W dobie powszechnej cyfryzacji i rosnącej popularności zakupów online, coraz częściej jesteśmy narażeni na różnego rodzaju oszustwa. Jedną z niepokojących tendencji jest wzrost liczby fałszywych sklepów internetowych, które czyhają na nieostrożnych konsumentów. W niniejszym artykule szczegółowo przyjrzymy się jednemu konkretnemu przypadkowi tego rodzaju oszustwa – fałszywym kursom internetowym.
Rosnąca skala problemu fałszywych kursów online
Trend ten odzwierciedla ogólny wzrost liczby przestępstw związanych z handlem internetowym w ostatnich latach. Według danych opublikowanych przez CERT Polska, od 2019 roku w Polsce obserwuje się rosnącą liczbę oszustw polegających na tworzeniu fałszywych sklepów online. W 2020 roku odnotowano aż 1256% więcej tego typu incydentów w porównaniu do 2018 roku.
Analizy CERT Polska wskazują, że liczba fałszywych sklepów rośnie skokowo – w 2022 roku zarejestrowano już blisko 850 takich podmiotów na liście ostrzeżeń tej organizacji. Co gorsza, wzrasta również skala oszustw dokonywanych za pośrednictwem popularnych portali aukcyjnych, takich jak Allegro, OLX czy Vinted. Statystyki pokazują, że w 2021 roku liczba incydentów związanych z tymi platformami była ponad pięć razy wyższa niż rok wcześniej, a w 2022 roku odnotowano ich prawie siedmiokrotny wzrost w porównaniu do 2020 roku.
Niskie poczucie zagrożenia wśród konsumentów
Kluczowym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi tego problemu wydaje się być niedostateczna świadomość zagrożeń wśród Polaków. Badania przeprowadzone przez Surfshark pokazują, że prawie 90% polskich użytkowników internetu ceni sobie prywatność i bezpieczeństwo online, a jednocześnie 94% z nich nie potrafi wskazać największych ryzyk.
Co więcej, jak wynika z raportu Santander Consumer Bank, aż 84% Polaków nie zna pojęcia phishingu, a 77% nie wie, czym jest skimming – dwa kluczowe terminy związane z cyberbezpieczeństwem. Ignorancja w tym zakresie zwiększa podatność konsumentów na różnego rodzaju oszustwa, w tym na fałszywe kursy online.
Aby przeciwdziałać temu trendowi, NASK wraz z Ministerstwem Cyfryzacji prowadzą aktualną kampanię edukacyjną, mającą na celu uświadomienie społeczeństwu zagrożeń związanych z zakupami w internecie. Jak podkreśla Iwona Prószyńska z CERT Polska, „z jednej strony mówimy o tym, jak rozpoznawać fałszywe sklepy, z drugiej ostrzegamy przed potencjalnymi konsekwencjami. A te mogą być naprawdę poważne”.
Jak rozpoznać fałszywe kursy internetowe?
Mając na względzie rosnącą skalę problemu, warto przyjrzeć się bliżej czynnikom, które mogą wskazywać na potencjalne oszustwo przy zakupie kursów online. Oto kilka kluczowych sygnałów ostrzegawczych:
1. Szeroki asortyment produktów
Jeżeli w ofercie danego sklepu internetowego obok kursów online znajdziemy zupełnie niezwiązane z nimi produkty, takie jak akcesoria budowlane, sprzęt samochodowy czy artykuły do pielęgnacji zwierząt, powinno to wzbudzić naszą czujność. Zbyt szeroki przekrój asortymentu może sugerować, że mamy do czynienia z fałszywym sklepem, który próbuje przyciągnąć jak najszersze grono klientów.
2. Wątpliwa szata graficzna i język
Staranność w przygotowaniu strony internetowej oraz poprawność językowa wykorzystywanych treści to kolejne istotne czynniki, na które warto zwrócić uwagę. Jeżeli natrafimy na błędy ortograficzne, dziwne sformułowania czy ślady automatycznego tłumaczenia, może to sygnalizować, że mamy do czynienia z nieuczciwym sprzedawcą, który niedbale przygotował swoją witrynę.
3. Brak certyfikatu SSL
Kluczowym elementem, który powinien wzbudzić naszą czujność, jest brak certyfikatu SSL na stronie danego sklepu internetowego. Certyfikat ten gwarantuje bezpieczne połączenie szyfrowane przy użyciu protokołu HTTPS, co jest standardem dla rzetelnych sprzedawców online. Jego brak może oznaczać, że strona nie jest w pełni zabezpieczona.
4. Wątpliwe opinie i recenzje
Przy zakupach online kluczową rolę odgrywają opinie i recenzje innych użytkowników. Jednak nie wszystkie z nich muszą być wiarygodne. Fałszywi sprzedawcy mogą korzystać z tzw. „review bombingu”, czyli masowego wystawiania pozytywnych opinii, lub zlecać tworzenie fikcyjnych komentarzy. Warto zatem przyjrzeć się dacie i historii recenzji, aby ocenić ich autentyczność.
5. Niejasne dane rejestrowe firmy
Przed dokonaniem zakupu warto także zweryfikować dane rejestrowe firmy oferującej kursy internetowe. Można to zrobić m.in. poprzez wyszukanie jej w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jeżeli informacje podane na stronie sklepu nie pokrywają się z danymi z rejestru lub sama firma prowadzi działalność niezwiązaną z e-learningiem, może to być sygnał ostrzegawczy.
Zapamiętaj, że jeśli cokolwiek wzbudzi Twoją wątpliwość, lepiej zrezygnować z dokonania zakupu i poszukać rzetelnego dostawcy kursów internetowych. Lepiej dmuchać na zimne niż stać się ofiarą sprytnego oszusta.
Konsekwencje zakupu u fałszywego sprzedawcy
Decyzja o dokonaniu zakupu u nieuczciwego sprzedawcy może nieść za sobą poważne konsekwencje. Wśród nich należy wymienić:
- Utratę pieniędzy – w najlepszym wypadku nie otrzymamy zamówionego kursu, a w najgorszym stracimy całą zainwestowaną kwotę.
- Kradzież tożsamości – fałszywi sprzedawcy mogą pozyskać nasze dane osobowe i wykorzystać je do popełnienia innych przestępstw.
- Zainfekowanie komputera – odwiedzając stronę oszusta, możemy narazić się na zainstalowanie na naszym urządzeniu złośliwego oprogramowania.
- Wyłudzenie danych do konta bankowego – w skrajnych przypadkach możemy stracić wszystkie oszczędności zgromadzone na koncie.
Dlatego tak ważne jest, aby przed dokonaniem jakiegokolwiek zakupu online zachować szczególną ostrożność i krytycznie analizować każdy element strony sprzedawcy. Tylko w ten sposób możemy zminimalizować ryzyko stania się ofiarą cyfrowych przestępców.
Bezpieczne zakupy kursów internetowych – na co zwrócić uwagę?
Aby uchronić się przed zakupem fałszywego kursu, warto stosować się do kilku prostych zasad:
- Sprawdź dokładnie stronę sprzedawcy – zwróć uwagę na poprawność graficzną, językową, obecność certyfikatu SSL oraz autentyczność opinii.
- Zweryfikuj dane rejestrowe firmy – skorzystaj z Krajowego Rejestru Sądowego, aby upewnić się, że prowadzi ona działalność zgodną z oferowanym produktem.
- Unikaj podejrzanych źródeł reklam – bądź szczególnie ostrożny, jeśli o kursie dowiedziałeś się poprzez media społecznościowe, komunikatory lub pocztę e-mail.
- Nie udostępniaj danych logowania do banku – nigdy nie wpisuj takich informacji nigdzie poza oficjalną stroną swojego banku.
- Korzystaj z zaufanych platform edukacyjnych – zamiast ryzykować na nieznanych stronach, wybieraj kursy z renomowanych serwisów edukacyjnych.
Pamiętaj, że bezpieczeństwo Twoich danych i pieniędzy powinno być najważniejsze. Warto poświęcić trochę więcej czasu na weryfikację, aby uniknąć bolesnych konsekwencji związanych z padnięciem ofiarą fałszywych kursów online.
Jeśli mimo zachowania należytej ostrożności stałeś się ofiarą oszustwa, zgłoś to na naszej platformie. Tylko wspólnie możemy skutecznie walczyć z narastającą plagą internetowych nadużyć.
