Kiedy Wygrana Staje Się Porażką Poznaj Mechanizmy Oszustw Konkursowych

Konkursy internetowe: Potencjalna mapa minowa dla naiwnych

Współczesne społeczeństwo coraz częściej kusi się na udział w rozmaitych konkursach i grach internetowych, obiecujących atrakcyjne nagrody i szansę na wygraną. Niestety, pod pozorem niewinnej zabawy, w wielu przypadkach kryją się wyrafinowane schematy oszustw, mające na celu wyłudzenie od uczestników danych osobowych, pieniędzy lub innego rodzaju korzyści. Jako dziennikarz śledczy specjalizujący się w demaskowaniu takich praktyk, postanowiłem dogłębnie przyjrzeć się jednemu konkretnemu przypadkowi, aby uświadomić czytelnikom, jak wiele pułapek czeka na nieostrożnych.

Konkurs informatyczny Bóbr: Chwila chwały staje się gorzką porażką

Sztandarowym przykładem takiego konkursu jest ogólnopolski Konkurs Informatyczny Bóbr, organizowany corocznie przez Polskie Towarzystwo Informatyczne i firmę Learnetic. Konkurs ten ma na celu popularyzację wiedzy informatycznej wśród uczniów szkół podstawowych i średnich, a jego laureaci mają szansę na atrakcyjne nagrody oraz możliwość dalszego rozwoju w dziedzinie IT. Niestety, jak się okazuje, dla części uczestników konkurs ten stał się polem do nieetycznych praktyk.

W 2016 roku jeden ze zdolnych licealistów, biorący udział w konkursie, postanowił nieco bliżej przyjrzeć się mechanizmom działania platformy konkursowej. W trakcie rozwiązywania zadań, odkrył on podatność w oprogramowaniu, która umożliwiała podejrzenie poprawnych odpowiedzi jeszcze przed wysłaniem rozwiązania. Zamiast wykorzystać tę wiedzę na własną korzyść, młody człowiek postanowił uczynić coś, co zwykle nie jest mile widziane w tego typu rywalizacjach – podzielił się swoim odkryciem z innymi uczestnikami.

Zgodnie z relacją uczestnika, luka polegała na tym, że w jednym z rekordów JSON wysyłanych przez serwer do przeglądarki znajdował się parametr wskazujący wartość 0 lub 1, reprezentujący odpowiednio błąd lub poprawną odpowiedź. Licealistowi udało się ustalić, że wartość tego parametru zmieniała się w zależności od tego, czy udzielono poprawnej odpowiedzi, czy nie.

Niestety, takie działanie nie spodobało się organizatorom konkursu. Uczestnik został zdyskwalifikowany za złamanie regulaminu, który zabraniał m.in. korzystania z innego oprogramowania niż to dostarczone przez organizatorów oraz porozumiewania się z innymi uczestnikami. Mimo że chłopak postąpił w dobrej wierze, chcąc uczcić zasady rywalizacji, organizatorzy stanęli murem za swoimi zapisami i nie dostrzegli w jego zachowaniu żadnej wartości.

Druga szansa, kolejne rozczarowanie

Rok później, nasz młody bohater ponownie wziął udział w konkursie Bóbr. Tym razem jednak podszedł do sprawy nieco inaczej – postanowił sprawdzić, czy luka, którą odkrył w poprzednim roku, została naprawiona. Do jego wielkiego rozczarowania okazało się, że system wciąż pozostawał podatny na ten sam typ ataku.

Jak relacjonował uczestnik, „po wyświetleniu źródła strony w przeglądarce pojawiała się możliwość podejrzenia danych pobieranych przez moją przeglądarkę. Exploit polegał na tym, że w jednym z rekordów JSON wysyłanych przez serwer do mnie znajdował się parametr, który wskazywał wartość 0 lub 1, zależnie od tego, czy udzielono poprawnej odpowiedzi, czy nie.”

Tym razem nasz licealistka nie skorzystał z tej wiedzy, ale zamiast tego poinformował organizatorów o wciąż istniejącej luce. Niestety, spotkało go to samo, co rok wcześniej – został zdyskwalifikowany za naruszenie regulaminu konkursu.

Profesor Maciej Marek Sysło, jeden z organizatorów konkursu, w odpowiedzi na zgłoszenie błędu, napisał do uczestnika: „Szanowny Panie, dziękuję za wiadomość. Jako pytanie retoryczne pozostawiam dlaczego w tym roku nie skorzystał Pan z tej możliwości podejrzenia rozwiązań, o czym świadczyć może uzyskany przez Pana wynik.”

Profesor Sysło stwierdził również, że w konkursie nagradzani są ci uczestnicy, którzy rozwiązują zadania zgodnie z regulaminem, a nieetyczne działania są uznawane za naganne. Widać zatem, że organizatorzy nie docenili uczciwości młodego człowieka i nie potrafili dostrzec w jego zachowaniu żadnych pozytywnych aspektów.

Mechanizm oszustwa konkursowego: Jak oszuści czerpią korzyści

Niestety, przypadek naszego licealisty nie był odosobniony. Okazuje się, że luka w systemie konkursowym Bobra była znana i wykorzystywana przez znaczną liczbę uczestników. Według danych organizatorów, w 2017 roku zdyskwalifikowano aż 190 uczestników, którzy złamali regulamin, korzystając z nielegalnych sposobów uzyskiwania odpowiedzi.

Lech Wikaryjczyk, przedstawiciel firmy Learnetic odpowiedzialnej za oprogramowanie konkursu, przyznał, że w 2016 roku podejrzenia organizatorów wzbudziły doskonałe wyniki niektórych uczestników, którzy uzyskiwali maksymalną liczbę punktów w krótkim czasie. Po dochodzeniu okazało się, że uczniowie ci korzystali z konsoli przeglądarki, aby podglądać źródło strony i odczytywać poprawne odpowiedzi.

Mechanizm działania oszustów był prosty – dzięki luce w zabezpieczeniach platformy, mogli oni w łatwy sposób podejrzeć poprawne odpowiedzi, a następnie przesłać je jako swoje rozwiązania, uzyskując wysokie wyniki. Jak wynika z relacji organizatorów, problem ten dotyczył nie tylko pojedynczych przypadków, ale setek uczestników, co stanowi poważne naruszenie zasad uczciwej rywalizacji.

Lekcja na przyszłość: Jak uniknąć bycia ofiarą oszustwa konkursowego

Przykład konkursu Bóbr pokazuje, jak łatwo można stać się ofiarą sprytnych oszustów, ukrywających się za pozornie niewinną zabawą. Aby uchronić się przed podobnymi praktykami, warto zapamiętać kilka kluczowych wskazówek:

1. Wnikliwie czytaj regulamin: Zanim zdecydujesz się wziąć udział w konkursie, dokładnie przeanalizuj jego regulamin. Zwróć uwagę na wszelkie zapisy dotyczące korzystania z dozwolonego oprogramowania, komunikacji między uczestnikami oraz konsekwencji za naruszenie zasad.

2. Bądź czujny na luki w zabezpieczeniach: Jeśli podczas udziału w konkursie zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości, takie jak możliwość podejrzenia poprawnych odpowiedzi, natychmiast poinformuj o tym organizatorów. Nie próbuj wykorzystywać tej wiedzy na swoją korzyść.

3. Nie daj się zwieść pozornym korzyściom: Nawet jeśli uda ci się wykryć lukę i skorzystać z niej, pamiętaj, że konsekwencje mogą okazać się poważniejsze niż chwilowa satysfakcja z wygranej. Zawsze wybieraj uczciwość.

4. Nie dawaj się zwieść atrakcyjnym nagrodom: Wiele konkursów internetowych wykorzystuje mechanizm atrakcyjnych nagród, aby przyciągnąć jak najwięcej uczestników. Pamiętaj, że za pozornie niewinną zabawą mogą kryć się nieczyste intencje organizatorów.

5. Zgłaszaj podejrzane praktyki: Jeśli natkniesz się na przypadki oszukiwania lub nieuczciwych praktyk w konkursach, nie wahaj się je zgłaszać. Tylko w ten sposób możemy wyeliminować takie patologie z rynku.

Konkurs Bóbr to jedynie przykład problemu, z którym mierzą się uczestnicy rozmaitych konkursów internetowych. Niestety, tego typu nieetyczne praktyki są wciąż zbyt często spotykane. Warto zatem zachować czujność, kierować się zdrowym rozsądkiem i nieprzekraczalnymi granicami etyki, aby nie dać się zwieść pozornie niewinnym konkursom.

Pamiętajmy, że w dzisiejszych czasach internet roi się od różnego rodzaju pułapek i oszustw. Warto być świadomym tych zagrożeń i kształtować w sobie postawę krytycznego myślenia, aby nie dać się nabrać na zwodnicze obietnice łatwego zysku. Tylko w ten sposób możemy chronić siebie i najbliższych przed staniem się ofiarami cyfrowych przestępców.