Okres pandemii COVID-19 spowodował znaczny wzrost aktywności w mediach społecznościowych, co niestety poskutkowało również wzrostem liczby szkodliwych i oszukańczych działań na platformach takich jak Instagram i Facebook. Jednym z najnowszych i coraz bardziej rozpowszechnionych schematów są fałszywe kampanie charytatywne, które mają na celu wyłudzenie pieniędzy od niczego niespodziewających się użytkowników.
Schematy wyłudzania pieniędzy na Instagramie
Na Instagramie przestępcy coraz częściej wykorzystują techniki phishingowe, aby podszywać się pod znane organizacje charytatywne i zachęcać do wpłat na rzekome szczytne cele. Są to jednak w rzeczywistości całkowicie fikcyjne zbiórki, których jedynym celem jest zasilenie kieszeni oszustów.
Według danych policji, w czasie pandemii odnotowano znaczący wzrost liczby tego typu incydentów. Przestępcy coraz śmielej wykorzystują wizerunek znanych organizacji pozarządowych, aby zyskać zaufanie użytkowników i skłonić ich do wpłat. Najczęściej podszywa się pod akcje pomocowe związane z COVID-19, katastrofami naturalnymi lub tragedicznymi wydarzeniami.
Strona stop-oszustom.pl ostrzega, że na Instagramie działają setki fałszywych kont podszywających się pod znane fundacje i stowarzyszenia. Podają one fałszywe numery kont lub linki do rzekomo zweryfikowanych zbiórek, które w rzeczywistości są pułapkami na łatwowiernych użytkowników.
Modus operandi oszustów
Schemat działania oszustów jest zazwyczaj następujący:
- Przestępcy zakładają fałszywe konta na Instagramie, podszywając się pod istniejące organizacje charytatywne.
- Na tych kontach publikują atrakcyjne posty, apelując o wsparcie dla fikcyjnych akcji pomocowych.
- Zachęcają użytkowników do wpłat, podając fałszywe numery kont bankowych lub linki do stron zbiórek.
- Zebrane w ten sposób pieniądze trafiają bezpośrednio do kieszeni oszustów, a ofiары nie mogą odzyskać swoich środków.
Nierzadko przestępcy wykorzystują także technikę social proof, polegającą na kreowaniu pozorów popularności i wiarygodności. Mogą na przykład kupować fałszywe lajki, komentarze i obserwujących, aby sprawić wrażenie, że konto cieszy się dużym zainteresowaniem.
Jak rozpoznać fałszywe konta?
Aby ustrzec się przed tego typu oszustwami, należy zachować szczególną ostrożność przy wsparciu kampanii charytatywnych na Instagramie. Oto kilka wskazówek, jak rozpoznać fałszywe konta:
- Nieregularne publikowanie treści – legalne organizacje zazwyczaj prowadzą spójną, stałą komunikację na swoich profilach.
- Brak weryfikacji konta – większość wiarygodnych organizacji ma konta z niebieską znaczką weryfikacji.
- Niewielka liczba obserwujących – legalne profile charytatywne zwykle mają dużą liczbę followersów.
- Rażąco atrakcyjne oferty – prośby o wpłaty z obietnicy gigantycznych zysków lub natychmiastowej pomocy powinny budzić czujność.
- Brak informacji kontaktowych – legalne organizacje podają swoje adresy, numery telefonów i inne dane kontaktowe.
Przed dokonaniem jakiejkolwiek wpłaty zawsze warto zweryfikować autentyczność organizacji na jej oficjalnej stronie internetowej lub w rejestrach organizacji pożytku publicznego.
Oszustwa charytatywne na Facebooku
Facebook to kolejna platforma społecznościowa, która stała się areną działań przestępców wykorzystujących wrażliwość użytkowników na tragiczne wydarzenia. Fałszywe zbiórki charytatywne na Facebooku mają niemal identyczny schemat działania co te na Instagramie.
Według informacji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), oszuści coraz częściej posługują się wizerunkiem znanych celebrytów i influencerów, aby nadać swoim przedsięwzięciom pozory wiarygodności. Podszywają się pod autentyczne profile znanych osób, które rzekomo popierają lub uczestniczą w danej zbiórce.
Ponadto, przestępcy wykorzystują także technikę „na żołnierza”, polegającą na przejęciu konta znajomego i wysyłaniu z niego próśb o pożyczkę lub wsparcie fikcyjnej akcji charytatywnej. Ofiara, myśląc, że pomaga znajomemu, nieświadomie wpłaca pieniądze na konto oszusta.
Zabezpiecz się przed oszustwami
Aby ustrzec się przed tego typu wyłudzeniami na Facebooku, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- Weryfikuj autentyczność organizacji – sprawdź, czy profil ma „znaczek weryfikacji” Facebooka i czy jest on zgodny z oficjalną stroną internetową.
- Uważaj na prośby od znajomych – zadzwoń do przyjaciela lub skontaktuj się w inny sposób, aby upewnić się, że to on faktycznie o coś prosi.
- Nie klikaj w podejrzane linki – nigdy nie podawaj danych logowania lub karty płatniczej na stronach, do których trafiłeś z postu lub wiadomości.
- Zgłaszaj podejrzane konta – jeśli natkniesz się na profil wyłudzający pieniądze, powiadom o nim moderatorów Facebooka.
Pamiętaj, że legalne organizacje charytatywne nie będą Cię nagliły do natychmiastowej wpłaty ani prosiły o poufne dane. Zachowaj czujność i nie daj się zwieść pozorom.
Jak chronić się przed oszustwami w mediach społecznościowych?
Niezależnie od tego, czy mowa o Instagramie, Facebooku czy innych platformach, podstawowe zasady bezpieczeństwa pozostają te same. Oto kilka najważniejszych kroków, które mogą pomóc ustrzec się przed wyłudzeniami:
- Weryfikuj autentyczność organizacji – sprawdzaj, czy konto jest potwierdzone, czy ma długą historię aktywności i czy informacje na nim są spójne z oficjalną stroną.
- Unikaj podejrzanych próśb o pomoc – uważaj na natrętne wezwania do natychmiastowego wsparcia, szczególnie jeśli wymagają podania poufnych danych.
- Kontaktuj się bezpośrednio – zamiast klikać w linki, samodzielnie odwiedź stronę organizacji lub zadzwoń, aby potwierdzić jej wiarygodność.
- Zgłaszaj podejrzane konta – jeśli napotkasz profil, który wydaje się być oszukańczy, poinformuj o tym moderatorów platformy.
- Dbaj o bezpieczeństwo konta – używaj silnych, unikalnych haseł i włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe, aby chronić swoje dane.
Pamiętaj, że ostrożność i czujność to Twoja najlepsza obrona przed coraz sprytniejszymi metodami oszustów w mediach społecznościowych. Bądź czujny i nie daj się zwieść pozorom.
