Osoby starsze są niestety często celem ataków ze strony oszustów, którzy wykorzystują ich ufność i dobroduszność, aby wyłudzić dane osobowe oraz pieniądze. W ostatnim czasie coraz częściej odnotowywane są nowe, wyrafinowane techniki, jakimi posługują się naciągacze, aby oszukać seniorów.
Metoda „na krewnego w potrzebie”
Jedna z popularnych metod to tzw. „na krewnego w potrzebie”. Przestępca dzwoni do ofiary, podając się za członka rodziny – najczęściej wnuka, który rzekomo spowodował wypadek lub ma inny nagły problem wymagający natychmiastowej pomocy finansowej. Według danych Komendy Miejskiej Policji w Gdańsku, przestępca dąży do wywołania silnych emocji u starszej osoby, wzbudzając w niej litość i chęć niesienia pomocy. Następnie nalega, aby senior niezwłocznie wypłacił gotówkę i przekazał ją „krewnemu” lub wskazanej przez niego osobie.
W tej metodzie oszuści często podają się również za funkcjonariuszy policji lub oficerów Centralnego Biura Śledczego, informując seniora, że poprzedni telefon był oszukańczy i teraz należy natychmiast wypłacić pieniądze, aby je „zabezpieczyć”. Zdesperowani ludzie, słysząc słowa „policja” lub „CBŚ”, często bez zastanowienia przekazują oszczędności całego życia.
Aby ustrzec się przed tym typem oszustwa, należy przede wszystkim zachować zimną krew i zweryfikować informacje u innych członków rodziny lub skontaktować się bezpośrednio z rzekomo potrzebującym krewnym. Policja nigdy nie prosi obywateli o przekazywanie pieniędzy w trakcie rozmowy telefonicznej.
Technika „na policjanta”
Inną metodą jest technika „na policjanta”. Przestępca, udając funkcjonariusza, informuje seniora, że musi on natychmiast wypłacić środki z konta bankowego, aby „zabezpieczyć” je przed rzekomymi oszustami. Taka rozmowa zaczyna się zazwyczaj od informacji o jakimś problemie z kontem, który można rzekomo rozwiązać, instalując aplikację wskazaną przez oszusta. Jeśli senior się na to zgodzi, przestępca uzyskuje dostęp do jego loginów i haseł, a następnie może dokonywać nielegalnych transakcji.
Aby uniknąć tej metody, należy pamiętać, że prawdziwa policja nigdy nie informuje o prowadzonych sprawach telefonicznie ani nie prosi obywateli o przekazywanie pieniędzy. W przypadku otrzymania takiego telefonu, najlepiej odłożyć słuchawkę i zweryfikować informacje bezpośrednio u funkcjonariuszy.
Fałszywe inwestycje
Oszuści często wykorzystują także różnego rodzaju fałszywe oferty inwestycyjne. Podszywają się pod znane marki, używając ich logotypów i haseł reklamowych, aby przedstawić atrakcyjną, lecz w rzeczywistości nieistniejącą możliwość zainwestowania pieniędzy. Takie fałszywe reklamy często zawierają błędy językowe, a także dziwne adresy URL, które nie mają nic wspólnego z prawdziwą firmą.
Przed podjęciem jakiejkolwiek inwestycji należy zawsze zweryfikować wiarygodność oferty, kontaktując się bezpośrednio z firmą, której logo zostało wykorzystane. Warto także sprawdzić, czy dana strona internetowa znajduje się na liście niebezpiecznych witryn, publikowanej przez CERT.
Edukacja i profilaktyka
Aby skutecznie chronić seniorów przed tego typu oszustwami, władze Gdańska wraz z policją oraz organizacjami pomocowymi prowadzą kampanie edukacyjne. Oprócz szkoleń dla opiekunów seniorów i księży, którzy są dla nich autorytetami, rozprowadzane są także ulotki z konkretnymi wskazówkami, jak nie paść ofiarą naciągaczy.
Najważniejsze zasady to: nigdy nie wypłacać i nie przekazywać pieniędzy na żądanie osoby podającej się za policjanta lub krewnego, zawsze weryfikować informacje u innych członków rodziny oraz zachować czujność, szczególnie w przypadku nagłych próśb o pomoc finansową.
Stała edukacja i uświadamianie seniorów na temat nowych technik stosowanych przez oszustów, a także współpraca różnych instytucji, są kluczowe, aby skutecznie chronić tę grupę społeczną przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami naciągania.
Warto pamiętać, że w przypadku podejrzenia oszustwa, należy jak najszybciej zgłosić to odpowiednim organom, aby zapobiec dalszym stratom i ostrzec innych potencjalnych ofiar.
