Oszustwa dotyczące podszywania się pod zaufane osoby lub instytucje
W dzisiejszych czasach, gdy technologia stale się rozwija, cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują różne metody, aby oszukiwać niczego niespodziewających się ofiar. Jedną z takich technik jest podszywanie się pod zaufane osoby lub instytucje, aby wyłudzić cenne informacje lub środki finansowe. Policja i inne instytucje ostrzegają, że oszuści coraz częściej kontaktują się telefonicznie, podając się za pracowników banków, urzędów czy nawet członków rodziny ofiary.
Mechanizm działania tych oszustw jest zazwyczaj dość prosty. Przestępcy wykorzystują technikę zwaną „spoofingiem”, która polega na fałszowaniu numeru telefonu lub nazwy instytucji, aby wzbudzić zaufanie ofiary. Często podczas takiego połączenia na telefonie ofiary wyświetla się numer lub nazwa znanych i godnych zaufania firm lub organizacji. Następnie oszuści, grając na emocjach ofiary, próbują nakłonić ją do podania wrażliwych danych, takich jak login, hasło do konta bankowego, kody BLIK czy informacje o karcie płatniczej.
Inną metodą stosowaną przez cyberprzestępców jest wysyłanie fałszywych e-maili lub wiadomości SMS, które również podszywają się pod znane marki. Celem jest skłonienie ofiary do kliknięcia w dołączony link lub pobrania załącznika, co może dać przestępcom dostęp do urządzenia ofiary lub jej danych.
Kolejnym niebezpiecznym scenariuszem jest sytuacja, w której oszuści podszywają się pod dzieci ofiary, prosząc o pomoc finansową. Może to być na przykład prośba o przesłanie pieniędzy na nowy telefon lub pokrycie kosztów rzekomej awarii samochodu. Niestety, wiele osób, działając pod wpływem emocji, daje się nabrać na takie zagrywki.
Jak chronić się przed oszustwami?
Aby uchronić się przed tego typu przestępstwami, należy przede wszystkim zachować czujność i sceptycyzm w kontaktach z osobami podającymi się za zaufane instytucje lub bliskich. Oto kilka kluczowych zasad, które warto stosować:
-
Zachowaj spokój i nie podawaj żadnych poufnych informacji: Gdy ktoś się z Tobą kontaktuje, podając się za pracownika banku, urzędu lub innej organizacji, nie wpadaj w panikę. Zachowaj spokój i nie przekazuj żadnych poufnych danych, takich jak loginy, hasła czy numery kart płatniczych.
-
Rozłącz się i zweryfikuj informacje: Jeśli masz wątpliwości co do wiarygodności rozmówcy, natychmiast rozłącz się. Następnie, korzystając z oficjalnych numerów telefonicznych lub adresów e-mail danej instytucji, skontaktuj się z nią i zweryfikuj, czy rzeczywiście próbowano się z Tobą skontaktować.
-
Uważaj na podejrzane linki i załączniki: Jeśli otrzymujesz wiadomość e-mail lub SMS, która zachęca Cię do kliknięcia w link lub pobrania załącznika, bądź bardzo ostrożny. Takie działania mogą prowadzić do zainfekowania Twojego urządzenia lub wyłudzenia danych.
-
Nie ufaj emocjom: Oszuści często próbują wzbudzić w ofiarach uczucia strachu, zaniepokojenia lub pośpiechu, aby uniemożliwić im racjonalne myślenie. Staraj się zachować spokój i obiektywnie ocenić sytuację.
-
Sprawdzaj źródła informacji: Jeśli ktoś twierdzi, że jest Twoim bliskim i prosi o pomoc finansową, zweryfikuj tę informację, kontaktując się z tą osobą innymi kanałami lub sprawdzając u innych członków rodziny.
-
Aktualizuj oprogramowanie i używaj zabezpieczeń: Upewnij się, że Twoje urządzenia mają zainstalowane najnowsze aktualizacje oprogramowania i programów antywirusowych. Pomoże to chronić Cię przed zagrożeniami z sieci.
-
Korzystaj z usług zwiększających bezpieczeństwo: Rozważ skorzystanie z usług, które dodatkowo chronią Twoje dane osobowe, takich jak Zabezpiecz PESEL. Dzięki nim możesz być na bieżąco informowany o próbach wykorzystania Twoich danych.
Pamiętaj, że cyberprzestępcy stale udoskonalają swoje metody, dlatego kluczowe jest zachowanie czujności i krytycznego myślenia w każdej sytuacji, gdy ktoś się z Tobą kontaktuje, podając się za zaufaną osobę lub instytucję. Stosowanie się do powyższych wskazówek może znacznie ograniczyć ryzyko stania się ofiarą oszustwa.
Trendy i najnowsze przypadki oszustw
Według danych CERT Polska, w całym 2023 roku zespół zarejestrował ponad 80 tysięcy unikalnych incydentów bezpieczeństwa, a w pierwszej połowie 2024 roku liczba ta przekroczyła już 58 tysięcy. Wszystko wskazuje na to, że obecny rok będzie pod tym względem rekordowy.
Jedną z najnowszych i coraz bardziej popularnych kampanii cyberoszustów jest podszywanie się pod portal rządowy i serwis mObywatel, obiecując uzyskanie zwrotu dużej sumy pieniędzy. Celem jest uzyskanie dostępu do konta bankowego ofiary.
Innym przykładem jest sytuacja, w której cyberprzestępcy rozsyłają fałszywe wiadomości SMS, podszywając się pod firmy kurierskie. Zachęcają one do pobrania aplikacji mobilnej, która w rzeczywistości jest zainfekowana szkodliwym oprogramowaniem.
Eksperci podkreślają, że obecnie obserwuje się wzmożoną aktywność przestępców wyłudzających dane osobowe, w tym numery PESEL. Oszuści podszywają się pod firmy kurierskie, sklepy internetowe, operatorów telefonii komórkowej oraz banki, wykorzystując także kontekst pandemii COVID-19.
Podsumowanie i wnioski
Oszustwa polegające na podszywaniu się pod zaufane osoby lub instytucje stanowią poważne zagrożenie dla niczego niespodziewających się ofiar. Cyberprzestępcy nieustannie udoskonalają swoje metody, wykorzystując zaawansowane techniki, takie jak spoofing czy phishing.
Kluczem do ochrony jest zachowanie czujności, sceptycyzmu i racjonalnego myślenia w każdej sytuacji, gdy ktoś się z nami kontaktuje, podając się za kogoś znajomego lub godną zaufania organizację. Stosowanie się do podstawowych zasad bezpieczeństwa, takich jak weryfikacja danych kontaktowych, unikanie klikania w podejrzane linki i załączniki czy korzystanie z usług zwiększających ochronę danych, może znacznie zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą oszustwa.
Eksperci podkreślają, że należy stale śledzić najnowsze ostrzeżenia i trendy w obszarze cyberbezpieczeństwa, aby być na bieżąco z metodami stosowanymi przez przestępców. Tylko wtedy można skutecznie chronić siebie i swoich bliskich przed coraz bardziej wyrafinowanymi oszustwami.
