Cześć! Czy wiesz, że co roku setki tysięcy ludzi na całym świecie padają ofiarami oszustw w internecie? To naprawdę przerażająca statystyka, ale spokojnie – mam dla ciebie kilka sprawdzonych rad, które pomogą ci uniknąć takich przykrych sytuacji. Dzisiaj porozmawiamy o phishingu, czyli jednej z najpopularniejszych form internetowych oszustw, i nauczymy się, jak rozpoznawać podejrzane wiadomości oraz linki. Zaczynajmy!
Czym jest phishing i jak rozpoznać oszukańcze próby?
Phishing to nic innego jak technika stosowana przez cyberprzestępców w celu wyłudzenia naszych poufnych informacji, takich jak dane logowania, numery kart kredytowych czy dane osobowe. Najczęściej wykorzystują do tego sfałszowane e-maile lub SMS-y, które wyglądają na autentyczne, ale w rzeczywistości są fałszywe. Celem tych wiadomości jest nakłonienie nas do kliknięcia w dołączony link lub pobrania załącznika, co może mieć opłakane skutki.
Zespół reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa – CSIRT NASK zarejestrował w 2019 roku aż 6484 incydentów, z czego 4100 stanowiły właśnie ataki typu fraud, czyli oszustwa internetowe. To naprawdę sporo, prawda? Dlatego warto być wyjątkowo czujnym, gdy tylko dostaniemy podejrzaną wiadomość.
Cyberprzestępcy często podszywają się pod firmy kurierskie, urzędy administracji, operatorów telekomunikacyjnych, a nawet naszych znajomych. Chcą w ten sposób wzbudzić w nas poczucie pilności i nakłonić do szybkiego działania, na przykład do podania danych logowania czy dokonania płatności. Pamiętaj – żadna instytucja ani firma nie będzie nigdy wymagać od ciebie takich informacji przez e-mail lub SMS. To zawsze powód do podejrzeń!
Wiadomości phishingowe wyglądają na autentyczne, ale w rzeczywistości są całkowicie fałszywe. Mogą zawierać linki do stron internetowych rozprzestrzeniających złośliwe oprogramowanie lub prosić o ujawnienie poufnych danych. Często też przestępcy używają podobnych do oryginalnych nazw witryn, aby jeszcze bardziej zmylić odbiorcę.
Szczególnym rodzajem phishingu jest tak zwany spear-phishing, który jest zdecydowanie bardziej niebezpieczny. W tym przypadku atak jest ukierunkowany na konkretnego adresata, a wiadomość jest spersonalizowana i nawiązuje do naszych relacji. Cyberprzestępcy mogą na przykład podszyć się pod naszych partnerów biznesowych, z którymi współpracujemy. To naprawdę podstępne zagranie, dlatego bądź wyjątkowo ostrożny, gdy otrzymasz taką wiadomość.
Jak rozpoznać phishing?
Oczywiście nie zawsze jest łatwo odróżnić autentyczną wiadomość od fałszywej. Ale są pewne sygnały ostrzegawcze, na które warto zwrócić uwagę:
-
Sprawdź adres nadawcy. Nawet jeśli wydaje się on prawidłowy, uważnie przyjrzyj się niuansom, takim jak literówki lub drobne zmiany w porównaniu do oryginału. Cyberprzestępcy często wykorzystują tego typu triki, aby zmylić odbiorcę.
-
Przeanalizuj treść wiadomości. Poszukaj błędów gramatycznych lub stylistycznych, które mogą wskazywać na to, że wiadomość nie pochodzi od oficjalnego źródła. Dodatkowo, jeśli tekst wydaje się zbyt naglący lub emocjonalny, to również powód do podejrzeń.
-
Uważaj na linki i załączniki. Przed kliknięciem w link lub pobraniem załącznika, zawsze sprawdź, czy prowadzi on do bezpiecznej i znanej ci strony. Możesz to zrobić, najpierw najechawszy na link kursorem, aby zobaczyć pełny adres URL. Nigdy nie otwieraj załączników od nieznanych nadawców – mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie.
-
Zweryfikuj autentyczność wiadomości. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do prawdziwości otrzymanej wiadomości, skontaktuj się bezpośrednio z instytucją, która rzekomo cię kontaktuje. Zadzwoń na oficjalny numer lub napisz e-mail na znany ci adres, nigdy nie korzystaj z danych podanych w podejrzanej wiadomości.
Pamiętaj, że dobra praktyka to ręczne wprowadzanie adresów stron internetowych, co pomoże uniknąć przekierowania na fałszywe strony. Może to być mniej wygodne, ale podnosi poziom naszego bezpieczeństwa w internecie.
Zespół Lepiej radzi również, aby zwracać uwagę na to, czy otrzymana wiadomość nie wzbudza naszych podejrzeń. Jeśli na przykład otrzymamy wezwanie do zapłaty, a my mamy wszystkie płatności uregulowane, to może być znak, że mamy do czynienia z próbą oszustwa.
Co zrobić, gdy padniemy ofiarą phishingu?
Niestety, nawet pomimo naszej czujności, czasem może się zdarzyć, że damy się nabrać na podstępne zagranie cyberprzestępców. Co wtedy robić?
Przede wszystkim, niezwłocznie zgłoś ten fakt odpowiednim instytucjom. Możesz to zrobić, wypełniając krótki formularz na stronie zespołu reagowania na incydenty komputerowe CERT Polska. Dołącz do zgłoszenia podejrzaną wiadomość i wyślij.
Jeśli masz uzasadnione podejrzenie, że padłeś ofiarą oszustwa, niezwłocznie zgłoś to również na Policję lub do prokuratury. Im szybciej zareagujesz, tym większa szansa, że uda się zapobiec dalszym stratom.
Pamiętaj również, aby jak najszybciej zmienić hasła do wszystkich kont, z którymi mogła mieć związek podejrzana wiadomość. Lepiej dmuchać na zimne i zadbać o swoje bezpieczeństwo. Dodatkowo, sprawdź uważnie swoje konta bankowe i karty kredytowe pod kątem nieautoryzowanych transakcji.
Security Masters podkreśla również, że ważnym elementem ochrony przed phishingiem jest edukacja pracowników. Dlatego warto brać udział w szkoleniach, które zwiększają świadomość zagrożeń cyfrowych i uczą, jak radzić sobie z potencjalnymi atakami.
Jak się chronić przed phishingiem?
Najważniejsze to zachować czujność i nigdy nie działać pochopnie na podstawie otrzymanych wiadomości. Zanim cokolwiek klikniemy lub podejmiemy jakąkolwiek akcję, dokładnie przeanalizujmy treść i sprawdźmy autentyczność nadawcy. Lepiej dmuchać na zimne, niż później żałować nieprzemyślanych decyzji.
Ponadto, warto zadbać o aktualizację oprogramowania, z którego korzystamy – przeglądarki internetowej, systemu operacyjnego czy programu antywirusowego. Dzięki temu wiele ataków phishingowych zostanie automatycznie zablokowanych.
Stop oszustom to świetna inicjatywa, która pomoże ci jeszcze lepiej chronić się przed phishingiem i innymi formami internetowych oszustw. Warto ją odwiedzić i zapoznać się z praktycznymi poradami.
Pamiętaj też, aby nigdy nie udostępniać poufnych danych przez internet lub telefon – żadna instytucja nie będzie tego od ciebie wymagać. Bądź podejrzliwy, gdy ktoś próbuje nakłonić cię do podania haseł, numerów kart kredytowych czy innych wrażliwych informacji.
Na koniec dodam, że warto wyrobić w sobie nawyk uważnego czytania wiadomości, zwłaszcza e-maili i SMS-ów. Nawet drobne niuanse, takie jak literówki czy dziwny styl, mogą być sygnałami ostrzegawczymi.
Ochrona przed phishingiem wymaga trochę zaangażowania z naszej strony, ale to naprawdę warto. Kilka minut poświęconych na wnikliwą analizę otrzymywanych wiadomości może uchronić nas przed poważnymi kłopotami. Lepiej dmuchać na zimne i zachowywać czujność, niż potem żałować.
Mam nadzieję, że te wskazówki pomogą ci uniknąć przykrych konsekwencji oszustw internetowych. Pamiętaj – nasza czujność i ostrożność to najlepsza broń w walce z cyberprzestępcami. Powodzenia!
