Cyberprzestępcy idą na całość
Jeśli myślisz, że jesteś odporny na oszustwa, to niestety się mylisz. Cyberprzestępcy stają się coraz sprawniejsi i bezwzględniejsi w swoich metodach. Ich celem jest jedno – zdobyć Twoje pieniądze i dane osobowe, za wszelką cenę. A jednym z ich ulubionych narzędzi jest oszustwo SMS-owe.
Nie wierzysz? Cóż, to przykre, ale statystyki są bezlitosne. Tylko w 2022 roku zespół CERT Polska, odpowiedzialny za monitorowanie polskiej cyberprzestrzeni, odebrał ponad 322 tysiące zgłoszeń dotyczących podejrzanych zjawisk w sieci. A większość z nich stanowiły właśnie SMS-y z niebezpiecznymi linkami.
Tematyka tych wiadomości była naprawdę różnorodna – od dopłat do paczek, przez niezapłacone rachunki za prąd, aż po rzekome zwroty podatku. Ale mechanizm był zawsze podobny – presja czasu, mała kwota do dopłaty, wszystko po to, by uśpić Twoją czujność.
I uwaga, to nie jest tylko chwilowa moda wśród cyberprzestępców. Phishing, czyli metoda oszustwa polegająca na podszywaniu się pod inne osoby lub instytucje, jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń w sieci. Wciąż zyskuje on na popularności, stając się coraz bardziej wyrafinowany.
Dlatego musisz być czujny jak nigdy dotąd. Oszuści nie cofną się przed niczym, by dostać to, czego chcą. Ale nie poddawaj się – są sposoby, by rozpoznać i uniknąć takiego oszustwa. Oto moje sprawdzone wskazówki.
Uważaj na emocje
Pamiętaj, że socjotechnika, czyli umiejętne manipulowanie ludźmi, to nieodłączny element phishingu. Cyberprzestępcy doskonale wiedzą, jak wykorzystać Twoje emocje przeciwko Tobie.
Dlatego, gdy tylko otrzymasz SMS z prośbą o pilną dopłatę lub informacją o rzekomym zadłużeniu, poczuj się zaniepokojony. To sygnał, że ktoś próbuje Cię zastraszyć i nakłonić do pochopnego działania.
Nie daj się na to nabrać! Trzymaj nerwy na wodzy i zachowaj chłodną głowę. Uważaj na takie sformułowania jak „musisz natychmiast”, „grozi Ci kara” lub „zostaniesz zablokowany”. To wyraźne próby wzbudzenia w Tobie stresu i pośpiechu.
Pamiętaj, że prawdziwe instytucje nigdy nie będą stosować takich nacisków. Jeśli coś jest naprawdę pilne, zawsze będą Cię o tym informować spokojnie i rzeczowo.
Uważaj na linki i strony
Kolejnym charakterystycznym elementem oszustw SMS-owych jest link do strony internetowej. Cyberprzestępcy liczą, że klikniesz w niego i podasz im swoje dane.
Dlatego zawsze uważnie sprawdzaj, gdzie ten link Cię prowadzi. Nie daj się zwieść pozorom – adres strony może wyglądać bardzo podobnie do prawdziwego, ale ukrywa w sobie drobną, lecz kluczową różnicę.
Przykład? Zamiast prawdziwego adresu www.bank.pl może być www.bank-online.pl. Albo zamiast www.poczta.gov.pl – www.poczta-polska.com. Wydaje się prawie identycznie, prawda? A to wystarczy, by Cię oszukać.
Uważaj też na tak zwane skrócone linki, które ukrywają prawdziwy adres. Mogą one prowadzić na niebezpieczne strony, więc nigdy w nie nie klikaj.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do legalności strony, lepiej zrezygnuj z dalszych działań. Nie ryzykuj utraty danych lub pieniędzy.
Sprawdzaj nadawcę i treść
Oszuści często podszywają się pod znane instytucje, takie jak banki, urzędy czy dostawcy mediów. Ale uważaj – nie zawsze są to prawdziwe numery tych firm.
Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań sprawdź, czy numer faktycznie należy do tej instytucji. Możesz to zrobić, dzwoniąc na oficjalną infolinię lub odwiedzając stronę internetową danej firmy.
Zwróć też uwagę na treść wiadomości. Jeśli zawiera ona błędy ortograficzne, gramatyczne lub brak polskich znaków diakrytycznych, to prawdopodobnie jest to oszustwo. Prawdziwe instytucje dbają o poprawność języka w swoich komunikatach.
Ponadto, jeśli SMS-owa wizytówka nadawcy (np. „POCZTA”) nie zgadza się z tą, której używa dana firma, to również może to być próba oszustwa.
Nie daj się zastraszyć
Pamiętaj, że prawdziwe firmy nigdy nie będą Cię straszyć karami czy odcięciem usług. Jeśli dostajesz takie wiadomości, to z dużym prawdopodobieństwem masz do czynienia z oszustwem.
Nie daj się też zwieść niską kwotą, która ma rzekomo wymagać dopłaty. To tylko pretekst, by zdobyć Twoje dane logowania. Cyberprzestępcy liczą, że niewielka suma nie wzbudzi Twoich podejrzeń.
Dlatego zachowaj spokój i zdrowy rozsądek. Jeśli coś wydaje Ci się podejrzane, zaufaj swojej intuicji. Lepiej dmuchać na zimne niż stracić wszystkie oszczędności.
Zgłoś, ostrzeż, poinformuj
Kiedy już rozpoznasz, że masz do czynienia z oszustwem SMS-owym, nie zostawaj z tym sam. Istnieją sprawdzone sposoby, by się z tym uporać.
Po pierwsze, możesz zgłosić podejrzaną wiadomość na specjalny numer 8080, uruchomiony przez zespół CERT Polska. Każde takie zgłoszenie pomaga tworzyć wzorce niebezpiecznych SMS-ów, które mogą być następnie blokowane przez operatorów.
Po drugie, poinformuj o oszustwie instytucję, którą próbowano podszywać. Dzięki temu mogą oni podjąć działania, by chronić innych klientów.
A na koniec, pamiętaj, by ostrzec swoich bliskich, zwłaszcza tych starszych lub mniej zorientowanych w nowych technologiach. Edukacja jest najlepszą bronią w walce z cyberprzestępcami.
Proste pokazanie zrzutu ekranu ze szkodliwym SMS-em współpracownikowi, znajomemu czy wujkowi może uratować czyjeś oszczędności życia. Dlatego nie wahaj się to zrobić – Twoja czujność może mieć realne przełożenie na bezpieczeństwo innych.
To dopiero początek
Phishing i oszustwa SMS-owe to tylko wierzchołek góry lodowej. Cyberprzestępcy nieustannie wymyślają nowe, coraz bardziej wyrafinowane sposoby, by nas okraść.
Ale nie poddawaj się. Jeśli tylko zachowasz czujność, rozwagę i będziesz informować innych, możesz znacząco utrudnić im życie. A strona internetowa Stop Oszustom zawsze będzie Twoim pomocnikiem w tej walce.
Pamiętaj – razem możemy zrobić więcej. Tylko czujność, edukacja i wzajemne ostrzeganie mogą skutecznie powstrzymać cyberprzestępców. Dołącz do nas w tej misji – to Twoje bezpieczeństwo i spokój jest na szali.
