Oszustwa to jeden z najpoważniejszych problemów społecznych, z którymi boryka się współczesny świat. Przestępcy wykorzystują różnorodne metody, by wyłudzić pieniądze od niczego nieświadomych ofiar, w tym szczególnie narażonych na takie ataki osób starszych. Jedną z coraz częściej stosowanych praktyk jest podszywanie się pod instytucje zaufania publicznego, takie jak policja czy banki.
Oszuści dzwonią, podając się za funkcjonariuszy
Jedna z popularnych metod oszustw polega na tym, że przestępca dzwoni do seniora, podając się za funkcjonariusza policji lub pracownika Centralnego Biura Śledczego. Informuje on, że ofiara jest potencjalnym celem oszustwa i prosi o wypłacenie pieniędzy z banku, aby uchronić je przed kradzieżą. Często twierdzi, że wcześniejsza rozmowa telefoniczna, w której ktoś podawał się za członka rodziny, była próbą wyłudzenia środków.
Fałszywy funkcjonariusz może również podać fikcyjne nazwisko lub numer odznaki, a następnie prosić, by ofiara nie przerywała rozmowy i zweryfikowała jego tożsamość, dzwoniąc na policję. W słuchawce odzywa się wtedy inny oszust, który utwierdza seniora, że bierze udział w akcji rozpracowywania przestępcy.
Seniorzy są szczególnie narażeni na takie ataki, ponieważ przestępcy wywierają na nich presję czasu i nakłaniają do natychmiastowego działania. Przekonują, że pieniądze na koncie nie są bezpieczne, a oszust ma do nich łatwy dostęp. Grożą też konsekwencjami prawnymi, jeśli ofiara nie będzie współpracować.
Fałszywe SMS-y i połączenia
Inną metodą stosowaną przez oszustów jest podszywanie się pod instytucje finansowe – banki, SKOK-i czy firmy pożyczkowe. Wysyłają oni fałszywe SMS-y, informujące o rzekomych próbach nieautoryzowanego logowania lub logowania z nowego urządzenia. Następnie dzwonią, podając się za pracowników tych instytucji, i próbują wyłudzić dane do logowania lub namówić seniora na instalację szkodliwego oprogramowania.
Cyberprzestępcy mogą również podszywać się pod numery telefonów należące do instytucji zaufania publicznego, tworząc wrażenie, że to autentyczne połączenie. W ten sposób usiłują wyłudzić poufne informacje, takie jak kody dostępu do kont bankowych.
Oszustwa inwestycyjne i na „wnuczka”
Przestępcy sięgają również po bardziej wyrafinowane metody, takie jak oszustwa inwestycyjne. Tworzą one fałszywe strony internetowe przypominające renomowane firmy, by zachęcić do dokonywania płatności za fikcyjne produkty. Inną taktyką jest oferowanie rzekomych zysków na inwestycjach w akcje spółek, zachęcając ofiary do instalacji dedykowanych aplikacji, które w rzeczywistości dają oszustom dostęp do danych.
Klasycznym przykładem jest także oszustwo na „wnuczka”. Przestępca dzwoni do seniora, podając się za bliskiego krewnego w nagłej potrzebie finansowej. Prosi o natychmiastową pomoc pieniężną, często twierdząc, że musi pokryć koszty leczenia czy wypadku. Ofiara, chcąc pomóc „wnuczkowi”, przekazuje środki na wskazane konto lub osobie pośredniczącej.
Jak się chronić przed oszustami?
Aby uniknąć stania się ofiarą, seniorzy powinni zachować szczególną ostrożność. Przede wszystkim nigdy nie należy przekazywać pieniędzy osobom podającym się za członków rodziny lub funkcjonariuszy bez uprzedniego zweryfikowania ich tożsamości. Warto skontaktować się bezpośrednio z krewnymi lub zadzwonić na policję, aby potwierdzić prawdziwość historii.
Równie ważne jest, by nie reagować pochopnie na otrzymywane SMS-y lub e-maile, zwłaszcza jeśli zawierają one linki lub prośby o podanie danych do logowania. Zawsze należy sprawdzić autentyczność nadawcy, korzystając z oficjalnych kanałów komunikacji danej instytucji.
Seniorzy powinni również zachować ostrożność wobec atrakcyjnych ofert inwestycyjnych lub zakupowych, które mogą okazać się oszustwem. Nigdy nie należy instalować aplikacji czy oprogramowania z niewiarygodnych źródeł.
Wspólne czuwanie nad bezpieczeństwem osób starszych w rodzinie i sąsiedztwie, a także czujność i wiedza na temat działania przestępców, mogą uchronić seniorów przed stratą oszczędności całego życia. Dlatego tak ważne jest, by dzielić się tą wiedzą i reagować na próby wyłudzeń.
