Wyprawa jachtem po Morzu Śródziemnym, która nigdy nie doszła do skutku
Wakacje to idealny czas dla oszustów, którzy szukają okazji do wyłudzenia pieniędzy od niczego niepodejrzewających turystów. Jedną z częstych metod jest podszywanie się pod organizatorów atrakcyjnych wycieczek lub wydarzeń. Taki przypadek miał miejsce niedawno, gdy policja informowała o sprawie dotyczącej oszusta, który ogłaszając się jako organizator rejsów, zbierał od zainteresowanych pieniądze na wycieczkę jachtem po Morzu Śródziemnym.1
Metoda wyłudzenia pieniędzy jest bardzo prosta. Oszuści nawiązują przypadkowy kontakt z innymi osobami za pośrednictwem portali społecznościowych. Przez określony czas podtrzymują relację, a następnie, gdy zostanie uśpiona czujność ofiar, informują o posiadaniu własnego jachtu i zapraszają nowych znajomych na wspólną wyprawę za niewielką kwotę. Innym scenariuszem jest umieszczenie ogłoszenia, w którym oszust poszukuje osób chętnych na organizowaną wyprawę w atrakcyjnej cenie. W taki sposób oszuści są w stanie wyłudzić kilka tysięcy złotych od niczego nieświadomych ofiar. W przypadku zatrzymanego przez małopolską policję oszusta, sześć par łącznie wpłaciło mu około 5000 zł.
Tego typu oszustwa stają się coraz bardziej powszechne. Według raportu Biura Informacji Kredytowej, w 2023 roku z próbą oszustwa w co najmniej jednej formie spotkało się osobiście 36% Polaków – to wynik o 4 punkty procentowe wyższy niż w badaniu przeprowadzonym rok wcześniej.2 W obliczu rosnącej skali problemu, niezbędna jest świadomość potencjalnych zagrożeń, aby nie paść ofiarą takich wyłudzeń.
Fikcyjne kwatery i biura podróży
Kolejnym popularnym sposobem na oszukiwanie turystów jest publikowanie ogłoszeń oferujących nieistniejące kwatery na wynajem. Policja informowała o podobnych przypadkach mających miejsce w Zakopanem, Sopocie czy Kołobrzegu.1 Oszuści oferują różnego rodzaju kwatery – tanie pensjonaty, a nawet luksusowe apartamenty, kusząc turystów atrakcyjnymi cenami oraz wysokimi rabatami przy wpłacie całej kwoty z góry. Aby się uwiarygodnić, kontaktują się ze swoimi ofiarami w celu potwierdzenia rezerwacji. Dopiero po przybyciu na miejsce okazuje się, że wczasowicze padli ofiarą naciągaczy.
Podobnym zagrożeniem są fikcyjne biura podróży, które nagle znikają, pozostawiając turystów samym sobie. Taki przypadek miał miejsce dwa lata temu, kiedy sto osób z Łodzi i Aleksandrowa Łódzkiego zostało oszukanych przez biuro podróży, które zorganizowało wypoczynek w Chorwacji. W trakcie pobytu kontakt z organizatorem się urwał, a urlopowicze nie mieli jak wrócić z Chorwacji do kraju.1
Aby uniknąć podobnych sytuacji, należy zawsze dokładnie sprawdzać firmę oferującą wypoczynek. Warto upewnić się, czy biuro posiada aktualną licencję w Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych, prowadzonej przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Tylko biura wpisane do tej ewidencji posiadają zabezpieczenie finansowe, które w sytuacji kryzysowej może zostać uruchomione w celu organizacji pomocy dla turystów.
Zawyżanie cen i niejasne opłaty
Kolejnym zagrożeniem, na które należy zwrócić uwagę, są różnice między cenami promowanymi w internecie a płatnością końcową. Europejskie Centra Konsumenckie przeprowadziły badanie, które wykazało, że 19% skarg otrzymanych dotyczyło właśnie problemów z urlopem zakupionym przez internet.1
Analiza skarg wykazała, że w 67% przypadków, czyli 365 z 539, ostateczna cena lotów nie odpowiadała cenie początkowej. Podobną sytuację potwierdziły symulacje, w których wzrost cen odnotowano w 77% rezerwacji lotniczych wykonanych online. Główne przyczyny to opłaty za karty kredytowe, rezerwację miejsca oraz bagaż.1
Należy pamiętać, że w przypadku pojawienia się jakichkolwiek problemów z zagraniczną firmą, o pomoc należy zwrócić się do Europejskiego Centrum Konsumenckiego. Centrum to współpracuje również z siecią CPC-Net Consumer Protection Cooperation Network, do której przekazywane są informacje o stosowaniu nieuczciwych praktyk rynkowych przez zagranicznych przedsiębiorców.
Dodatkowe opłaty i kradzieże
Niezależnie od rodzaju wypoczynku, turyści narażeni są również na różnego rodzaju dodatkowe opłaty i kradzieże. Oszuści mogą na przykład pobierać opłatę za korzystanie z leżaków oraz parasoli w miejscu, w którym taka opłata nie powinna być pobierana.1 Aby się nie dać oszukać, warto w hotelu, w którym się przebywa, zasięgnąć informacji, czy przebywający w nim wczasowicze mają bezpłatny dostęp do leżaków znajdujących się na plaży. Jeśli okaże się, że opłata jest pobierana, warto przy jej uiszczaniu poprosić o kwit lub rachunek.
Innym zagrożeniem są kradzieże dokonywane przez osoby podszywające się pod pracowników hotelowych. Schemat działania jest prosty – dwie osoby przebrane za pracowników hotelowych pukają do pokoju, jedna z nich rozprasza rozmową gościa hotelowego, podczas gdy druga w tym czasie dokonuje kradzieży. Dlatego też należy zawsze zachowywać czujność i pamiętać, że obsługa hotelowa posiada klucze do apartamentów, więc sprzątanie można zamówić w dogodnej dla siebie porze.
Pułapki czekają również na turystów korzystających z usług taksówkarskich w nowym mieście lub kraju. Często kierowcy wybierają dłuższe trasy lub boczne ulice, tłumacząc to omijaniem korków, a następnie pobierają zawyżoną stawkę za przejazd. Część z nich nie posiada również taksometrów, co ułatwia manipulowanie ceną. Aby uniknąć tego typu oszustw, najlepiej wcześniej ustalić z kierowcą orientacyjną cenę za kurs.
Fałszywe bilety na wydarzenia
Sezony wakacyjne to również okres wzmożonej aktywności oszustów sprzedających fałszywe bilety na różnego rodzaju imprezy i festiwale. Szczególnie wyczuleni powinni być turyści stojący w kolejce do kasy, ponieważ osoby podszywające się pod oficjalnych pracowników oferują sprzedaż biletów po zawyżonej cenie, tłumacząc, że w ten sposób unikną długiego oczekiwania.1
W rzeczywistości nabyte bilety okazują się być fałszywe, a turysta traci środki pieniężne i nie uzyskuje wejściówki uprawniającej do udziału w danym wydarzeniu. Dlatego też należy zachować szczególną ostrożność przy zakupie biletów w nieoficjalnych punktach sprzedaży i upewnić się, że mamy do czynienia z legalnym sprzedawcą.
Cyberatak na wakacjach
Odrębnym zagrożeniem w okresie wakacyjnym są cyberprzestępstwa. Według raportu CERT Polska, najczęstszą metodą cyberprzestępstw w 2016 roku był phishing, którego celem jest wyłudzenie informacji lub kradzież tożsamości.1
Oszuści mogą wykorzystywać do swoich działań atrakcyjne oferty biur podróży, a także sensacyjne informacje i plotki związane z sezonowymi wydarzeniami. Dlatego należy zachować szczególną ostrożność przy otwieraniu podejrzanych wiadomości e-mailowych oraz klikaniu w linki z niewiarygodnych źródeł, ponieważ mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie.
Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo podczas wakacji, warto skorzystać z rekomendowanych w 2023 roku rozwiązań antywirusowych, które pomogą chronić urządzenia przed zagrożeniami z sieci. Tylko kompleksowe podejście do bezpieczeństwa pozwoli uniknąć przykrych niespodzianek.
Podsumowanie
Wakacje to czas relaksu i odpoczynku, ale niestety również okazja dla oszustów, którzy próbują wyłudzić pieniądze od niczego nieświadomych turystów. Od fikcyjnych ofert noclegów i biur podróży, przez zawyżane ceny i ukryte opłaty, po fałszywe bilety na wydarzenia i cyberataki – lista sposobów na oszukiwanie jest długa.
Dlatego tak ważne jest, aby przed wyjazdem zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami i zachować szczególną ostrożność. Warto dokładnie weryfikować oferty, sprawdzać licencje biur podróży, uważać na dodatkowe opłaty oraz zachować czujność podczas korzystania z bankowości i usług w nowym miejscu. Tylko taka proaktywna postawa może uchronić nas przed przykrymi konsekwencjami oszustw.
