Dlaczego to takie ważne?
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, ile razy w ciągu roku dokonujesz transakcji online? Ja zrobiłem to niedawno i byłem naprawdę zaskoczony. Według najnowszych danych, liczba wykonywanych rocznie transakcji internetowych stale rośnie, a my coraz bardziej przyzwyczajamy się do robienia zakupów w sieci – zarówno produktów, jak i usług. Przez to operujemy w internecie naszymi ciężko zarobionymi pieniędzmi, a to oznacza, że coraz więcej chętnych na nieuczciwe przechwycenie tych środków po prostu czai się w sieci.
Dlatego niezwykle ważne jest, abyśmy poznali podstawowe zasady bezpiecznego korzystania z internetu – zarówno podczas dokonywania zakupów, jak i w innych sytuacjach. Mówi się, że obecnie łatwiej okradać ludzi w wirtualnym świecie niż robić to w tradycyjny sposób przez włamania czy kradzieże. A co gorsza, nie trzeba być osobą z wielką wiedzą informatyczną, aby stać się ofiarą cyberprzestępców. Wystarczy zwykła nieuwaga.
Cyberprzestępcy najczęściej żerują na niewiedzy użytkowników, a niejednokrotnie okradają również tych, którzy wiedzą, jak bezpiecznie korzystać z internetu i znają zagrożenia w nim czekające. Fałszywe strony, wyłudzanie informacji czy złośliwe oprogramowanie to najprostsze sposoby, by pozbawić nas pieniędzy i niczego nie kupić.
Nie daj się podejść – na co uważać?
Zanim przejdziemy do praktycznych porad, warto przyjrzeć się kilku najczęstszym metodom stosowanym przez cyberprzestępców. Posługując się nieco bardziej fachową terminologią, obecnie wśród metod kradzieży dominuje phishing.
Nazwa ta pochodzi od angielskiego słowa „fishing”, czyli wędkarstwo, i nie jest przypadkowa. Cyberprzestępcy dosłownie łowią w ten sposób tych, którzy w sieci są nieostrożni. Ofiary takich ataków podają hakerom dane karty kredytowej czy login i hasło do konta bankowego, ponieważ myślą, że jest to niezbędne, by zapłacić za zakupy. W rzeczywistości są okradani.
Ale to nie jedyna metoda stosowana przez cyberprzestępców. Innym popularnym sposobem jest tworzenie fałszywych stron internetowych, wyglądających prawie identycznie jak strony znanych firm czy sklepów. Liczą oni na to, że klient, widząc znajomy wygląd, poda swoje dane, nie podejrzewając niczego.
Jak więc nie dać się nabrać na te wyrafinowane metody? Najważniejsze zasady to:
- Zawsze sprawdzaj wiarygodność sklepu i sprzedawcy. Przeczytaj opinie klientów, zwróć uwagę na dane kontaktowe i adres firmy.
- Uważaj na podejrzane linki i adresy. Nie klikaj w linki przesyłane w wiadomościach e-mail czy SMS-ach, nawet jeśli wyglądają na oficjalne. Zamiast tego wpisz adres sklepu ręcznie w przeglądarce.
- Korzystaj tylko z zaufanych i bezpiecznych metod płatności. Unikaj podawania danych karty kredytowej na stronach, co do których masz wątpliwości.
- Nie udostępniaj niepotrzebnych informacji. Podczas zakupów online podawaj tylko niezbędne dane, takie jak adres dostawy, imię i nazwisko czy numer telefonu.
Pamiętaj też, że nawet zachowując maksymalną ostrożność, możesz paść ofiarą przestępstwa. Dlatego ważne jest, abyś wiedział, co zrobić w takiej sytuacji. Natychmiast zgłoś sprawę na policję i poinformuj o tym swój bank. To zwiększy Twoje szanse na odzyskanie utraconych pieniędzy.
Jak bezpiecznie robić zakupy w internecie?
Teraz, gdy poznaliśmy najczęstsze metody używane przez cyberprzestępców, pora przyjrzeć się konkretnym poradom, dzięki którym bezpiecznie dokonasz transakcji online.
Zacznijmy od weryfikacji sklepu internetowego. Wiarygodność danego sprzedawcy to bardzo ważna kwestia, zwłaszcza jeśli natkniesz się na mniej znany sklep. Przede wszystkim sprawdź, czy firma widniejąca na stronie internetowej posiada numer NIP i jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Ponadto upewnij się, że możesz zlokalizować ją pod konkretnym adresem.
Pamiętaj jednak, że nawet jeśli dany sklep spełnia te kryteria, to cyberprzestępca może próbować podszywać się pod istniejącą i uczciwą firmę. Dlatego dobrze jest również sprawdzić datę uruchomienia sklepu internetowego – przestępcy często otwierają fałszywe sklepy, by w krótkim czasie jak najwięcej zarobić.
Kolejna ważna wskazówka to zwracanie uwagi na linki umieszczane w opisach produktów. Mogą one prowadzić do zainfekowanych stron, których celem jest wyłudzenie naszych danych. Dlatego najlepiej najechać kursorem na odnośnik i sprawdzić, czy adres wygląda wiarygodnie. Przestępcy często stosują literówki, których w pośpiechu trudno dostrzec.
Jeszcze jedna kwestia, na którą warto zwrócić uwagę, to regulamin sklepu internetowego. To nie tylko zbiór suchych zasad, ale także dokument, który chroni zarówno konsumenta, jak i sprzedawcę. Dzięki niemu dowiesz się o zasadach zakupu, reklamacji i zwrotu. Oczywiście uważaj, by regulamin nie został skonstruowany w taki sposób, by utrudnić Ci dochodzenie swoich praw.
Bezpieczne metody płatności
Kolejnym ważnym elementem bezpiecznych zakupów online jest wybór odpowiedniej metody płatności. Najbezpieczniejsze są szybkie przelewy, takie jak BLIK czy PayU, a także płatność kartą. Warto jednak pamiętać o zabezpieczeniu 3D Secure, które przesyła Ci dodatkowe hasło na powiązany z kontem numer telefonu.
Co ważne, sklep nigdy nie powinien prosić Cię o podanie pełnego numeru karty płatniczej, PIN-u ani kodu CVC2 z jej odwrotu. Takie informacje należy podawać jedynie na szyfrowanej stronie, na której dokonujesz transakcji.
Jeśli mimo zachowania ostrożności coś pójdzie nie tak z Twoim zakupem, możesz skorzystać z procedury Chargeback. Jest to rozwiązanie szczególnie przydatne, gdy próba reklamacji u sprzedawcy nie przyniesie rezultatu. Ponadto zakupy online można ubezpieczyć, co dodatkowo zwiększa Twoje bezpieczeństwo.
Ostrożność w każdym miejscu
Ważne, by pamiętać, że bezpieczeństwo Twoich transakcji zależy również od tego, w jakiej sieci internetowej dokonujesz zakupów. Podstawowa zasada mówi, by nie robić zakupów, logując się do nieznanej lub niezabezpieczonej sieci Wi-Fi, na przykład w restauracji czy hotelu. Może to być sieć utworzona przez cyberprzestępcę, który przechwytywałby Twoje dane.
Bezpieczniej jest korzystać z danych mobilnych lub poczekać, aż wrócisz do domu i skorzystasz z bezpiecznej i dobrze zabezpieczonej domowej sieci Wi-Fi. Oczywiście i tę sieć należy odpowiednio chronić – dowiesz się, jak to zrobić w innym naszym artykule.
Uważaj na niby-ważne informacje
Na koniec warto jeszcze wspomnieć o ograniczaniu ilości udostępnianych informacji. Podczas dokonywania zakupów online musisz podać adres dostawy, imię i nazwisko lub nazwę firmy oraz numer telefonu lub e-mail. To niezbędne dane, by firma kurierska mogła się z Tobą skontaktować.
Wszystko ponad to jest zbędne i może jedynie służyć do kolejnych prób wyłudzenia. Dlatego uważaj na wszelkie zgody, które zaznaczasz podczas procesu zakupowego – wybieraj tylko te, które są niezbędne do realizacji zamówienia.
Podsumowanie
Widzisz, że bezpieczne korzystanie z internetu, zwłaszcza podczas dokonywania transakcji online, to naprawdę ważna sprawa. Cyberprzestępcy stale wymyślają nowe, coraz bardziej wyrafinowane sposoby, by nas okraść. Dlatego musimy być czujni i stosować podstawowe zasady, by nie dać się na nie nabrać.
Pamiętaj, że podstawą jest weryfikacja wiarygodności sklepu, uważne sprawdzanie linków i regulaminów, wybór bezpiecznych metod płatności oraz ostrożność w każdym miejscu, w którym korzystasz z internetu. Ogranicz również udostępnianie niepotrzebnych informacji.
Jeśli mimo to padniesz ofiarą oszustwa, niezwłocznie zgłoś to na policji i poinformuj swój bank. To zwiększa Twoje szanse na odzyskanie straconych pieniędzy.
Bezpieczne zakupy online to naprawdę ważna sprawa. Teraz, gdy znasz już podstawowe zasady, czas je wprowadzić w życie. Wierzę, że dzięki temu nigdy więcej nie dasz się oszukać w sieci!
