W dzisiejszym świecie, w którym social media i crowdfunding stały się powszechne, wiele osób szuka sposobów na pozyskanie funduszy na swoje projekty, cele charytatywne lub osobiste potrzeby. Niestety, wraz ze wzrostem popularności platform do zbiórek online, wzrosła również liczba oszukańczych kampanii, które wykorzystują tę metodę do nielegalnego wyłudzania pieniędzy. Jak więc odróżnić legalną i uczciwą kampanię od tej, którą należy traktować z ostrożnością?
Monitorowanie Platform Zbiórek Online
Jednym z kluczowych elementów walki z oszustwami na platformach crowdfundingowych jest stała weryfikacja i monitorowanie pojawiających się na nich projektów. Największe polskie platformy, takie jak Zrzutka.pl, PomagamPL czy SiePomaga.pl, wdrożyły systemy automatycznego sprawdzania wysokości zgromadzonych środków i blokowania wypłat w przypadku podejrzenia nieprawidłowości.
Tomasz Chołast, współzałożyciel Zrzutka.pl, wyjaśnia: „Za każdym razem, gdy wartość zgromadzonych środków na pojedynczej zrzutce przekroczy 20 tysięcy złotych, automatycznie blokowana jest możliwość wykonania wypłaty, a zrzutka jest przez nas weryfikowana. Także w przypadku, gdy użytkownik organizuje kilka zbiórek za naszym pośrednictwem, a ich łączna wartość przekroczy 50 tysięcy złotych, to automatycznie blokowana jest możliwość wykonywania wypłat ze wszystkich zbiórek tego organizatora.”
Platforma Zrzutka.pl w ciągu kilku godzin weryfikuje zgłoszenia i jeśli wszystko jest zgodne z prawem, odblokowuje możliwość wypłaty. Jednak w przypadku podejrzenia oszustwa, wstrzymuje wypłaty ze wszystkich zrzutek podejrzanego organizatora, prosząc go o przedstawienie odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej jego wiarygodność.
Przykłady Oszukańczych Kampanii
Niestety, pomimo tych zabezpieczeń, oszustwa na platformach crowdfundingowych wciąż mają miejsce. Jednym z głośnych przykładów była sprawa Michała S., który w ubiegłym roku został skazany na karę sześciu lat więzienia za wyłudzenie niemal pół miliona złotych na leczenie rzekomo chorego synka. Wśród osób, które wpłaciły pieniądze, byli m.in. małżestwo Lewandowskich.
Innym kontrowersyjnym przypadkiem była kampania Michała Podhajskiego, pseudonaukowego youtubera, który na platformie Polak Potrafi zbierał pieniądze na produkcję czapki chroniącej głowę przed działaniem sieci 5G. Tego typu działania, „które urągają przyzwoitości”, jak określił je Artur Kurasiński, przedsiębiorca i doradca startupowy, są nielegalne i mogą być traktowane jako oszustwo.
Czarna Strefa Fałszywych Zbiórek
Internet jest pełen zbiórek, które budzą kontrowersje lub wręcz łamią prawo. Przykłady obejmują opłacanie grzywien, zbieranie pieniędzy pod hasłami namawiającymi do nienawiści ze względu na np. wyznanie lub kolor skóry, a także posługiwanie się podrabianymi dokumentami czy defraudację zebranych środków.
Samo założenie zbiórki i podanie w jej opisie celu niezgodnego z rzeczywistym jest już przestępstwem oszustwa, opisanym w art. 286 Kodeksu karnego, za co grozi kara od sześciu miesięcy do ośmiu lat więzienia. W przypadku, gdy organizator zbierze przy pomocy nielegalnej zbiórki ponad 200 tys. złotych, grozi mu od roku do 10 lat pozbawienia wolności.
Jak Rozpoznać Legalną Kampanię?
Aby odróżnić legalną kampanię crowdfundingową od oszukańczej, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów:
-
Przejrzystość i dokumentacja: Legalna kampania powinna mieć dokładnie opisany cel i przeznaczenie zebranych środków, a także dokumentację potwierdzającą wiarygodność organizatora.
-
Weryfikacja tożsamości organizatora: Sprawdź, czy organizator jest znany i ma dobrą reputację w danej dziedzinie. Poszukaj informacji o nim w internecie.
-
Śledzenie postępów zbiórki: Monitoruj, czy zebrana kwota rośnie w sposób proporcjonalny do czasu trwania kampanii. Nagły, gwałtowny wzrost może budzić podejrzenia.
-
Recenzje i opinie: Poszukaj opinii i recenzji na temat organizatora i jego wcześniejszych projektów. Zwróć uwagę na wszelkie negatywne sygnały.
-
Zgodność z regulaminami platform: Upewnij się, że kampania jest zgodna z regulaminami platform crowdfundingowych, takimi jak Zrzutka.pl czy PomagamPL.
Pamiętaj, że zgłaszanie wszelkich podejrzeń co do legalności kampanii na platformach crowdfundingowych jest ważnym elementem walki z oszustwami. Działając razem, możemy chronić się przed nielegalnymi praktykami i wspierać tylko uczciwe przedsięwzięcia.
Jeśli masz wątpliwości co do legalności danej kampanii, skontaktuj się z Stop Oszustom – specjalistyczną stroną poświęconą walce z oszustwami w internecie. Tam znajdziesz więcej informacji i wskazówek, jak rozpoznawać i unikać niebezpiecznych praktyk.
