Współczesny świat, który tak bardzo uzależnił się od technologii, niestety stwarza również coraz więcej okazji dla sprytnych oszustów, chcących wykorzystać ludzką naiwność i zaufanie. Jednym z najbardziej niepokojących trendów w tej dziedzinie jest vishing – forma oszustwa telefonicznego, w której przestępcy podszywa się pod pracowników banków, doradców inwestycyjnych czy inne zaufane instytucje. Celem jest wyłudzenie wrażliwych danych osobowych lub pieniędzy od niczego niespodziewających się ofiar.
Bank BNP Paribas podkreśla, że zagrożenia związane z cyberprzestępczością przybierają coraz to nowe formy, dlatego wciąż doskonali metody ochrony danych klientów. Jednym z kluczowych aspektów tej walki jest edukowanie społeczeństwa na temat niebezpiecznych praktyk stosowanych przez oszustów.
Jak działa vishing?
Vishing to przestępstwo oparte na inżynierii społecznej – sprytni rozmówcy podający się za pracowników banków, doradców inwestycyjnych czy inne instytucje zaufania publicznego, są w stanie tak zmanipulować ofiarę, że ta dobrowolnie ujawnia im poufne informacje. Najczęstsze metody działania oszustów to:
- Podszywanie się pod autentyczne numery telefonów znanych instytucji finansowych w celu wzbudzenia zaufania ofiary.
- Przygotowywanie wiarygodnej historii, np. o rzekomych próbach włamania na konto ofiary lub konieczności „zweryfikowania danych”.
- Nakłanianie ofiary do podania haseł, numerów kart lub innych wrażliwych informacji pod pretekstem „zapewnienia bezpieczeństwa”.
- Wysyłanie fałszywych wiadomości e-mail lub SMS, podszywając się pod bank lub inną zaufaną organizację.
Celem tych działań jest uzyskanie dostępu do konta bankowego ofiary i dokonanie nielegalnych transakcji lub wyłudzenie pieniędzy. Według raportu Niebezpiecznika, w Polsce tylko w trzecim kwartale 2021 roku zablokowano ponad 23 tysiące prób wyłudzeń kredytów na kwotę ponad 85 milionów złotych.
Jak się chronić przed vishingiem?
Wobec tak realnego zagrożenia, kluczowe jest, aby każdy z nas wyrobił w sobie nawyk ostrożności i czujności podczas rozmów telefonicznych. Oto kilka najważniejszych zasad, które mogą uchronić nas przed staniem się ofiarą vishingu:
-
Nigdy nie podawaj poufnych danych – bank lub inna instytucja nigdy nie będzie nas prosić o ujawnienie haseł, numerów kart czy innych wrażliwych informacji przez telefon. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, należy samodzielnie skontaktować się z daną instytucją, korzystając z oficjalnych, sprawdzonych kanałów.
-
Zweryfikuj tożsamość rozmówcy – jeśli ktoś dzwoni, podając się za pracownika banku, zażądaj podania numeru oddziału lub innej informacji, którą możemy sprawdzić niezależnie. Nigdy nie ufaj wyłącznie informacjom podanym przez samego rozmówcę.
-
Bądź czujny na nietypowe prośby – jeśli ktoś nagle zaczyna nas namawiać do pilnego wykonania jakiejś transakcji lub podania danych, najlepiej zakończyć rozmowę i samodzielnie skontaktować się z bankiem.
-
Nie ulegaj presji – oszuści często stosują techniki socjotechniczne, aby wzbudzić w nas poczucie pilności lub zagrożenia. Należy zachować spokój i zdrowy rozsądek.
-
Regularnie monitoruj swoje konto – szybkie wykrycie nieprawidłowości może uchronić nas przed poważnymi stratami. Warto również włączyć powiadomienia SMS od banku, aby mieć stały wgląd w stan naszych finansów.
Ponadto, warto pamiętać, że banki nigdy nie kontaktują się z klientami przez media społecznościowe. Jeśli ktoś na Facebooku lub Instagramie podaje się za pracownika banku i prosi o pilną pomoc finansową, należy to natychmiast zgłosić do instytucji.
Jak reagować, gdy padniemy ofiarą vishingu?
Niestety, mimo najlepszych starań, czasem nawet ostrożni ludzie mogą dać się nabrać na wyrafinowane metody oszustów. Jeśli ktoś stał się ofiarą vishingu, powinien jak najszybciej podjąć następujące kroki:
-
Natychmiast skontaktować się z bankiem i powiadomić o podejrzanej aktywności na koncie. Personel banku może zablokować dostęp do konta i rozpocząć dochodzenie.
-
Zmienić wszystkie wrażliwe hasła – nie tylko do konta bankowego, ale również do poczty e-mail, mediów społecznościowych itp. Pomoże to uniemożliwić dalsze wykorzystywanie skradzionych danych.
-
Złożyć zawiadomienie o przestępstwie w najbliższej jednostce policji. Funkcjonariusze powinni podjąć dalsze kroki w celu identyfikacji i zatrzymania sprawców.
-
Skontaktować się z biurem informacji kredytowej i poprosić o weryfikację raportu kredytowego pod kątem nieautoryzowanych działań.
Ważne jest, aby ofiary vishingu nie czuły się winne lub zażenowane – takie przestępstwa dotykają coraz więcej osób, a sprawcy są coraz bardziej wyrafinowani w swoich metodach. Najważniejsze, aby możliwie szybko zareagować i podjąć niezbędne kroki, aby zminimalizować straty.
Podsumowanie
Vishing to poważne zagrożenie, z którym musimy się mierzyć w dzisiejszym, zdominowanym przez technologię świecie. Jednak edukacja, czujność i szybka reakcja mogą znacząco zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą tego typu oszustwa. Warto też zawsze pamiętać, że w razie jakichkolwiek wątpliwości lub podejrzeń, należy niezwłocznie skontaktować się z bankiem lub inną zaufaną instytucją, korzystając z oficjalnych, sprawdzonych kanałów.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa i ochrony przed oszustwami, zapraszamy na stronę stop-oszustom.pl. To kompleksowy serwis poświęcony tematyce zapobiegania i reagowania na różne formy przestępczości finansowej.
