Wyobraź sobie scenę: siedzisz wygodnie na kanapie, przeglądając oferty na swoim ulubionym portalu e-commerce. Widzisz kuszącą promocję na nową parę butów, którą od dawna chciałeś kupić. Bez namysłu dodajesz je do koszyka i płacisz online. Niestety, po kilku dniach czekania, paczka nigdy nie dociera do Twoich drzwi. Co się stało? Okazuje się, że padłeś ofiarą internetowego oszustwa.
Niestety, takie sytuacje są coraz częstsze w dobie wszechobecnego e-commerce. Według danych CERT Polska, w samym 2022 roku liczba incydentów i zagrożeń związanych z najpopularniejszymi portalami zakupowymi i sklepami internetowymi wzrosła już niemal 7-krotnie w porównaniu z rokiem 2020. Cyberprzestępcy stają się coraz bardziej kreatywni, wymyślając coraz to nowe sposoby, aby wyłudzić nasze pieniądze i dane.
Jako doświadczony online-shopper, nauczyłem się, że zachowanie czujności i stosowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa to klucz do udanych i bezpiecznych zakupów w sieci. Dlatego dziś chcę podzielić się z Tobą moim poradnikiem, który pomoże Ci uniknąć potencjalnych pułapek podczas robienia internetowych zakupów.
Sprawdzaj wiarygodność sprzedawcy
Zanim dokonasz jakiegokolwiek zakupu, pierwszy i kluczowy krok to dokładne sprawdzenie wiarygodności sprzedawcy. Nie daj się zwieść atrakcyjnym ofertom lub zdjęciom produktów – zainwestuj chwilę czasu, aby upewnić się, że masz do czynienia z uczciwym przedsiębiorcą.
Przede wszystkim poszukaj opinii i komentarzy na temat danej firmy lub sprzedawcy. Sprawdź, czy mają podane ważne dane, takie jak NIP, REGON czy numer wpisu do KRS. Zwróć też uwagę, czy na stronie widnieją certyfikaty potwierdzające jakość oferowanych usług, np. Euro Label, Rzetelna Firma czy Trusted Shops.
Jeśli natrafisz na sprzedawcę, który nie chce ujawnić tych podstawowych informacji, daruj sobie zakupy w tym miejscu. Lepiej dmuchać na zimne i omijać takie przedsiębiorstwa szerokim łukiem.
Dokładnie czytaj regulaminy i opisy
Kolejnym ważnym krokiem jest wnikliwe zapoznanie się z regulaminem sklepu internetowego oraz dokładne przeczytanie opisu samego produktu. Zdarza się, że sprzedawcy celowo ukrywają w małym druczku pewne zastrzeżenia, które potem mogą utrudnić Ci np. zwrot lub wymianę towaru.
Nie daj się również przekonać, że nie masz prawa do odstąpienia od umowy zakupu. Jako konsument posiadasz takie uprawnienia, więc zapoznaj się z nimi, zanim dokonasz płatności.
Jeśli kupujesz na portalach aukcyjnych lub platformach ze sprzedażą z „drugiej ręki”, zwracaj baczną uwagę na opisy produktów i jakość zdjęć. Dzięki temu unikniesz rozczarowania, gdy okaże się, że cena nie idzie w parze z kondycją lub wyglądem danego przedmiotu.
Chroń swoje dane osobowe
Finalizując transakcję i wpisując swoje dane osobowe, uważaj na to, jakie zgody marketingowe zaznaczasz w formularzu. Pamiętaj, że wcale nie musisz wyrażać zgody na subskrypcję newslettera czy udostępnienie Twoich danych innym podmiotom. Zawsze masz prawo zażądać usunięcia Twoich informacji z baz danych danego sprzedawcy.
Jeśli masz konto użytkownika w danym sklepie, upewnij się, że możesz w nim sprawdzić historię swoich zamówień i zwrotów. Zapoznaj się również z polityką prywatności, aby wiedzieć, jak Twoje dane osobowe będą wykorzystywane i przechowywane.
Korzystaj z bezpiecznych sieci i metod płatności
Podczas dokonywania zakupów online nigdy nie korzystaj z publicznej sieci Wi-Fi. Takie zachowanie znacznie zwiększa ryzyko utraty Twoich poufnych danych. Zawsze wybieraj bezpieczne połączenie domowe lub własne dane komórkowe.
Ponadto zadbaj o odpowiednie oprogramowanie antywirusowe w Twoim telefonie lub komputerze. Dzięki temu unikniesz przejęcia Twoich danych przez zainfekowane witryny.
Jeśli chodzi o metody płatności, staraj się korzystać z bezpiecznych i sprawdzonych rozwiązań. Unikaj sytuacji, w których sprzedawca oferuje tylko jedną, z góry płatną formę zapłaty. To może być potencjalna pułapka hakerska.
Zachowuj dowody zakupu
Na koniec pamiętaj, aby zawsze zachować paragon, fakturę lub wiadomości od sprzedawcy potwierdzające Twój zakup. Będą one niezbędne, jeśli zajdzie potrzeba skorzystania z gwarancji lub rękojmi.
Nigdy nie wyrzucaj tych dokumentów, nawet jeśli transakcja przebiegła pomyślnie. Mogą one okazać się bezcenne, gdyby w przyszłości cokolwiek poszło nie tak z Twoim zamówieniem.
Dochodzenie swoich praw
Jeśli mimo zachowania ostrożności padniesz ofiarą oszustwa lub cyberataku, nie pozostawiaj sprawy bez reakcji. Przede wszystkim podejmij próbę kontaktu ze sprzedawcą i wyjaśnij zaistniałą sytuację.
Jeśli to nie poskutkuje, nie wahaj się zgłosić problemu do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub Europejskiego Centrum Konsumenckiego. Możesz także powiadomić organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Ponadto, jeśli płaciłeś kartą, możesz skorzystać z usługi chargeback, czyli reklamacji płatności. W takiej sytuacji to bank jest zobowiązany do wyjaśnienia sprawy ze sprzedawcą i zwrócenia Ci utraconej kwoty.
Podsumowanie
Zakupy w Internecie to wygodny i bezpieczny sposób na zrobienie udanych zakupów, o ile zachowujemy podstawowe zasady ostrożności. Pamiętaj, aby zawsze sprawdzać wiarygodność sprzedawcy, dokładnie czytać regulaminy i opisy, chronić swoje dane osobowe, korzystać z bezpiecznych sieci i metod płatności, a także zachowywać dowody zakupu.
Dzięki takiemu podejściu możesz cieszyć się komfortowymi i bezproblemowymi zakupami online. Natomiast w przypadku napotkania nieprawidłowości, nie bój się dochodzić swoich praw konsumenckich. Wiedza i czujność to Twoi najlepsi sojusznicy w walce z internetowymi oszustami.
Tak więc, bądź rozsądnym i uważnym online-shopperem, a Twoje zakupy zawsze będą samą przyjemnością! Powodzenia i do zobaczenia na stop-oszustom.pl!
