Metoda na „wnuczka” i „policjanta” – klasyczne oszustwa adaptują się do zmieniających się czasów
Osoby starsze od lat pozostają w centrum zainteresowania zorganizowanych grup przestępczych, które nieustannie modyfikują swoje metody działania, by skuteczniej wyłudzać pieniądze od seniorów. Choć kampanie informacyjne i działania prewencyjne Policji podnoszą świadomość społeczną, oszuści wciąż znajdują nowe sposoby, by manipulować i wykorzystywać łatwowierność starszych osób.
Klasyczne metody oszustw nadal stosowane
Jedną z najpopularniejszych technik wykorzystywanych przez przestępców jest metoda na wnuczka. Sprawca dzwoni do ofiary, podając się za członka rodziny – najczęściej wnuczka. Tłumaczy zmieniony głos chorobą lub wzbudza poczucie winy, że ofiara go nie poznaje. Następnie prosi o pożyczenie dużej sumy pieniędzy, zazwyczaj pod pretekstem pokrycia kosztów wypadku, operacji lub innej pilnej potrzeby.
Tuż po pierwszej rozmowie, do seniora dzwoni kolejna osoba, tym razem podając się za funkcjonariusza Centralnego Biura Śledczego lub Policji. Metoda na „policjanta” polega na przekonywaniu ofiary, że poprzednia rozmowa była próbą wyłudzenia pieniędzy i że należy wypłacić określoną sumę, aby pomóc w rozpracowaniu przestępców. Fałszywy funkcjonariusz często podaje fikcyjne nazwisko i numer odznaki, grożąc konsekwencjami prawnymi, jeśli ofiara nie będzie współpracować.
Według danych, w ciągu ostatnich 10 lat liczba oszustw popełnianych tymi metodami wzrosła ponad pięciokrotnie – z 439 przypadków w 2006 roku do 2229 w 2015 roku.
Ewolucja przestępczych metod
Choć kampanie informacyjne i profilaktyka Policji podnoszły świadomość społeczeństwa, przestępcy stale modyfikują swoje działania, by pozostać o krok przed ofiarami. Najnowszym trendem jest łączenie metody na wnuczka z metodą na policjanta.
Według danych policyjnych, najpierw ofiara otrzymuje telefon od osoby podającej się za krewnego, która prosi o pieniądze. Chwilę później dzwoni ktoś, kto twierdzi, że jest funkcjonariuszem Policji, informując, że prowadzona jest akcja namierzania oszustów. Fałszywy policjant nakłania ofiarę, by przekazała pieniądze rzekomemu agentowi, który ma je następnie zwrócić.
Przestępcy stale poszukują nowych scenariuszy, które brzmią bardziej wiarygodnie. Oprócz metod na wnuczka i policjanta, seniorzy padają również ofiarami oszustw na fachowca, pośrednika pracy czy wymianę sprzętu gospodarstwa domowego.
Międzynarodowe grupy przestępcze za oszustwami
Analizy Policji pokazują, że sprawcami tych przestępstw są najczęściej zorganizowane grupy przestępcze działające w skali międzynarodowej. Członkowie wykonują telefony z zagranicy, zmieniają numery i karty SIM, co znacznie utrudnia ich namierzenie.
Ponadto, osoby odbierające pieniądze od ofiar są często nieświadome swojej roli w przestępczym procederze. To wszystko sprawia, że wykrycie i zatrzymanie głównych organizatorów jest niezwykle trudne. Policja wskazuje, że zwykle udaje się schwytać jedynie „drobnych” uczestników procederu.
Starsi to główne ofiary
Według danych policyjnych, około 80% ofiar oszustw to osoby powyżej 70. roku życia. Seniorzy padają ofiarami ze względu na łatwowierność, obniżony poziom czujności i samotność. Przestępcy świetnie znają rynek swoich potencjalnych ofiar, śledzą kampanie informacyjne i wciąż dostosowują swoje metody.
Średnia strata pojedynczej ofiary to ponad 11 tys. złotych, a najwyższa odnotowana kwota sięgnęła 370 tys. złotych. Oszustwa na seniorach stały się tak intratnym przestępczym biznesem, że zajmują się nimi zorganizowane grupy, a nie tylko drobni przestępcy.
Działania prewencyjne Policji i instytucji
Mając świadomość skali problemu, Policja wraz z innymi instytucjami prowadzi liczne działania prewencyjne skierowane do osób starszych. Organizowane są kampanie informacyjne, konkursy, spotkania i szkolenia, które uczą, jak ustrzec się przed oszustami.
Policja, samorządy, media i Kościół podejmują wspólne wysiłki, by zwiększać świadomość seniorów na temat zagrożeń i metod działania przestępców. Powszechnie dostępne są również materiały edukacyjne, poradniki i infolinie, gdzie starsze osoby mogą uzyskać pomoc i wsparcie.
Pomimo tych działań, przestępcy wciąż znajdują nowe sposoby, by wyłudzać pieniądze od seniorów. Dlatego tak ważne jest, aby osoby starsze oraz ich bliscy stale podnosili swoją czujność i wiedzę na temat nowych form oszustw.
Jeśli masz babcię, dziadka lub znasz osoby starsze w swoim otoczeniu, zapoznaj się z poradami, jak ustrzec ich przed niebezpieczeństwami. Rozmawiaj z nimi o zagrożeniach i pomagaj w podejmowaniu rozsądnych decyzji. Tylko wspólne działanie może skutecznie chronić seniorów przed narastającą falą oszustw.
