Oszustwa na „wnuczka” i „policjanta” to plagi, które nękają osoby starsze od lat. Przestępcy wykorzystują na różne sposoby łatwowierność i obniżony poziom czujności seniorów, by wyłudzić ich oszczędności całego życia. Choć policja nieustannie walczy z tymi procederami, przestępcy stale modyfikują swoje działania, by pozostawać o krok przed organami ścigania.
Jak wynika z informacji przedstawionych na spotkaniu Akademii Seniora w Elblągu, metoda „na wnuczka” polega na tym, że oszust dzwoni do osoby starszej, podając się za członka rodziny – najczęściej wnuczka. Zmieniony głos tłumaczy się chorobą lub próbuje wzbudzić poczucie winy u seniora, że go nie poznaje. Następnie prosi o pożyczenie dużej sumy pieniędzy, na przykład na ważną operację, pokrycie szkód po wypadku drogowym lub zakup samochodu w promocyjnej cenie.
Schemat działania oszustów
Po zakończeniu tej rozmowy do ofiary dzwoni kolejna osoba, podająca się za funkcjonariusza Centralnego Biura Śledczego lub policjanta. Fałszywy funkcjonariusz informuje seniora, że poprzednia rozmowa była próbą wyłudzenia pieniędzy, ale że już namierzył oszusta. Nalega, aby osoba pokrzywdzona wypłaciła określoną sumę z banku i przekazała ją wskazanej osobie lub dokonała przelewu na podany numer konta. Często podaje zmyślone nazwisko i numer odznaki, jednocześnie prosi, by ofiara nie rozłączała się, bo ma połączyć się z innym funkcjonariuszem w celu zweryfikowania informacji.
Jak pokazuje analiza działań przestępców na stronie Komendy Powiatowej Policji w Aleksandrowie Kujawskim, oszuści wywierają silną presję na seniorów, nie dając im chwili na zastanowienie się lub sprawdzenie wiarygodności informacji. Przekonują, że pieniądze pomogą w schwytaniu przestępców, a gotówka na koncie nie jest bezpieczna, bo oszust ma do niej łatwy dostęp. Grożą też konsekwencjami prawnymi, jeśli ofiara nie będzie współpracować.
Dlaczego seniorzy padają ofiarami?
Przestępcy wykorzystują tu kilka czynników. Po pierwsze, osoby starsze często mają obniżony poziom czujności i są bardziej podatne na manipulację emocjonalną. Wielu seniorów żyje samotnie, co zwiększa ich izolację i czyni łatwiejszymi do wyłudzenia. Dodatkowo, starsi ludzie rzadko mają doświadczenie w radzeniu sobie z tego rodzaju oszustwami, przez co łatwiej dają się nabrać.
Jak podkreśla infografika Policji, sprawcy działają w zorganizowanych grupach przestępczych, często o międzynarodowym zasięgu. Dzięki temu mogą zmieniać numery telefonów i karty SIM, utrudniając identyfikację i ściganie. Ponadto ofiary często nie są w stanie podać dokładnych danych osobowych oszustów, których nigdy nie widziały na oczy.
Jak się bronić przed oszustwami?
Najważniejsze jest zachowanie ostrożności. Przede wszystkim nie należy ulegać presji i natychmiastowo wypłacać lub przekazywać pieniędzy nieznanym osobom, nawet jeśli podają się za funkcjonariuszy. Zawsze warto zweryfikować informacje, dzwoniąc do rodziny lub bezpośrednio na numer Policji.
Ponadto seniorzy powinni pamiętać, że funkcjonariusze Policji nigdy nie informują o prowadzonych sprawach telefonicznie i nie proszą o przekazanie pieniędzy nieznanej osobie. Jeśli ktoś taki zadzwoni, należy natychmiast zakończyć rozmowę. W razie wątpliwości warto skonsultować się z bliskimi lub zaufanymi osobami.
Ważne jest także, by nie wpuszczać do domu osób nieznajomych i nie informować nikogo o posiadanych oszczędnościach. Seniorzy powinni zachować czujność, szczególnie w kontaktach telefonicznych, i nie ulegać emocjonalnym manipulacjom.
Rola rodziny i społeczności
Bliscy seniorów mogą odegrać kluczową rolę w ochronie ich przed oszustwami. Warto regularnie rozmawiać z dziadkami i babciami, uświadamiać ich o zagrożeniach i omawiać sposoby radzenia sobie z nimi. Rodzina powinna być wiernym pomocnikiem, wspierając starsze osoby w podejmowaniu szybkich, ale rozsądnych decyzji.
Równie istotne jest zaangażowanie szerszej społeczności. Samorządy, organizacje senioralne i policja powinny współpracować, by informować starsze osoby o metodach działania oszustów i uczyć je, jak się bronić. Tylko wspólne działania mogą skutecznie chronić seniorów przed wyłudzeniami.
Na szczęście coraz więcej osób ma świadomość zagrożeń i wie, jak nie dać się oszukać. Jednak przestępcy ciągle modyfikują swoje metody, toteż seniorzy muszą pozostawać czujni. Zachowując ostrożność i wsparcie bliskich, mogą skutecznie uchronić swoje oszczędności przed sprytną manipulacją.
