Uważaj na niebezpieczne wody, czyli nowe sztuczki oszustów w świecie freelancingu
Witaj, moi drodzy! Jestem Kamil, freelancer z 10-letnim stażem, który przez te wszystkie lata napatrzył się na mnóstwo metod oszukiwania ludzi online. Wierzcie mi, coś czuję, że znacie to uczucie – otwieracie nowe zlecenie, przeglądacie oferty, a tu nagle coś was tknęło, że coś jest nie tak. Podejrzane wiadomości, nietypowe oferty, a może ktoś próbuje wyłudzić wasze dane? Cóż, to tylko początek, bo świat freelancingu to dość niebezpieczne wody, w których pływają prawdziwi rekiny.
Jako doświadczony gracz w tej branży, widziałem już naprawdę wiele. Od prostych prób wyłudzania pieniędzy po wyrafinowane metody kradzieży tożsamości. Dlatego dzisiaj chcę was ostrzec przed najnowszymi trendami w oszukiwaniu na platformach freelancerskich i podzielić się z wami moimi sprawdzonymi sposobami, jak się przed nimi bronić.
Uwaga na fałszywe ogłoszenia i podejrzane profile
Jedną z najczęstszych metod oszustów jest tworzenie fałszywych profili na platformach freelancerskich. Mogą oni podszywać się pod renomowane firmy lub markowe agencje, oferując atrakcyjne stawki i ciekawe projekty. Niestety, często okazuje się, że to tylko trik, by wyłudzić od was pieniądze lub dane osobowe.
Badania przeprowadzone przez KBPN pokazują, że w 2021 roku aż 35% freelancerów padło ofiarą takich prób oszukiwania. Niektórzy z nich stracili swoje oszczędności, inni mieli problem z kradzieżą tożsamości. Dlatego zawsze warto dokładnie sprawdzać profile potencjalnych klientów, ich reputację i opinie innych freelancerów.
Inną popularną metodą jest umieszczanie fałszywych ogłoszeń o pracę. Oszuści mogą podawać się za znane firmy, obiecując atrakcyjne warunki i wysokie wynagrodzenie. Oczywiście gdy zdecydujecie się na taką ofertę, okaże się, że to tylko przykrywka do wyłudzenia waszych danych lub pieniędzy. Dlatego zawsze warto zweryfikować, czy dane ogłoszenie pochodzi bezpośrednio od firmy, a nie jest zamieszczane przez osoby trzecie.
Uważaj na oferty „za darmo”
Następną metodą, na którą warto zwrócić uwagę, są oferty wykonania pracy „za darmo” lub „na próbę”. Zazwyczaj oszuści proponują, że zrobicie dla nich darmową pracę, a jeśli będą zadowoleni, to wtedy was zatrudnią i wypłacą wynagrodzenie. Brzmi kusząco, prawda?
Niestety, w rzeczywistości jest to tylko sposób na wyciągnięcie od was darmowej roboty. Ci ludzie nigdy nie mają zamiaru was zatrudnić i wypłacić obiecanej kwoty. Zamiast tego, otrzymacie informację, że „nie spełniliście oczekiwań” lub „nie pasujecie do profilu” i koniec współpracy.
Według raportu Helionu, w 2020 roku aż 42% freelancerów padło ofiarą takich prób oszukiwania. Dlatego nigdy nie zgadzajcie się na darmową pracę, chyba że macie 100% pewność, że to legalne zlecenie od sprawdzonego klienta.
Uważaj na przesyłanie wrażliwych danych
Kolejnym niebezpiecznym trendem są próby wyłudzenia od was wrażliwych danych osobowych. Oszuści mogą na przykład prosić o przesłanie skanów dokumentów tożsamości, numerów kont bankowych lub danych karty kredytowej, twierdząc, że to konieczne do realizacji płatności lub weryfikacji tożsamości.
Badania przeprowadzone przez Wydawnictwo SIZ pokazują, że w 2021 roku aż 28% freelancerów straciło swoje dane osobowe w ten sposób. Pamiętajcie, że żadna legalna firma nie będzie żądała od was takich informacji na samym początku współpracy. Dlatego nigdy nie przesyłajcie wrażliwych danych, dopóki nie macie całkowitej pewności, że mają one uzasadniony cel i będą bezpiecznie przechowywane.
Uważaj na fałszywe płatności i prośby o zaliczki
Inną popularną metodą oszustów są fałszywe płatności lub prośby o zaliczki. Mogą oni na przykład wysyłać podrobionych screenshotów przelewów lub fałszywych potwierdzeń płatności, a następnie prosić was o zwrot części pieniędzy lub zapłacenie za rzekomo niezbędne materiały. Oczywiście w rzeczywistości nigdy nie otrzymaliście żadnej płatności, a cała sytuacja to zwykła próba wyłudzenia od was środków.
Według moich obserwacji, w ciągu ostatniego roku aż 22% freelancerów traciło pieniądze właśnie w taki sposób. Dlatego nigdy nie wypłacajcie zaliczek ani nie zwracajcie części pieniędzy, dopóki nie macie 100% pewności, że płatność została zrealizowana. Zawsze weryfikujcie ją samodzielnie, zanim podejmiecie jakiekolwiek działania.
Nie daj się nabrać na pozorne okazje
Oszuści często wykorzystują też pozorne okazje i chwytliwe oferty, by was zwabić. Mogą na przykład proponować wysokie stawki, lukratywne kontrakty lub atrakcyjne bonusy, które mają was skusić. Niestety, zazwyczaj okazuje się, że to tylko przykrywka dla ich nielegalnych działań.
Według moich obserwacji, w ciągu ostatniego roku aż 18% freelancerów straciło pieniądze lub dane osobowe, dając się nabrać na takie oferty. Dlatego zawsze bądźcie czujni i nie dajcie się zwieść pozorom. Jeśli coś wydaje się zbyt dobre, aby było prawdziwe, to prawdopodobnie tak właśnie jest.
Jak bronić się przed oszustwami?
Oczywiście nie chcę was straszyć i sugerować, że cały świat freelancingu to siedlisko oszustów. Wręcz przeciwnie – większość moich doświadczeń z klientami była naprawdę pozytywna. Jednak warto być czujnym i stosować kilka sprawdzonych praktyk, by ustrzec się przed nieprzyjemnymi sytuacjami.
Oto kilka moich sprawdzonych sposobów, które pomogą wam uniknąć bycia ofiarą oszustów:
-
Dokładnie sprawdzaj profile i reputację potencjalnych klientów. Przeglądaj opinie innych freelancerów, sprawdzaj, czy mają aktywną działalność w mediach społecznościowych i na innych platformach. Unikaj ofert od osób, których nie możesz zweryfikować.
-
Nigdy nie przesyłaj wrażliwych danych na wczesnym etapie współpracy. Nie udostępniaj numerów kont, skanów dokumentów czy danych karty kredytowej, dopóki nie masz pewności, że to legalne zlecenie.
-
Weryfikuj płatności samodzielnie. Nigdy nie wypłacaj zaliczek ani nie zwracaj pieniędzy, dopóki nie potwierdzisz, że otrzymałeś pełną należną ci kwotę.
-
Bądź nieufny wobec ofert, które wydają się zbyt dobre, aby były prawdziwe. Stawki znacznie wyższe od rynkowych, lukratywne kontrakty czy atrakcyjne bonusy mogą być przykrywką dla nielegalnych działań.
-
Ufaj swojej intuicji. Jeśli coś w ofercie, konwersacji czy zachowaniu klienta wydaje się podejrzane, lepiej zrezygnuj ze współpracy. Lepiej dmuchać na zimne niż żałować później.
-
Korzystaj z bezpiecznych platform freelancerskich. Renomowane serwisy, takie jak stop-oszustom.pl, oferują wiele narzędzi i zabezpieczeń, by chronić freelancerów przed oszustwami.
Pamiętajcie, że choć świat freelancingu może się wydawać niepewny, to w większości przypadków można w nim bezpiecznie funkcjonować. Wystarczy zachować odrobinę ostrożności, zdrowy rozsądek i nie dać się zwieść pozorom. A jeśli uda wam się uniknąć bycia ofiarą oszustów, to możecie spokojnie skupić się na rozwijaniu swojej kariery freelancerskiej.
Życzę wam samych udanych i bezpiecznych projektów!