W dzisiejszym świecie cyfrowym, gdzie większość naszej codziennej aktywności przeniosła się do online’u, ryzyko stania się ofiarą oszustw w cyberprzestrzeni znacznie wzrosło. Phishing i spoofing to dwa z najbardziej popularnych i niebezpiecznych rodzajów ataków, na które narażeni są internauci. W 2024 roku spodziewane jest dalsze nasilenie się tego typu zagrożeń, dlatego ważne jest, aby być świadomym mechanizmów ich działania oraz wiedzieć, jak się przed nimi chronić.
Czym jest phishing i jak go rozpoznać?
Phishing to jeden z najpopularniejszych typów ataków opartych na wiadomościach e-mail lub SMS. Cyberprzestępcy wykorzystują w nim inżynierię społeczną, próbując w sprytny sposób nakłonić ofiarę do ujawnienia poufnych informacji, takich jak dane logowania do kont bankowych czy danych uwierzytelniających do systemów firmowych.
Wiadomości phishingowe są tak przygotowywane, aby wyglądały na autentyczne. Mogą one zawierać:
– Fałszywe linki prowadzące do stron przypominających oryginalne witryny znanych firm, instytucji czy urzędów.
– Załączniki z kodem złośliwym, które po otwarciu mogą zainfekować urządzenie ofiary.
– Prośby o podanie poufnych danych pod pretekstem rozwiązania problemu z kontem lub usługą.
Szczególnie niebezpieczną odmianą phishingu jest spear-phishing, gdzie przestępcy przeprowadzają ukierunkowane ataki na konkretną osobę lub organizację, wykorzystując szczegółowe informacje na ich temat.
Spoofing – gdy numer lub adres e-mail nie należy do prawdziwego nadawcy
Innym popularnym rodzajem oszustwa w sieci jest spoofing, polegający na podszyciu się pod inną osobę lub instytucję. Cyberprzestępcy mogą to zrobić, wykorzystując różne techniki, takie jak:
- Spoofing telefoniczny – kiedy oszuści podszywają się pod pracowników banków, instytucji państwowych czy innych urzędów, dzwoniąc do ofiar i próbując wyłudzić poufne dane.
- Spoofing e-mailowy – kiedy przestępcy wysyłają wiadomości z adresów e-mail pozornie należących do znanych firm czy znajomych.
Celem takich ataków jest najczęściej wyłudzenie pieniędzy lub poufnych informacji, które następnie mogą posłużyć do kradzieży tożsamości.
Jak nie dać się nabrać na phishing i spoofing?
Aby ustrzec się przed phishingiem i spoofingiem, warto wdrożyć kilka podstawowych zasad ostrożności:
- Uważnie sprawdzaj adresy stron WWW i nadawców wiadomości e-mail. Cyberprzestępcy często rejestrują fałszywe domeny bardzo podobne do oryginałów, licząc, że ofiara się pomyli.
- Nigdy nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników z podejrzanych wiadomości. Jeśli masz wątpliwości co do autentyczności wiadomości, skontaktuj się bezpośrednio z daną instytucją przez oficjalne kanały.
- Bądź ostrożny podczas rozmów telefonicznych, szczególnie jeśli ktoś prosi Cię o podanie poufnych danych. Zweryfikuj tożsamość rozmówcy, zanim zdecydujesz się na ujawnienie jakichkolwiek informacji.
- Regularnie aktualizuj oprogramowanie zabezpieczające na swoich urządzeniach. Pomoże to chronić Cię przed szkodliwymi programami, które mogą być instalowane podczas ataków phishingowych.
- Zgłaszaj wszelkie podejrzane zdarzenia do właściwych organów. Dzięki temu możesz pomóc w walce z cyberprzestępczością i ostrzec innych przed zagrożeniami.
Pamiętaj, że czujność i zdrowy rozsądek to klucz do ochrony przed phishingiem i spoofingiem. Tylko wtedy będziesz mógł cieszyć się bezpiecznym korzystaniem z internetu w 2024 roku i w kolejnych latach.
Warto również odwiedzić stronę https://stop-oszustom.pl/, gdzie znajdziesz więcej informacji na temat bezpieczeństwa w sieci oraz sposobów radzenia sobie z różnymi rodzajami oszustw internetowych.
Wzrost świadomości i rekordowa liczba zgłoszeń
Według raportu rocznego CERT Polska za 2022 rok, liczba zgłoszeń dotyczących cyberzagrożeń wzrosła aż o 178% w porównaniu do 2021 roku. Świadczy to o rosnącej świadomości Polaków na temat niebezpieczeństw płynących z internetu.
Najczęściej zgłaszanym incydentem było oszustwo komputerowe typu phishing, stanowiące aż 64% wszystkich obsłużonych przez CERT Polska przypadków. Drugim najczęstszym zagrożeniem było szkodliwe oprogramowanie, na które odnotowano 3 409 zgłoszeń.
Eksperci podkreślają, że wydarzenia na arenie międzynarodowej, a szczególnie wojna w Ukrainie, miały istotny wpływ na bezpieczeństwo polskiej cyberprzestrzeni w minionym roku. Zaobserwowano liczne ataki DDoS na portale instytucji publicznych i ważne podmioty gospodarcze.
Pomimo tych wyzwań, CERT Polska oczekuje, że 2023 rok przyniesie pogłębienie międzynarodowej współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa, co zaowocuje wymiernymi efektami w ograniczaniu negatywnych zjawisk w sieci.
Jak zgłaszać incydenty i gdzie szukać pomocy?
Jeśli podejrzewasz, że stałeś się ofiarą phishingu, spoofingu lub innego rodzaju oszustwa w internecie, powinieneś niezwłocznie zgłosić ten fakt do odpowiednich organów. Możesz to zrobić na kilka sposobów:
- Zgłoś incydent do CERT Polska – zespołu reagowania na incydenty komputerowe, który monitoruje zagrożenia w polskiej cyberprzestrzeni. Możesz to zrobić za pośrednictwem formularza online dostępnego na stronie https://incydent.cert.pl/.
- Powiadom Policję lub Prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Szybka reakcja może pomóc w powstrzymaniu sprawców i odzyskaniu utraconych środków.
- Skontaktuj się ze swoim bankiem lub operatorem telekomunikacyjnym, jeśli oszustwo dotyczyło kradzieży danych logowania lub pieniędzy. Instytucje te mogą podjąć działania w celu ochrony Twoich zasobów.
Pamiętaj, że zgłaszanie incydentów jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala na lepsze monitorowanie zagrożeń w polskim internecie i skuteczniejszą walkę z cyberprzestępczością. Twoja czujność i czujność innych użytkowników sieci może uchronić przed stratami wielu osób.
Podsumowując, phishing i spoofing to wciąż rosnące wyzwania dla bezpieczeństwa w internecie. Jednak dzięki zwiększaniu świadomości na temat tych zagrożeń oraz stosowaniu podstawowych zasad ostrożności, możesz się skutecznie bronić przed próbami wyłudzenia Twoich danych lub pieniędzy. Bądź czujny, ufaj swojej intuicji i nie wahaj się zgłaszać wszelkich podejrzanych incydentów. Tylko wspólne działania mogą pomóc w walce z rozwijającą się cyberprzestępczością.
