W erze cyfrowej, kiedy streaming wideo stał się dominującą formą konsumpcji treści, platformy VOD (Video-on-Demand) odgrywają kluczową rolę w przemyśle rozrywkowym. Niestety, w tej dynamicznie rozwijającej się branży coraz częściej obserwujemy niepokojące przykłady nieuczciwych praktyk, które zagrażają praw autorom i twórcom.
Wymuszanie buy-outów przez platformy VOD
Jednym z najpoważniejszych problemów dotyczących platform VOD jest zjawisko wymuszania buy-outów na twórcach. Według Europejskiego Stowarzyszenia Kompozytorów i Twórców Piosenek (ECSA), platformy VOD wywierały presję na zrzeczenie się praw majątkowych do utworów aż na 66 kompozytorów. Praktyka ta polega na zmuszaniu autorów do całkowitego lub częściowego zrzeczenia się praw do swojej twórczości, co w konsekwencji pozbawia ich możliwości otrzymywania tantiem również za największe hity.
Ray Harman, irlandzki twórca muzyki do wielu filmowych przebojów, opowiada o własnym doświadczeniu: „Niedawno napisałem utwory do popularnego serialu. Globalna firma streamingowa z siedzibą w USA wymusiła wykup praw do tej muzyki. Oczywiście żadnych proporcjonalnych przychodów za spory sukces serialu nie dostanę.” Taka sytuacja jest niestety coraz bardziej powszechna w branży VOD, pozbawiając twórców uczciwego wynagrodzenia za ich pracę.
Helienne Lindvall, przewodnicząca ECSA, podkreśla, że „Platformy streamingowe nie cofają się przed nieuczciwymi praktykami wobec twórców. Za opór przeciw wymuszaniu buy-outu autorom grozi wpisanie na czarną listę twórców z którymi nie należy współpracować.” Oznacza to, że twórcy, którzy nie zgadzają się na niekorzystne warunki, mogą zostać całkowicie wykluczeni z rynku.
Brak równowagi na rynku
Według Manela Santistebana, hiszpańskiego kompozytora, autor muzyki min. do serialu „Dom z Papieru”, „Platformy VOD pozbawiają możliwości negocjacji nawet najbardziej rozpoznawalnych twórców, więc jak o swoje prawa mają zadbać młodzi kompozytorzy.” Potężne i wpływowe firmy streamingowe wykorzystują swoją dominującą pozycję, aby narzucać coraz bardziej niekorzystne warunki autorom, którzy często pozostają bezsilni wobec tych praktyk.
Eleanor McEvoy, irlandzka wokalistka i autorka piosenek, podkreśla, że „Dyrektywa o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym, wprowadzona przez Parlament Europejski, pomoże przeciwstawić się wykupowi praw. Niestety pomimo ponad rocznego przekroczenia wymaganego przez Komisję Europejską terminu, połowa krajów UE, w tym Polska, nie wdrożyła jeszcze tej dyrektywy.” Oznacza to, że twórcy wciąż pozostają bezbronni wobec nadużyć platform VOD.
Potrzeba regulacji i równowagi
Ferid Lakhdar, wiceprezes ZAiKS-u, apeluje do rządu polskiego o „jak najszybszą implementację dyrektywy o prawach autorskich w sieci. To pozwoli ukrócić praktyki wymuszania wykupu praw autorskich i przywróci równowagę na rynku.” Taka regulacja jest kluczowa, aby chronić prawa twórców i przeciwdziałać nieuczciwie dominującej pozycji gigantów branży VOD.
Bez wątpienia, platformy VOD wnoszą ogromną wartość, dostarczając konsumentom dostęp do bogatej oferty treści. Jednak konieczne jest zrównoważenie interesów firm streamingowych oraz praw twórców. Tylko w ten sposób można zapewnić sprawiedliwą rekompensatę dla autorów i zachować zdrowy ekosystem branży rozrywkowej.
Potrzeba przejrzystości i uczciwości
Niepokojące praktyki w branży VOD, takie jak wymuszanie buy-outów, podważają podstawowe zasady uczciwej konkurencji i ochrony praw własności intelektualnej. Twórcy, którzy przez lata budowali swoje kariery i dorobek artystyczny, nie powinni być pozbawiani godziwego wynagrodzenia za swoją pracę.
Konieczne jest wprowadzenie bardziej przejrzystych i sprawiedliwych zasad współpracy pomiędzy platformami VOD a twórcami. Tylko w ten sposób można zapewnić równowagę i zachęcać do dalszego rozwoju kreatywności, która napędza tę branżę. Społeczeństwo oczekuje, że wielkie firmy technologiczne będą działać w sposób etyczny i uczciwy wobec wszystkich uczestników rynku.
Choć wyzwania związane z nieuczesnymi praktykami w świecie platform VOD są złożone, stoposzczustom.pl pozostaje zaangażowany w promowanie uczciwości, transparentności i równowagi na tym kluczowym rynku. Tylko w ten sposób możemy zapewnić, że twórcy będą mogli w pełni czerpać korzyści ze swojej pracy, a konsumenci będą mieli dostęp do wysokiej jakości treści.
