Nienawidzę oszustów. Wiem, że brzmi to może trochę ostro, ale naprawdę nie lubię ludzi, którzy próbują mnie okraść czy wyłudzić ode mnie pieniądze. Szczególnie denerwują mnie te wyrafinowane metody, w które często wpadają naiwni użytkownicy aplikacji mobilnych. Pamiętam, jak kiedyś mój sąsiad stracił sporo kasy na jakiejś fałszywej aplikacji fitness. Zanim się zorientował, że coś jest nie tak, z jego karty zniknęło prawie 500 zł! Od tamtej pory jestem wyjątkowo wyczulony na wszelkie oznaki oszustwa, szczególnie w świecie mobilnych aplikacji.
To prawda, że technologia znacznie ułatwiła nam życie – możemy płacić rachunki, robić zakupy i zarządzać pieniędzmi bez wychodzenia z domu. Jednocześnie jednak stworzyła nowe pole do popisu dla przestępców. Oszuści stali się prawdziwie wyrafinowani w swoich metodach i nieustannie wymyślają coraz to nowe sposoby, aby dostać się do naszych cennych danych i pieniędzy. Dlatego właśnie uważam, że warto poznać kilka podstawowych zasad bezpieczeństwa, które mogą uchronić nas przed staniem się ofiarą cyberoszustw.
Nie daj się nabrać na phishing
Jedną z najczęstszych metod stosowanych przez oszustów jest phishing. Polega on na wysyłaniu fałszywych wiadomości e-mail lub SMS, które wyglądają jakby pochodziły od zaufanych firm lub instytucji. Celem jest nakłonienie ofiary do podania poufnych danych, takich jak loginy, hasła czy numery kart kredytowych.
Według raportu, w 2020 roku szczególnie popularne były próby wyłudzania informacji przez podszywanie się pod znane firmy. Oszuści wysyłali fałszywe e-maile z informacjami o problemach z dostawą towarów, a następnie prosili o podanie danych w celu zmiany terminu dostawy. Klienci byli następnie przekierowywani na spreparowane strony internetowe, które żądały od nich wrażliwych danych osobowych i finansowych.
Dlatego zawsze uważnie przyglądaj się adresowi nadawcy i całej treści wiadomości. Jeśli cokolwiek wydaje ci się podejrzane, zweryfikuj informacje bezpośrednio na stronie danej firmy lub skontaktuj się z nią telefonicznie. Nigdy nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników z nieznanych źródeł – możesz w ten sposób zainstalować na swoim urządzeniu złośliwe oprogramowanie.
Uważaj na SMS-y i rozmowy telefoniczne
Oszuści nie ograniczają się wyłącznie do e-maili. Coraz częściej próbują też wyłudzać dane przez SMS-y lub telefony. Podszywają się na przykład pod pracowników banku, którzy informują o podejrzanych transakcjach na koncie i proszą o podanie numeru PIN lub zalogowanie się do bankowości internetowej.
Według Suits Me, jeśli otrzymasz taki telefon, najlepiej to po prostu zignorować. Twój bank nigdy nie będzie cię prosił o podanie poufnych danych przez telefon. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, odłóż słuchawkę i zadzwoń do banku na oficjalny numer, aby sprawdzić, czy rzeczywiście coś się dzieje z twoim kontem.
Podobnie w przypadku podejrzanych SMS-ów – nie klikaj w żadne zawarte w nich linki ani nie odpowiadaj na prośby o potwierdzenie danych. Zamiast tego skontaktuj się z operatorem, aby zablokować numer i zgłosić spam.
Uważaj na fałszywe aplikacje
W dobie pandemii koronawirusa, kiedy większość naszego życia przeniosła się do świata online, szczególnie należy uważać na aplikacje mobilne. Według kancelarii Pasternak Legal, złośliwe aplikacje mogą zostać wykorzystane do kradzieży danych karty kredytowej, a nawet pieniędzy z konta.
Przestępcy często tworzą aplikacje, które wyglądają niewinnie, ale w rzeczywistości są koniami trojańskimi pozwalającymi im na zdalny dostęp do naszych urządzeń. Mogą one na przykład skanować w tle informacje o karcie kredytowej i przesyłać je do oszustów, nawet gdy telefon nie jest aktywnie używany.
Dlatego zawsze dokładnie sprawdzaj źródło i recenzje aplikacji, zanim ją zainstalujesz. Upewnij się, że pochodzi ona ze sprawdzonego sklepu, a jej twórcy są wiarygodni. Czytaj uważnie politykę prywatności i upewnij się, że aplikacja nie żąda dostępu do zbędnych uprawnień. Jeśli cokolwiek wydaje ci się podejrzane, lepiej zrezygnuj z instalacji.
Uważaj na karty podarunkowe
Karty podarunkowe to kolejne narzędzie, po które chętnie sięgają oszuści. Jak wynika z raportu, złodzieje mogą po prostu ukraść karty z półek sklepowych, zapamiętać lub sfotografować umieszczone na nich numery, a następnie czekać, aż pieniądze zostaną na nie dodane przez kolejnych klientów. Kiedy to się stanie, natychmiast wypłacają środki, pozostawiając obdarowanego z pustym kontem.
Dlatego zawsze staraj się kupować karty podarunkowe bezpośrednio od sprzedawcy, a nie z otwartych półek. Upewnij się również, że opakowanie karty nie nosi śladów naruszenia. Jeśli planujesz podarować komuś kartę, przekaż ją osobiście lub prześlij numer w bezpieczny sposób, a nie zostawiaj jej gdzieś, gdzie mogłaby zostać ukradziona.
Uważaj na fałszywe zbiórki charytatywne
Oszuści nie stronią również od wykorzystywania naszej chęci niesienia pomocy innym. Według raportu, w 2020 roku popularne były próby wyłudzania datków na fikcyjne cele charytatywne. Przestępcy rozsyłali masowo e-maile z prośbami o wsparcie, podszywając się pod znane organizacje.
Jeśli chcesz wesprzeć jakąś akcję charytatywną, zawsze staraj się zweryfikować, czy organizacja jest wiarygodna. Sprawdź jej stronę internetową i recenzje, a jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, lepiej przekaż darowiznę bezpośrednio na oficjalne konto organizacji, a nie poprzez podany w wiadomości numer konta.
Zgłaszaj podejrzane działania
Jeśli mimo zachowania ostrożności padniesz ofiarą oszustwa, pamiętaj, aby jak najszybciej to zgłosić. Skontaktuj się ze swoim bankiem lub operatorem karty kredytowej, aby zablokować konto i odzyskać pieniądze. Następnie zgłoś incydent na stronie Action Fraud – to brytyjska instytucja zajmująca się cyberprzestępczością.
Dzięki temu nie tylko będziesz mógł uzyskać pomoc, ale również przyczynisz się do tego, że oszuści zostaną ukarani. A co najważniejsze – zapobieżesz, aby ktoś inny nie stał się ofiarą tego samego oszustwa.
Pamiętaj – to my sami jesteśmy najlepszą linią obrony przed cyberoszustami. Uważne sprawdzanie źródeł, ograniczenie ufności do minimum i szybka reakcja w przypadku podejrzanych działań to klucz do zachowania bezpieczeństwa. Nie dajmy się zaskoczyć sprytnym przestępcom!
