Phishing to jeden z najpopularniejszych i najbardziej niebezpiecznych typów ataków w cyberprzestrzeni. Cyberprzestępcy wykorzystują tę metodę do kradzieży wrażliwych danych osobowych i finansowych ofiar, takich jak loginy, hasła, numery kart płatniczych czy kody autoryzacyjne.
Według danych Zespołu Reagowania na Incydenty Cyberbezpieczeństwa CSIRT NASK, w 2019 roku zarejestrowano aż 6484 incydentów, z czego 4100 było atakami typu fraud, czyli oszustw internetowych. Phishing stanowi dominujący rodzaj takich ataków.
Przestępcy korzystają z socjotechniki – techniki polegającej na manipulowaniu ludźmi w celu skłonienia ich do określonych działań. Podszywają się pod znane firmy, instytucje czy nawet znajomych, aby wzbudzić zaufanie ofiary i przekonać ją do ujawnienia poufnych informacji.
Oto 10 kluczowych znaków, które mogą wskazywać, że padłeś ofiarą phishingu:
1. Podejrzana wiadomość e-mail lub SMS
Cyberprzestępcy najczęściej kontaktują się z ofiarami za pośrednictwem fałszywych wiadomości e-mail lub SMS. Mogą one wyglądać na autentyczne, ale w rzeczywistości są przygotowane w celu wyłudzenia danych. Warto zwrócić uwagę na nielogiczne treści, błędy gramatyczne lub nieodpowiednie formulacje.
2. Podejrzany nadawca
Wiadomości phishingowe często wydają się pochodzić od znanych firm lub instytucji, jednak nadawca może być nieznany lub nietypowy. Należy zweryfikować, czy adres e-mail lub numer telefonu są prawidłowe.
3. Żądanie poufnych danych
Jeśli wiadomość zawiera prośbę o podanie wrażliwych informacji, takich jak loginy, hasła, numery kart płatniczych czy kody autoryzacyjne, może to być sygnał ostrzegawczy. Legalne organizacje nigdy nie będą prosiły o takie dane przez e-mail lub SMS.
4. Podejrzane linki lub załączniki
Wiadomości phishingowe często zawierają linki lub załączniki, które mogą prowadzić do fałszywych stron lub zainfekować komputer złośliwym oprogramowaniem. Należy zachować ostrożność i nie klikać w podejrzane linki.
5. Nagły lub nieoczekiwany charakter wiadomości
Wiele wiadomości phishingowych ma nagły lub nieoczekiwany charakter, np. informują o rzekomym zagrożeniu dla konta lub konieczności natychmiastowej weryfikacji. Celem jest wywołanie pośpiechu i stresu, aby ofiara nie zastanawiała się nad konsekwencjami swoich działań.
6. Niespójne informacje
Jeśli wiadomość zawiera niespójne lub nieprawdopodobne informacje, może to być sygnał, że masz do czynienia z oszustwem. Należy zweryfikować treść w oficjalnych źródłach.
7. Nowa lub nieznana domena strony
Cyberprzestępcy często tworzą fałszywe strony internetowe, które udają legalne witryny. Należy sprawdzić adres URL strony i porównać go z oficjalną stroną danej firmy lub instytucji.
8. Brak personalizacji
Legalne wiadomości często zawierają spersonalizowane informacje, takie jak imię lub nazwisko odbiorcy. Brak takich elementów może sugerować, że masz do czynienia z wiadomością masową, rozsyłaną do wielu osób.
9. Naglenie do natychmiastowego działania
Wiadomości phishingowe często nakłaniają ofiary do natychmiastowego podjęcia działania, np. kliknięcia w link czy podania danych. Taki zabieg ma na celu ograniczenie czasu na refleksję.
10. Brak oficjalnego logo lub brandingu
Fałszywe wiadomości mogą naśladować wygląd oficjalnych komunikatów, ale brakuje im oficjalnego logo, brandingu lub innych elementów identyfikujących daną organizację.
Jeśli zauważysz jakikolwiek z tych sygnałów, nie podejmuj żadnych działań sugerowanych w wiadomości. Zamiast tego powiadom o podejrzeniu oszustwa swój bank lub policję. Tylko wspólne działanie może skutecznie walczyć z cyberprzestępczością.
Pamiętaj, że stop-oszustom.pl to miejsce, gdzie możesz zgłosić próbę oszustwa i uzyskać pomoc w razie padnięcia ofiarą cyberprzestępców.
Spear-phishing – bardziej niebezpieczna odmiana phishingu
Istnieje bardziej niebezpieczna odmiana phishingu – spear-phishing. W tym przypadku cyberprzestępcy prowadzą ukierunkowane ataki na konkretne osoby lub organizacje, wykorzystując szczegółowe informacje na ich temat. Mogą podszywać się pod partnerów biznesowych, przełożonych lub znajomych ofiary, co znacznie zwiększa skuteczność działań.
Tego typu ataki poprzedzone są dokładnym rozpoznaniem celu, np. wyszukiwaniem informacji w mediach społecznościowych. Dzięki personalizacji wiadomości i dostosowaniu jej do indywidualnej sytuacji ofiary, cyberprzestępcy mają większe szanse na wyłudzenie poufnych danych.
Obrona przed spear-phishingiem wymaga jeszcze większej czujności i weryfikacji źródeł otrzymywanych wiadomości. Warto również edukować pracowników na temat tego rodzaju zagrożeń.
Zgłaszanie incydentów phishingowych
Wykrycie próby phishingu lub spear-phishingu należy niezwłocznie zgłosić. Można to zrobić za pośrednictwem formularza online na stronie incydent.cert.pl prowadzonej przez Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe CERT Polska.
Ponadto, w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że jesteś ofiarą oszustwa, należy niezwłocznie powiadomić również policję lub prokuraturę. Szybka reakcja może zwiększyć szansę odzyskania straconych środków i zapobiec dalszym stratom.
Podsumowanie
Phishing i spear-phishing to poważne zagrożenia, z którymi musi zmierzyć się każdy użytkownik internetu. Zachowanie czujności i znajomość charakterystycznych sygnałów ostrzegawczych może uchronić przed utratą danych i pieniędzy. Ważne jest również zgłaszanie incydentów do odpowiednich instytucji, aby wspólnie walczyć z cyberprzestępczością.
Pamiętaj, że stop-oszustom.pl to bezpieczne miejsce, gdzie możesz uzyskać pomoc i wsparcie w przypadku padnięcia ofiarą cyberprzestępców.
