Rozwój technologii komunikacyjnych, w tym Internetu, z jednej strony przyniósł wiele korzyści, ale niestety stworzył również nowe możliwości dla przestępców. Jednym z poważniejszych i wciąż rosnących zagrożeń są oszustwa telefoniczne oparte na technice spoofingu numeru telefonu, znanej również jako podszywanie się pod obcy numer.
Czym jest spoofing numeru telefonu?
Spoofing numeru telefonu polega na tym, że oszust dzwoni do wybranej ofiary, maskując swój rzeczywisty numer tak, aby na telefonie ofiary wyświetlił się inny, zwykle znany i budzący zaufanie numer. Może to być numer banku, urzędu, a nawet znajomego osoby oszukiwanej. Celem takiego działania jest wzbudzenie w ofierze przekonania, że telefon pochodzi z zaufanej i wiarygodnej instytucji lub osoby.
Zgodnie z informacjami z Biuletynu Informacji Publicznej miasta Poznania, sama możliwość podszywania się pod obce numery telefonów istnieje już od dziesięcioleci, a wraz z rozwojem technologii komunikacyjnych problem ten staje się coraz poważniejszy. Oszuści mają obecnie bardzo szerokie pole do popisu, a jeśli uda im się zgromadzić wystarczająco dużo informacji, mogą nawet podszyć się pod numer znany ofierze, np. kolegi z pracy.
Jak działa spoofing numeru telefonu?
Istnieje kilka sposobów, za pomocą których oszuści mogą przeprowadzić spoofing numeru telefonu. Najprostszy polega na wykorzystaniu specjalnych stron internetowych, które za niewielką opłatę pozwalają na dzwonienie z dowolnie wybranego numeru. Co więcej, transakcje na tych stronach często mogą być dokonywane anonimowo, np. przy użyciu kryptowalut, utrudniając tym samym późniejsze dochodzenie przez organy ścigania.
Bardziej zaawansowani przestępcy mogą również posłużyć się profesjonalnymi narzędziami do maskowania numeru telefonu, a nawet wykorzystać technologię sztucznej inteligencji do stworzenia fałszywych nagrań głosu znanych im osób. Takie działania jeszcze bardziej komplikują wykrycie i udowodnienie oszustwa.
Zagrożenia związane z spoofingiem numeru telefonu
Podszywanie się pod obce numery telefonów jest od lat jedną z podstawowych metod stosowanych w oszustwach bankowych. Wiele przypadków utraty oszczędności przez ofiary zaczyna się właśnie od pozornie niewinnego telefonu z banku lub innej instytucji. Coraz większym problemem staje się również rozwój technologii sztucznej inteligencji, która umożliwia coraz bardziej realistyczne naśladowanie głosu. Już teraz zdarzają się przypadki, gdzie oszuści podszywają się pod bliskich osoby, którą chcą oszukać, grożąc jej niebezpieczeństwem i wzywając do natychmiastowego wykonania przelewu.
Choć na razie zagrożenie fałszywymi telefonami od znanych nam osób nie jest jeszcze tak powszechne w Polsce, to szybki rozwój technologii sugeruje, że w niedalekiej przyszłości może się to zmienić. Dlatego tak ważne jest, aby cały czas zachowywać czujność i ograniczone zaufanie podczas odbierania telefonów, szczególnie tych, które mogą budzić jakiekolwiek wątpliwości.
Jak bronić się przed spoofingiem numeru telefonu?
Aby uchronić się przed spoofingiem, należy przede wszystkim wykazać się czujnością i ograniczonym zaufaniem podczas rozmów telefonicznych. Przede wszystkim należy dokładnie analizować to, co mówi do nas osoba po drugiej stronie słuchawki. Czy stara się nas przekonać, że nam lub naszym oszczędnościom grozi jakieś niebezpieczeństwo? Jeśli tak, to powinno to zapalić nam przysłowiową lampkę ostrzegawczą.
Warto również zwrócić uwagę na to, czy osoba dzwoniąca nie posiada wyraźnego obcego akcentu oraz czy używa poprawnej polszczyzny. Choć samo to nie jest oznaką oszustwa, może być wskazówką, że za telefonem kryje się ktoś inny niż deklaruje.
Najlepszym sposobem weryfikacji osoby dzwoniącej jest po prostu rozłączenie się i oddzwonienie na ten sam numer. Spoofing działa tylko w jedną stronę – gdy oszust dzwoni do nas. Jeśli sami zadzwonimy na ten numer, to słuchawkę podniesie jego faktyczny właściciel. Nawet jeśli nikt nie odbierze, może to być dla nas wskazówką, że coś jest nie tak.
Należy również pamiętać, że żaden prawdziwy przedstawiciel firmy lub instytucji nie powinien robić nam problemów, jeśli poinformujemy go o naszych obawach i chęci przerwania połączenia. Sugerowanie, że z jakiejś przyczyny nie wolno nam się rozłączyć, również powinniśmy traktować jako oznakę oszustwa.
Wiele instytucji, takich jak banki, umożliwia już weryfikację osoby dzwoniącej. Konsultanci coraz częściej podają swoje numery identyfikacyjne, które można sprawdzić na stronie internetowej lub w aplikacji mobilnej. Możemy też sami rozłączyć się i zadzwonić na infolinię danej firmy lub instytucji, aby dowiedzieć się, czy taka osoba rzeczywiście do nas dzwoniła.
Podsumowanie
Spoofing numerów telefonów to zagrożenie, które towarzyszy nam od lat, a wraz z rozwojem technologii staje się coraz poważniejszym problemem. Wielu ludzi nadal pada ofiarą wyszukanych oszustw, narażając się na utratę oszczędności i niepotrzebny stres.
Aby uchronić się przed spoofingiem, należy pamiętać o dwóch zasadach:
1. Czujność – dokładnie analizujmy treść rozmowy i zwracajmy uwagę na potencjalne sygnały ostrzegawcze.
2. Ograniczone zaufanie – w razie wątpliwości lepiej jest rozłączyć się i zweryfikować rozmówcę, niż ryzykować stanie się ofiarą oszustwa.
Tylko zachowanie czujności i rozwaga mogą nas uchronić przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami stosowanymi przez przestępców. Pamiętajmy, że zgłaszanie każdej próby oszustwa może pomóc w ochronie innych, mniej czujnych osób.
