Oszustwo to plaga, która niszczy zaufanie i prowadzi do niszczących strat. Jednak w historii zdarzały się przypadki, gdy oszukańcze działania osiągnęły tak niespotykany rozmiar, że stały się tematem szokujących opowieści. Jednym z takich przykładów jest historia Michała Boyma – polskiego jezuity, który został wysłany na daleką misję ratowania chińskiej dynastii.
Michał Boym – Polak w Państwie Środka
Michał Boym, syn szanowanej szlacheckiej rodziny ze Lwowa, od dziecka wyróżniał się ciekawością świata i zamiłowaniem do wiedzy. W wieku 14 lat, gdy ciężko zachorował, złożył Bogu ślub, że jeśli wyzdrowieje, poświęci się nawracaniu Chińczyków na chrześcijaństwo. Niedługo później wstąpił do zakonu jezuitów, który dominował działalność misyjną na Dalekim Wschodzie.
Po latach solidnego przygotowania, w 1643 roku Boym wraz z grupą współbraci wyruszył do Chin. Spędził kolejny rok w Makau, ucząc się języka chińskiego, a następnie został skierowany do pracy misyjnej na wyspie Hajnan. Tam nauczał miejscowych wiary chrześcijańskiej i prowadził badania naukowe, tworząc m.in. dzieło „Flora Chin” – kompendium wiedzy o lokalnej faunie i florze.
Tymczasem w samych Chinach działy się dramatyczne wydarzenia. Upadała bowiem ostatnia cesarska dynastia Ming, a na jej miejsce przymierzali się wkroczyć Mandżurowie. Powstanie chłopskie pod wodzą Li Zichenga przełamało obronę Pekinu, a zrozpaczony cesarz Chongzhen popełnił samobójstwo. Mandżurowie, wezwani na pomoc przez generała Wu Sangui, ostatecznie przejęli kontrolę nad północą Chin, zakładając nową dynastię Qing.
Misja Ratowania Dynastii Ming
Tymczasem na południu Chin zorganizował się ośrodek oporu przeciwko Mandżurom – pod wodzą księcia Yongli, przedstawiciela bocznej linii rodu Mingów. Cesarz pretendent Yongli nawrócił się na katolicyzm, a w jego otoczeniu znaleźli się jezuiccy misjonarze. Wykorzystując ich wiedzę techniczną, w tym umiejętności w zakresie odlewnictwa i artylerii, udało im się odnieść kilka sukcesów militarnych przeciwko Mandżurom.
W tej sytuacji Yongli i jego otoczenie doszli do wniosku, że jedyną szansą na uratowanie dynastii Ming jest uzyskanie pomocy z Europy. Postanowili wysłać do Rzymu specjalnego posła, który miał poinformować papieża o nawróceniu cesarza i poprosić o zorganizowanie krucjaty przeciwko Mandżurom. Wybór padł na Michała Boyma, który cieszył się zaufaniem i szacunkiem na dworze Yongliego.
Boym wyruszył w niebezpieczną podróż, która wiodła przez Indie, Persję i Turcję. Po wielu perypetiach, w końcu dotarł do Rzymu w 1652 roku. Niestety, pomimo entuzjastycznego przyjęcia i wysłuchania jego relacji, papież Innocenty X odmówił zorganizowania krucjaty, tłumacząc, że czasy wypraw krzyżowych dawno minęły. Zrozpaczony Boym wrócił do Chin, by kontynuować walkę u boku Yongliego.
Upadek Dynastii Ming
Przez kolejne lata Boym niestrudzenie służył cesarzowi pretendentowi, wykorzystując swoje umiejętności i wiedzę, by wesprzeć jego wojska w walce z Mandżurami. Niestety, mimo początkowych sukcesów, sytuacja lojalistów stawała się coraz trudniejsza. Mandżurowie stopniowo odzyskiwali utracone pozycje, a ostatnie reduty Yongliego znajdowały się już tylko na granicy z Birmą.
W tej beznadziejnej sytuacji Boym ponownie wybrał się w niebezpieczną podróż, tym razem przez dżungle Indochin, próbując dotrzeć do ostatnich bastionów oporu. Niestety, wyczerpany latami nieustannego zmagania się z przeciwnościami losu, 22 sierpnia 1659 roku zmarł w drodze, gdzieś w subtropikalnych lasach prowincji Kuangsi. Jego wierny towarzysz, Andrzej, ostatni raz złożył do ziemi ciało polskiego jezuity.
Tym samym ostatnia nadzieja na ocalenie Ming legła w gruzach. Mandżurowie ostatecznie przejęli kontrolę nad całymi Chinami, zakładając nową dynastię Qing, która panowała aż do początku XX wieku. Michał Boym, choć nie zdołał osiągnąć swojego celu, zapisał się w historii jako niezwykły człowiek, który poświęcił swe życie w desperackiej próbie ocalenia chińskiego cesarstwa.
Przykład Boyma pokazuje, że nawet w najtrudniejszych okolicznościach można stawić czoła oszustwom i próbować naprawić błędy przeszłości. Chociaż jego misja zakończyła się tragicznie, jego determinacja i odwaga pozostają inspiracją dla tych, którzy chcą walczyć z nieetycznymi praktykami. Warto też zaznaczyć, że historia Boyma może być obiektem dalszych badań, gdyż wciąż mogą istnieć nieodkryte elementy tej niezwykłej opowieści. Zachęcamy Czytelników do odwiedzenia strony stop-oszustom.pl, gdzie można znaleźć więcej informacji na temat sposobów ochrony przed różnymi formami oszustw.
