Pamiętaj, aby nigdy nie udostępniać zbyt wielu informacji na swój temat, szczególnie w internecie. Uważaj również na to, kto stoi za tobą w kolejce w sklepie lub aptece. Nie wahaj się także odmówić oddania swojej karty płatniczej, nawet jeśli obsługa nalegać. W końcu to twoje pieniądze i to ty jesteś za nie odpowiedzialny.
Jeśli już padniesz ofiarą oszustwa, niezwłocznie zgłoś to do odpowiednich instytucji, takich jak bank lub policja. Im szybciej zareagujesz, tym większe szanse, że uda się odzyskać twoje pieniądze i zabezpieczyć przed dalszymi stratami.
Dbanie o bezpieczeństwo danych osobowych i bankowych to na pewno dodatkowy wysiłek w codziennym życiu. Ale wierz mi, że warto go podjąć. Wystarczy bowiem chwila nieuwagi, aby stracić ciężko zaoszczędzone pieniądze. Dlatego bądź czujny i nie daj się oszukać!
