Kompetencje rodzica w cyfrowym świecie: chrońmy dzieci
Rozważania nad cyberzagrożeniami w epoce cyfryzacji
Jako rodzice, często czujemy się niewystarczająco przygotowani do tego, by skutecznie chronić nasze dzieci w cyfrowym świecie. Rosnąca popularność smartfonów, tabletów i laptopów wśród młodego pokolenia sprawiła, że nasze pociechy są wystawiane na znacznie więcej niebezpieczeństw niż kiedykolwiek wcześniej. Choć cyfrowa biegłość przychodzi im naturalnie, my jako dorośli często czujemy się zdezorientowani i zagubieni w gąszczu nowych technologii.
Badania przeprowadzone przez NASK-PIB w ramach projektu „Nastolatki 30” wskazują, że przeciętny wiek, w którym polskie dzieci otrzymują pierwszy telefon z dostępem do Internetu, to zaledwie 8 lat i 5 miesięcy. Smartfony i inne urządzenia elektroniczne stają się więc niemal całym światem naszych pociech, umożliwiając im rozwój zainteresowań, ale także narażając na szereg zagrożeń. Niestety, jak pokazują te same badania, wielu rodziców wciąż nie zdaje sobie sprawy z niebezpieczeństw, na które mogą być narażone ich dzieci podczas korzystania z sieci.
Rządowe wytyczne podkreślają, że Internet, oprócz dostarczania przydatnej wiedzy i pożądanej rozrywki, pełen jest również treści nieadekwatnych do wieku najmłodszych. W tej sytuacji kluczową rolę odgrywają narzędzia kontroli rodzicielskiej, które pomagają ustanawiać reguły korzystania z urządzeń elektronicznych i chronić dzieci przed niebezpieczeństwami czyhającymi w sieci.
Kontrola rodzicielska – Twój sprzymierzeniec w cyfrowym świecie
Kontrola rodzicielska to narzędzie, które umożliwia rodzicom mądry nadzór nad aktywnością dzieci w Internecie. Pozwala filtrować treści, ustalać reguły korzystania z aplikacji i gier, a nawet ograniczać czas spędzany na urządzeniach elektronicznych. Coraz więcej modeli smartfonów, tabletów i komputerów posiada wbudowane funkcje kontroli rodzicielskiej, które można w prosty sposób skonfigurować.
Zgodnie z wytycznymi rządowymi, kontrolę rodzicielską można ustawić zarówno z poziomu ustawień urządzenia, jak i za pomocą specjalnych aplikacji dostępnych w sklepach Google Play lub App Store. Programy te pozwalają monitorować aktywność dziecka, blokować dostęp do niepożądanych stron internetowych lub aplikacji, a także ustawiać limity czasowe na korzystanie z urządzeń elektronicznych.
Jednym z przykładów takiego narzędzia jest darmowa aplikacja „mOchrona”, stworzona przez Ogólnopolską Sieć Edukacyjną (OSE) w ramach projektu realizowanego przez NASK-PIB. Dzięki niej można zminimalizować ryzyko kontaktu dziecka z niebezpiecznymi treściami i ustalić reguły dostępu do mediów społecznościowych. Aplikacja jest dostępna na systemy Android, iOS, HarmonyOS oraz Windows.
Nie tylko narzędzia – kluczowa rola rodziców
Choć gotowe rozwiązania do kontroli rodzicielskiej są niezwykle pomocne, nie mogą one całkowicie zastąpić roli rodziców w kształtowaniu bezpiecznych nawyków korzystania z Internetu przez dzieci. Żadna aplikacja nie zastąpi bowiem rozmowy z pociechą i uświadamiania jej o zagrożeniach czyhających w sieci.
Zgodnie z ofertą szkoleń Centrum Kompetencji Cyfrowych, kluczowe jest, aby rodzice byli świadomi niebezpieczeństw, na które narażone są dzieci w cyfrowym świecie. Tylko wtedy będą mogli skutecznie przygotować swoje pociechy do bezpiecznego korzystania z Internetu. Proces ten wymaga cierpliwości i zaangażowania, ale jest niezbędny, by zwiększyć ochronę dzieci w sieci.
Dlatego też warto zadbać, by od początku mieć kontrolę nad sposobem korzystania dziecka z urządzeń z dostępem do Internetu, wykorzystując do tego narzędzia kontroli rodzicielskiej. Należy jednak nakładać je w porozumieniu z dzieckiem, tłumacząc mu powody i korzyści płynące z wprowadzanych ograniczeń.
Rozwijanie kompetencji cyfrowych rodziców
Aby skutecznie chronić dzieci w cyfrowym świecie, rodzice sami muszą stać się kompetentnymi użytkownikami nowych technologii. Centrum Kompetencji Cyfrowych oferuje szereg szkoleń, które pomagają dorosłym sprawnie poruszać się w cyfrowej rzeczywistości i wykorzystywać umiejętności w pracy zawodowej, a także życiu prywatnym.
Podczas tych szkoleń rodzice mogą poznać praktyczne wskazówki dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu, w tym sposoby zabezpieczania urządzeń czy ochrony prywatności w sieci. Dowiadują się również, jak chronić wizerunek dziecka w Internecie i jak korzystać z usług finansowych oraz dokonywać zakupów online w bezpieczny sposób.
Ważnym elementem jest także zrozumienie prawidłowości rozwojowych okresu dorastania i nauka, jak rozmawiać, wspierać i uczyć odpowiedzialności swoje dzieci. Rodzice poznają również genezę zachowań ryzykownych, takich jak uzależnienia czy trudne stany emocjonalne, oraz sposoby niesienia wsparcia.
Cyfrowy dobrostan rodziny
Oprócz zabezpieczania dzieci przed zagrożeniami, rodzice powinni również dbać o cyfrowy dobrostan całej rodziny. Centrum Kompetencji Cyfrowych w swojej ofercie ma szkolenia poświęcone temu zagadnieniu. Rodzice uczą się, jak wspierać i chronić dzieci w cyfrowym świecie, poznając dostępne programy do ochrony rodzicielskiej.
Ważnym elementem jest również nauka wykorzystywania nowych technologii w edukacji, kulturze i biznesie. Rodzice dowiadują się, czym jest sztuczna inteligencja i gdzie można ją spotkać, a także poznają techniki podejmowania decyzji na podstawie danych. Zdobywają również wiedzę na temat mikrokontrolerów, takich jak Arduino czy Raspberry Pi, oraz podstaw projektowania i prototypowania.
Dzięki takim kompleksowym szkoleniom rodzice mogą stać się prawdziwymi ekspertami w dziedzinie nowych technologii, a jednocześnie efektywnie chronić swoje dzieci przed zagrożeniami w sieci. Takie holistyczne podejście pozwala na stworzenie bezpiecznego i zrównoważonego środowiska cyfrowego dla całej rodziny.
Podsumowanie
Jako rodzice, stoimy przed niezwykle ważnym zadaniem, jakim jest ochrona naszych dzieci w cyfrowym świecie. Choć nowe technologie niosą ze sobą wiele korzyści, nie możemy zapominać o niebezpieczeństwach, na które mogą być one narażone. Dlatego tak istotne jest, abyśmy sami stawali się kompetentnymi użytkownikami urządzeń elektronicznych i narzędzi cyfrowych.
Dzięki wykorzystaniu kontroli rodzicielskiej i świadomemu towarzyszeniu dzieciom w ich cyfrowej codzienności, możemy skutecznie minimalizować ryzyko kontaktu z niebezpiecznymi treściami oraz ustalać zasady korzystania z Internetu. Równocześnie, rozwijając nasze własne kompetencje cyfrowe, stajemy się lepiej przygotowani do radzenia sobie z wyzwaniami, jakie stawia przed nami cyfryzacja.
Dbajmy zatem o cyfrowy dobrostan całej rodziny, korzystając z dostępnych szkoleń i narzędzi. Tylko w ten sposób możemy zapewnić naszym dzieciom bezpieczne środowisko online, a jednocześnie przygotować je do świadomego i odpowiedzialnego funkcjonowania w coraz bardziej zdigitalizowanym świecie.
