Oszustwa telefoniczne na celowniku – jak je rozpoznać i się bronić
Ostrożność to hasło dnia
Wiesz, że to uczucie, kiedy wydaje Ci się, że ktoś próbuje wprowadzić Cię w błąd? Jak to jest, gdy ktoś próbuje manipulować Twoimi emocjami, by wymusić na Tobie określone działania? Niestety, w dzisiejszych czasach takie sytuacje zdarzają się coraz częściej. Oszuści stale dopracowują swoje metody, by skuteczniej wyłudzać nasze pieniądze i dane osobowe. W centrum ich zainteresowania znajdują się zwłaszcza telefony – to właśnie za ich pośrednictwem próbują nas zawładnąć.
Nic dziwnego, w końcu większość z nas ma telefon w zasięgu ręki przez niemal cały czas. Łatwo więc trafić do potencjalnej ofiary i zmanipulować nią. Jako CYBERczujni musimy być jednak czujni – oszuści nie mogą nas tak łatwo zmanipulować i okraść.
Oszustwa na wyciągnięcie ręki
Jednym z najczęstszych typów oszustw telefonicznych jest tzw. spoofing – podszywanie się pod inny numer. Przestępcy wykorzystują nowoczesne technologie, by imitować numery zaufanych instytucji, a nawet bliskich nam osób. Dzięki temu łatwiej im zjednać sobie naszą ufność. Kiedy widzimy na wyświetlaczu numer, który kojarzy nam się z kimś bliskim lub ważną instytucją, nasza czujność niestety często zostaje uśpiona.
Oprócz spoofingu, oszuści chętnie sięgają również po vishing – wyłudzanie poufnych informacji przez telefon. Manipulują nami, podając się za pracowników banku, policji czy ZUS-u. Potrafią nawet zasugerować, że dzwoni do nas ktoś z naszej rodziny, który potrzebuje pilnej pomocy. Wykorzystując naszą emocjonalną reakcję, nakłaniają do wykonania określonych czynności, na przykład udostępnienia loginów, haseł czy danych karty płatniczej.
Niestety, nawet najbardziej rozsądne osoby potrafią dać się nabrać na takie sztuczki. Presja czasu, zaskoczenie i strach niejednokrotnie sprawiają, że działamy pochopnie, zamiast zachować czujność.
Uważaj, bo Cię „owiną”
Oszuści sięgają też po phishing, czyli podstawianie fałszywych stron internetowych udających prawdziwe witryny. Najpopularniejsze są te naśladujące serwisy bankowości online lub platformy do dokonywania płatności. Kiedy nieostrożna ofiara poda na takiej stronie swoje dane do logowania, przestępcy mogą uzyskać do nich dostęp.
Coraz częściej oszuści stosują również scam – wyłudzanie pieniędzy pod pretekstem rzekomych zyskownych inwestycji. Kuszą wysokimi zarobkami, ale w rzeczywistości po wpłaceniu pieniędzy ofiary tracą je bezpowrotnie.
Co ciekawe, w kręgu zainteresowań oszustów znajdują się nie tylko osoby prywatne, ale także firmy. Wśród małych i średnich przedsiębiorstw aż 60% zmierzyło się z problemem oszustw w 2023 roku. Co więcej, ponad 80% z nich nie korzysta z żadnych usług lub narzędzi antyfraudowych, sądząc, że „wystarczy zdrowy rozsądek”. To przeświadczenie niestety często okazuje się złudne.
Broń się, zanim wpadniesz w pułapkę
Jak więc ustrzec się przed naciągaczami? Przede wszystkim zachowaj zdrowy dystans i ograniczone zaufanie do wszelkich niespodziewanych wiadomości czy połączeń telefonicznych. Pamiętaj, że pracownicy banków, policji czy innych instytucji nigdy nie będą wymagać od Ciebie podania pełnych danych do logowania, kodów dostępu czy numeru karty płatniczej. Jeśli ktoś próbuje Cię o to prosić, natychmiast przerwij kontakt.
Zanim zareagujesz na jakiekolwiek polecenia lub prośby, zweryfikuj ich źródło. Zadzwoń na oficjalną infolinię danej instytucji i upewnij się, że to prawdziwy przedstawiciel organizacji, a nie oszust. Nie korzystaj także z numerów, które pojawiły się w podejrzanej wiadomości – może to być również trik przestępców.
Gdy masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności kontaktu, poproś o pomoc kogoś bliskiego. Dodatkowa para oczu często wychwyta to, czego my sami możemy nie zauważyć.
Pamiętaj też, by aktualizować swoje oprogramowanie i korzystać wyłącznie z zaufanych źródeł podczas pobierania aplikacji. Dzięki temu zmniejszysz ryzyko infekcji złośliwym oprogramowaniem, które może posłużyć do dalszych oszustw.
Jedną z najskuteczniejszych metod ochrony jest również regularne monitorowanie Twoich kont i transakcji. Szybkie wykrycie nieprawidłowości może uchronić Cię przed poważnymi stratami.
Nie daj się zmanipulować
Najważniejsze, byś pamiętał, że oszuści są mistrzami manipulacji. Potrafią sprawnie wywierać na Tobie presję, wzbudzać emocje i skłaniać do szybkich, pochopnych decyzji. Dlatego zachowaj zimną krew i zdrowy rozsądek, nawet gdy wydaje Ci się, że sytuacja jest naprawdę pilna.
Nigdy nie podejmuj żadnych działań pod wpływem chwili. Zawsze zweryfikuj podejrzane informacje, skonsultuj się z zaufanymi osobami i zastanów się spokojnie, zanim podejmiesz jakiekolwiek kroki.
Pamiętaj też, że jesteś chroniony – w razie podejrzenia oszustwa możesz zgłosić je do odpowiednich organów ścigania lub na infolinię konsumencką. Nie bój się prosić o pomoc – Twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze.
Bądź CYBERczujny i nie daj się wmanipulować w pułapkę oszustów. Twoja czujność i ostrożność mogą uchronić Cię przed poważnymi stratami.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa w sieci, zapraszam Cię na stronę stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam wiele przydatnych informacji i porad, które pomogą Ci ustrzec się przed niebezpiecznymi machinacjami cyberprzestępców.
