Wraz z ewolucją technologii i rosnącą popularyzacją kryptowalut oraz aplikacji finansowych, świat oszustw inwestycyjnych przechodzi także niepokojącą metamorfozę. Jednym z najbardziej niebezpiecznych zjawisk ostatnich lat jest tzw. pig butchering scam – wyrafinowany schemat, który stopniowo zdobywa zaufanie ofiar, by następnie namawiać je do coraz większych inwestycji, by ostatecznie zniknąć wraz z ich pieniędzmi.
Pig butchering to jednak tylko wierzchołek góry lodowej. Oszuści nieustannie opracowują nowe, coraz bardziej wyrafinowane metody, wykorzystując do tego zaawansowane technologie, takie jak sztuczna inteligencja. Fałszywe wiadomości od urzędów rządowych, scamy związane z kryptowalutami czy oszustwa z użyciem deepfake’ów to tylko niektóre z zagrożeń, z którymi musimy się mierzyć.
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej pig butchering scamom oraz innym niebezpiecznym trendom w obszarze oszustw inwestycyjnych. Omówimy, w jaki sposób działa ten rodzaj przestępstwa, jakie są jego skutki oraz jak skutecznie chronić się przed tego typu zagrożeniami.
Pig Butchering – stopniowe budowanie zaufania, by później je złamać
Pig butchering to nowy rodzaj oszustwa inwestycyjnego, który zyskuje na popularności od 2023 roku. Nazwa pochodzi od sposobu, w jaki ofiary są „karmione” i przygotowywane do utraty pieniędzy, podobnie jak świnie tuczące się przed ubojem.
Według danych ExpressVPN, w 2023 roku Amerykanie stracili w wyniku tego typu oszustw ponad 3 miliardy dolarów. Trend ten pokazuje, że przestępcy nieustannie poszukują nowych, coraz bardziej wyrafinowanych sposobów na wyłudzanie pieniędzy.
Mechanika pig butchering scamu wygląda następująco:
-
Nawiązanie kontaktu: Oszust nawiązuje kontakt z ofiarą, najczęściej za pośrednictwem platform społecznościowych lub randkowych. Udaje zainteresowaną, sympatyczną osobę, nawiązując przyjacielski dialog.
-
Budowanie zaufania: Przez wiele tygodni lub nawet miesięcy oszust stopniowo buduje relację, zdobywa zaufanie ofiary, dzieląc się osobistymi informacjami i okazując empatię.
-
Sugestie inwestycyjne: Po ustanowieniu bliskiej więzi, oszust zaczyna sugerować korzystne inwestycje, najczęściej w kryptowaluty. Obiecuje wysokie, szybkie zyski, podając się za doświadczonego inwestora.
-
Stopniowe zwiększanie inwestycji: Ofiara, ufając rozmówcy, zaczyna inwestować niewielkie sumy, które stopniowo rosną. Oszust wciąż zapewnia o bezpieczeństwie i zyskach.
-
Zniknięcie ze wszystkimi pieniędzmi: W końcu, w momencie gdy ofiara zainwestuje największe kwoty, oszust nagle znika, zabierając ze sobą wszystkie pieniądze.
Taktyka ta opiera się na psychologicznej manipulacji, stopniowym budowaniu zaufania i wykorzystywaniu ludzkiej naiwności oraz chęci szybkiego wzbogacenia się. Ofiary są „karmione” obietnicami łatwych zysków, aż do momentu, gdy stracą wszystko.
Przykład z życia: Pewna kobieta z Kalifornii, nazwijmy ją Joanną, poznała mężczyznę na platformie randkowej. Przez kilka miesięcy rozmawiali, budując bliską relację. Następnie mężczyzna zaczął sugerować Joannie inwestycje w kryptowaluty, obiecując wysokie zyski. Zaufana Joanna stopniowo inwestowała coraz większe sumy, aż w końcu przekazała mu 288 000 dolarów. Wkrótce potem mężczyzna zniknął, zabierając ze sobą wszystkie pieniądze Joanny.
Niestety takich historii jest znacznie więcej. Pig butchering to wyrafinowany schemat, który niszczy życie finansowe ofiar, pozostawiając je w dramatycznej sytuacji. Dlatego tak ważne jest, aby być świadomym tego zagrożenia i chronić się przed nim.
Deepfake i klonowanie głosu – nowe technologie w służbie oszustw
Pig butchering to nie jedyne niebezpieczne oszustwo, z którym musimy się mierzyć. Postęp technologiczny otworzył drogę do nowych, równie wyrafinowanych metod wyłudzania pieniędzy i danych osobowych.
Jednym z takich zagrożeń jest wykorzystywanie sztucznej inteligencji do stworzenia deepfake’ów – realistycznych, ale fałszywych nagrań dźwiękowych lub wizualnych. Przestępcy mogą w ten sposób podszywać się pod znane osoby, takie jak urzędnicy państwowi lub celebryci, by nakłonić ofiary do ujawnienia poufnych informacji lub dokonania przelewów.
Według dyrektora ds. bezpieczeństwa ExpressVPN, Aarona Engela, w 2024 roku spodziewany jest wzrost liczby tego typu ataków opartych na AI. Deepfake’i mogą być coraz trudniejsze do zidentyfikowania, co czyni je niebezpieczną bronią w rękach oszustów.
Inną technologią wykorzystywaną do scamów jest klonowanie głosu. Przestępcy mogą nagrywać publiczne wypowiedzi osób znanych i następnie używać tych nagrań do stworzenia realistycznego fałszywego głosu. Taka metoda pozwala im na przykład na podszywanie się pod pracowników banków czy innych urzędów i wyłudzanie poufnych informacji.
Te zaawansowane technologie stanowią poważne wyzwanie, ponieważ znacznie utrudniają identyfikację oszustw. Tradycyjne metody weryfikacji tożsamości mogą okazać się niewystarczające, skłaniając nas do zachowania wzmożonej czujności.
Oszustwa związane z płatnościami peer-to-peer
Rozwój aplikacji do szybkich płatności między użytkownikami (peer-to-peer) takich jak Venmo, Zelle czy Cash App przyciągnął również uwagę oszustów. Scamy związane z tego typu płatnościami stały się w ostatnich latach coraz bardziej powszechne.
Mechanizm tych oszustw często polega na nakłanianiu ofiar do wysłania pieniędzy lub ujawnienia poufnych danych, które następnie są wykorzystywane do nielegalnych celów. Ofiary mogą na przykład otrzymywać fałszywe powiadomienia o rzekomych transakcjach, które wymagają natychmiastowej interwencji.
Należy pamiętać, że aplikacje P2P nie zapewniają takich samych gwarancji bezpieczeństwa jak tradycyjne usługi bankowe. Dlatego też korzystanie z nich wymaga szczególnej ostrożności i czujności.
Poważnym sygnałem ostrzegawczym było to, że nawet senatorka Elizabeth Warren zwróciła uwagę na rosnący problem oszustw związanych z platformami do płatności P2P. Podkreśla to skalę tego zagrożenia i konieczność wzmocnienia ochrony konsumentów w tej dziedzinie.
Oszustwa związane z przesyłkami kurierskimi
Kolejnym obszarem, w którym działają oszuści, są fałszywe powiadomienia o dostawach paczek. Wykorzystują one zaufanie konsumentów do firm kurierskich, wysyłając podrobione powiadomienia o rzekomych przesyłkach.
Mechanizm tego typu oszustw jest stosunkowo prosty. Ofiary otrzymują wiadomości tekstowe lub e-maile, które wydają się pochodzić od renomowanych firm kurierskich, takich jak UPS. Informują one o oczekującej dostawie lub problemie z paczką, który wymaga natychmiastowej interwencji.
Przykładem był incydent na Florydzie, gdzie niektórzy mieszkańcy padli ofiarą tego typu oszustwa. Otrzymywali oni fałszywe powiadomienia od UPS, proszone były o kliknięcie linku lub podanie danych, co mogło prowadzić do kradzieży tożsamości.
Oszustwa te wykorzystują naturalną ekscytację związaną z zakupami online i oczekiwaniem na dostawę paczek. Dlatego też należy zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza w okresie przedświątecznym i tuż po Nowym Roku, gdy tego typu ataki są najczęstsze.
Kryptowaluty, celebryci i fałszywe obietnice
Rosnąca popularność kryptowalut sprawiła, że stały się one kolejnym atrakcyjnym celem dla oszustów. Coraz częściej wykorzystują oni sławę i zaufanie celebrytów do promowania niebezpiecznych inwestycji kryptograficznych.
Schemat działania jest następujący: Oszuści nawiązują kontakt z fanami za pośrednictwem mediów społecznościowych, podszywając się pod znane osobistości. Przedstawiają rzekomo lukratywne okazje inwestycyjne w kryptowaluty, opierając się na autorytecie i sympatii celebrytów.
Niestety, w wielu przypadkach sami celebryci są opłacani, by promować te niebezpieczne przedsięwzięcia, nie informując przy tym o ukrytych ryzykach. Dlatego też ofiary padają ofiarą fałszywego poczucia bezpieczeństwa i wiary w rzekomą autentyczność tych inwestycji.
Badania pokazują, że tego typu praktyki są niestety dość powszechne w branży krypto. Świadczy to o potrzebie większej przejrzystości i odpowiedzialności w tym sektorze.
Charytatywne oszustwa i fałszywe ubezpieczenia
Niestety, nawet kwestie związane ze zmianami klimatu i pomocą humanitarną nie są wolne od niebezpiecznych oszustw. Przestępcy coraz częściej podszywają się pod organizacje charytatywne i ekologiczne, aby wyłudzać pieniądze od niczego niespodziewających się darczyńców.
Slavoj Žižek, znany filozof, wskazuje, że kapitalizm traktuje zmiany klimatu jako nową okazję do zysku. Niestety, nieuczciwi aktorzy wykorzystują tę sytuację, by pod przykrywką działań pro-ekologicznych lub pomocowych kraść pieniądze.
Innym przykładem są fałszywe ubezpieczenia zdrowotne, które obiecują ochronę po niskich cenach, ale w rzeczywistości narażają ofiary na wysokie koszty i problemy prawne.
Te rodzaje oszustw szczególnie uwypuklają, jak ważne jest zachowanie czujności i weryfikacja wiarygodności organizacji, przed którymi się rozważamy pomagać. Emocje związane z globalnymi kryzysami mogą bowiem łatwo przysłonić nam prawdziwe intencje oszustów.
Jak bronić się przed oszustwami?
Aby skutecznie chronić się przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami oszustw, konieczne jest stałe podnoszenie własnej świadomości i czujności. Oto kilka kluczowych wskazówek:
-
Buduj świadomość zagrożeń: Regularnie śledzij informacje na temat nowych trendów w obszarze oszustw, aby być na bieżąco z najnowszymi metodami działania przestępców.
-
Weryfikuj tożsamość i źródła: Nigdy nie ufaj bezkrytycznie nieznanym osobom lub organizacjom. Zawsze weryfikuj ich tożsamość i źródła informacji.
-
Zachowaj zdrowy sceptycyzm: Bądź ostrożny wobec ofert lub inwestycji, które wydają się zbyt atrakcyjne, aby były prawdziwe. Nie daj się ponieść emocjom, takim jak chęć szybkiego zysku.
-
Używaj uwierzytelniania wieloskładnikowego: Korzystaj z dodatkowych metod weryfikacji tożsamości, takich jak kody wysyłane na Twój telefon. Pomaga to chronić Twoje konta przed nieuprawnonym dostępem.
-
Bądź czujny na technologiczne zagrożenia: Miej świadomość, że sztuczna inteligencja i deepfake’i mogą być wykorzystywane do coraz bardziej przekonujących ataków.
-
Zgłaszaj podejrzane działania: Jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą oszustwa, niezwłocznie zgłoś to odpowiednim organom. Może to pomóc zapobiec dalszym stratom.
Pamiętaj, że edukacja i świadomość to kluczowe elementy obrony przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami przestępców. Tylko poprzez stałe podnoszenie własnej czujności możemy skutecznie chronić się przed tymi niebezpiecznymi praktykami.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak skutecznie chronić się przed oszustwami, odwiedź stronę <a href