Ochrona przed Phishingiem i Spoofingiem w 2024 – Najnowsze trendy i porady
Cyberbezpieczeństwo – moja nowa obsesja
Nie wiem jak to jest u Ciebie, ale ja w ostatnim czasie jestem zupełnie pochłonięty tematem cyberbezpieczeństwa. Może to przez ten ciągły natłok informacji o nowych atakach hakerskich, wyłudzeniach danych i kradzieżach tożsamości online. A może to po prostu efekt tego, że coraz więcej czasu spędzam w sieci, robiąc zakupy, płacąc rachunki czy załatwiając sprawy urzędowe. Wiem, że nie jestem w tym odosobniony – w końcu badania pokazują, iż aż 88% Polaków regularnie korzysta z internetu, a niektórzy z nas spędzają w nim nawet ponad godzinę dziennie!
Wraz z rozwojem technologii i cyfryzacją niemal każdej sfery naszego życia, niestety rosną również zagrożenia związane z działalnością cyberprzestępców. Ataki phishingowe, wyłudzenia danych, kradzieże tożsamości – to tylko niektóre z przestępstw, które coraz częściej dotykają zwykłych użytkowników internetu. I choć wydaje się, że to problem dotykający głównie firmy i instytucje, to wyniki najnowszych badań zleconych przez Najwyższą Izbę Kontroli są alarmujące – aż 85% zgłoszonych przez Polaków ataków hakerskich nie zostało wyjaśnionych, a postępowania w większości zakończyły się umorzeniem lub utratą środków.
Dlatego też dziś chciałbym przyjrzeć się bliżej najnowszym trendom w obszarze cyberzagrożeń, a także podzielić się kilkoma sprawdzonymi sposobami na ochronę przed phishingiem i spoofingiem. Bo jak się okazuje, to właśnie te dwie metody oszustw internetowych zdominowały krajobraz cyberprzestępczości w ostatnim czasie. Przeczytaj uważnie, aby nie dać się w 2024 roku złapać w sidła sprytnych cyberprzestępców!
Phishing i spoofing – dwa największe trendy w cyberprzestępczości
Jak wspomniałem, to właśnie phishing i spoofing to obecnie największe problemy, z którymi muszą mierzyć się zarówno firmy, jak i indywidualni użytkownicy internetu. Czym dokładnie są te metody oszustw i jak działają cyberprzestępcy?
Phishing to nic innego jak próba wyłudzenia poufnych danych, takich jak loginy, hasła czy numery kart płatniczych, poprzez podszywanie się pod zaufane instytucje. Najczęściej ma to miejsce za pośrednictwem fałszywych e-maili, SMS-ów lub wiadomości na portalach społecznościowych, które pozornie pochodzą od banków, firm kurierskich, urzędów czy znajomych. Celem atakujących jest skłonienie ofiary do kliknięcia w dołączony link lub do wpisania swoich danych na spreparowanej stronie internetowej.
Z kolei spoofing to metoda polegająca na podszyciu się pod inne urządzenie lub użytkownika w sieci w celu uzyskania dostępu do chronionych zasobów lub rozprzestrzenienia złośliwego oprogramowania. Atakujący mogą na przykład podszyć się pod numer infolinii banku lub urzędu, aby następnie wyłudzić od ofiary wrażliwe informacje.
Te dwie metody ściśle się ze sobą łączą i to właśnie one zdominowały ostatnie lata w świecie cyberprzestępczości. Dlaczego? Z prostego powodu – są one wyjątkowo skuteczne, a przy tym coraz trudniejsze do zidentyfikowania.
Agata Meble, znana w całej Polsce sieć sklepów z meblami oraz artykułami wyposażenia wnętrz, padła niedawno ofiarą właśnie ataku hakerskiego, w wyniku którego przestępcy przechwycili dane osobowe klientów, w tym ich imiona i nazwiska. To doskonały przykład tego, jak cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują phishing i spoofing do realizacji swoich nielegalnych celów.
Niestety, to nie koniec złych wieści. Według analiz przygotowanych dla Kancelarii Premiera i Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa, w latach 2019-2021 odnotowano wyraźny wzrost liczby incydentów komputerowych, w tym szczególnie oszustw i kampanii phishingowych wymierzonych w indywidualnych użytkowników internetu. Co więcej, w trakcie pandemii COVID-19 policja zaobserwowała wręcz wysyp nowych domen internetowych służących m.in. do rejestracji fałszywych sklepów online, dystrybucji złośliwego oprogramowania czy kradzieży danych osobowych.
Wobec takich zagrożeń nie można przejść obojętnie. Trzeba działać i chronić się przed sprytnymi metodami cyberprzestępców. Dlatego w dalszej części artykułu skupię się na konkretnych sposobach obrony przed phishingiem i spoofingiem – bo to one stanowią obecnie największe ryzyko dla nas wszystkich.
Broń się przed phishingiem – praktyczne porady
Jak już wiemy, phishing to próba wyłudzenia poufnych danych poprzez podszywanie się pod zaufane instytucje. Cyberprzestępcy stają się w tym coraz bardziej skuteczni, wykorzystując coraz bardziej wyrafinowane metody socjotechniczne. Dlatego ważne jest, abyśmy sami nauczyli się rozpoznawać typowe sygnały ostrzegawcze i skutecznie chronić się przed takimi atakami.
1. Uważaj na podejrzane linki i załączniki
Jedną z najczęstszych metod phishingowych jest wysyłanie fałszywych e-maili, SMS-ów lub wiadomości na portalach społecznościowych, które zawierają podejrzane linki lub załączniki. Kliknięcie w nie może spowodować zainfekowanie urządzenia złośliwym oprogramowaniem lub przekierowanie na stronę pozornie należącą do zaufanej instytucji, na której cyberprzestępcy będą próbowali wyłudzić nasze dane.
Dlatego zawsze wnikliwie sprawdzaj źródło wiadomości i uważaj na komunikaty o rzekomych problemach z kontem, konieczności natychmiastowej płatności lub weryfikacji danych. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zweryfikuj informacje bezpośrednio na oficjalnej stronie danej firmy lub instytucji.
2. Bądź ostrożny z prośbami o pilną reakcję
Cyberprzestępcy często próbują wzbudzić w ofiarach poczucie pilnej potrzeby działania, aby zmniejszyć ich czujność. Może to być na przykład informacja o rzekomym problemie z kontem bankowym, wezwanie do natychmiastowej płatności czy prośba o pilne zweryfikowanie danych.
Nigdy nie reaguj pochopnie na takie komunikaty. Zawsze zweryfikuj je samodzielnie, kontaktując się bezpośrednio z daną instytucją. Pamiętaj, że banki, firmy kurierskie czy urzędy nigdy nie będą wymagać od Ciebie podawania poufnych danych w ten sposób.
3. Sprawdzaj autentyczność nadawcy
Cyberprzestępcy coraz częściej podszywają się pod znane i godne zaufania podmioty, próbując w ten sposób uwiarygodnić swoje fałszywe wiadomości. Dlatego zawsze uważnie sprawdzaj adres e-mail lub numer telefonu nadawcy – często udają oni numery infolinii lub adresy firmowe, ale przy bliższej inspekcji można zauważyć drobne różnice.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności wiadomości, zadzwoń bezpośrednio na oficjalną infolinię danej instytucji i zapytaj o jej status. Warto też upewnić się, czy na oficjalnej stronie internetowej nie ma ostrzeżeń o trwających kampaniach phishingowych.
4. Aktualizuj oprogramowanie i korzystaj z antywirusa
Użytkownicy internetu, którzy nie dbają o aktualizacje systemu operacyjnego, przeglądarki czy zainstalowanego oprogramowania antywirusowego, są łatwym celem dla cyberprzestępców. Luki w zabezpieczeniach mogą bowiem posłużyć do zainfekowania komputera lub smartfona złośliwym oprogramowaniem.
Dlatego pamiętaj, aby zawsze instalować najnowsze aktualizacje, a także korzystać z dobrego antywirusa. To podstawowe kroki, które mogą uchronić Cię przed skutkami phishingowych ataków.
5. Zgłaszaj incydenty do odpowiednich instytucji
Jeśli mimo podjętych środków ostrożności stajesz się ofiarą ataku phishingowego, nie zwlekaj i jak najszybciej zgłoś ten fakt do odpowiednich organów. Możesz to zrobić, kontaktując się z CERT Polska lub policją. Dzięki temu pomożesz w identyfikacji i powstrzymaniu cyberprzestępców, a także zwiększysz szansę na odzyskanie utraconych środków.
Pamiętaj, że tylko wspólne działania mogą przynieść realną poprawę bezpieczeństwa w sieci. Dlatego nie wahaj się reagować i zgłaszać wszelkie niepokojące sytuacje – to jeden z kluczowych elementów obrony przed phishingiem.
Broń się przed spoofingiem – poznaj skuteczne metody
Obok phishingu, spoofing to drugie bardzo niebezpieczne narzędzie w rękach cyberprzestępców. To metoda polegająca na podszyciu się pod inne urządzenie lub użytkownika w sieci w celu uzyskania dostępu do chronionych zasobów lub rozprzestrzenienia złośliwego oprogramowania. Jakie działania możesz podjąć, aby ustrzec się przed tego typu atakami?
1. Uważaj na podejrzane połączenia telefoniczne
Jedną z najczęstszych metod spoofingu jest podszywanie się pod numery telefonów zaufanych instytucji, takich jak banki, urzędy czy firmy kurierskie. Cyberprzestępcy licząc na ludzką łatwowierność, próbują w ten sposób wyłudzić poufne dane od ofiar.
Dlatego zawsze sprawdzaj autentyczność numeru, z którego otrzymujesz połączenie. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, oddzwoń na oficjalną infolinię danej instytucji, zanim podasz cokolwiek osobie, która się do Ciebie zgłosiła. Pamiętaj też, że banki, firmy kurierskie czy urzędy nigdy nie będą wymagać od Ciebie podawania poufnych danych przez telefon.
2. Weryfikuj adresy stron internetowych
Cyberprzestępcy często tworzą fałszywe strony internetowe, które są bardzo podobne do oryginalnych witryn banków, sklepów lub serwisów rządowych. Celem jest tutaj wyłudzenie danych logowania bądź numeru karty płatniczej ofiary.
Zanim dokonasz jakiejkolwiek transakcji online, zawsze uważnie sprawdzaj adres strony internetowej. Upewnij się, że jest to ofi cjalna domena danej instytucji, a nie jej podróbka. Jeśli masz wątpliwości, zweryfikuj informacje na oficjalnej stronie lub skontaktuj się bezpośrednio z daną firmą.
3. Korzystaj z uwierzytelniania wieloskładnikowego
Jednym z najskuteczniejszych sposobów obrony przed spoofingiem jest wykorzystanie uwierzytelniania wieloskładnikowego. Polega ono na tym, że do zalogowania się na dane konto lub dokonania transakcji wymagane jest podanie co najmniej dwóch form potwierdzenia tożsamości – na przykład hasła oraz kodu wysłanego na Twój telefon.
To rozwiązanie znacznie utrudnia cyberprzestępcom dostęp do Twoich danych, nawet jeśli udałoby im się pozyskać Twoje hasło. Dlatego zachęcam Cię do włączenia uwierzytelniania wieloskładnikowego wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.
4. Aktualizuj oprogramowanie i korzystaj z antywirusa
Podobnie jak w przypadku obrony przed phishingiem, aktualizacja systemu operacyjnego, przeglądarki i oprogramowania antywirusowego to kluczowe działania, które mogą uchronić Cię przed skutkami spoofingowych ataków. Luki w zabezpieczeniach mogą bowiem posłużyć cyberprzestępcom do zainfekowania Twojego urządzenia złośliwym oprogramowaniem lub uzyskania dostępu do Twoich danych.
Dlatego regularnie instaluj najnowsze aktualizacje i korzystaj z solidnego antywirusa. To proste kroki, ale mające ogromne znaczenie w walce ze spoofingiem.
5. Zgłaszaj incydenty do CERT Polska
Jeśli mimo podjętych środków ostrożności stajesz się ofiarą ataku spoofingowego, niezwłocznie zgłoś ten fakt do CERT Polska – zespołu ekspertów, którzy zajmują się reagowaniem na incydenty bezpieczeństwa komputerowego. Dzięki temu pomożesz w identyfikacji i powstrzymaniu cyberprzestępców, a także zwiększysz szansę na odzyskanie utraconych środków.
Pamiętaj, że tylko wspólne działania mogą przynieść realną poprawę bezpieczeństwa w sieci. Dlatego nie wahaj się reagować i zgłaszać wszelkie niepokojące sytuacje – to kluczowy element obrony przed spoof
