Reklamy, które udają szczerość
Wiesz, jak to jest – siedzisz w domu, przeglądasz strony internetowe albo przelatujesz przez media społecznościowe, gdy nagle natykasz się na reklamę, która brzmi szczerze, jak gdyby to autentyczna rekomendacja od normalnego człowieka. „Użyłem tej rzeczy i naprawdę mi pomogła!” lub „To najlepszy produkt, jaki kiedykolwiek używałem!”. Hmm, czy to aby na pewno niepodważalna prawda?
Niestety, wiele z tych „szczerych” rekomendacji to nic innego jak wyrafinowane zabiegi marketingowe. Firmy celowo zatrudniają aktorów, którzy udają zwykłych konsumentów, by wzbudzić w nas poczucie zaufania i zachęcić do zakupu. Niektóre wręcz używają deepfake’ów, by stworzyć fałszywe wideo z pozorowaniem autentyczności. Technologia deepfake pozwala na niesamowicie realistyczne podrabianie wyglądu i głosu prawdziwych ludzi.
Dlatego zawsze pamiętaj, by podchodzić sceptycznie do tego typu reklam. Zadawaj sobie pytania: Czy wygląda to na autentyczne? Czy to ktoś, kogo rzeczywiście znam? Zwracaj uwagę na niuanse, które mogą zdradzić, że to inscenizacja. A najlepiej, jeśli to możliwe, poszukaj niezależnych, wiarygodnych opinii na temat produktu zanim zdecydujesz się na zakup.
Subtelne próby manipulacji
Reklamy nie zawsze muszą uciekać się do tak oczywistych prób wprowadzenia w błąd. Czasem stosują znacznie subtelniejsze techniki, by podstępnie wpłynąć na nasze decyzje zakupowe.
Weźmy na przykład reklamę perfum. Zamiast po prostu pokazać flakon i wymienić składniki, producent woli stworzyć całą opowieść wokół nich – romantyczna sceneria, piękna modelka, sugestywna muzyka. Celem jest wywołanie silnych emocji, które mają sprawić, że perfumy będą nam się kojarzyć z luksusem, elegancją i uwodzicielskością. To klasyczny przykład zabiegu manipulacyjnego w reklamie – odwołanie się do naszych uczuć, a nie do twardych faktów.
Inną podstępną taktyką jest tzw. efekt społecznego dowodu. Wyobraź sobie reklamę suplementów diety, która chwali się tysiącami zadowolonych klientów. To ma nas przekonać, że skoro inni to kupują, to my też powinniśmy. Tyle że niekoniecznie wiemy, czy te opinie są prawdziwe. Firmy często posługują się fałszywymi rekomendacjami, by wzbudzić w nas poczucie, że „wszyscy to biorą, więc musi być dobre”.
Dlatego zawsze bądź czujny. Staraj się oddzielać emocje od twardych faktów i szukaj obiektywnych informacji, zanim dasz się przekonać do zakupu.
Mowa ciała i subliminalny przekaz
Reklamy potrafią manipulować nami też na bardziej podświadomy sposób – poprzez subtelne sygnały wysyłane przez mowę ciała i ukryte przekazy.
Wyobraź sobie reklamę perfum, w której modelka patrzy w kamerę zalotnym, kusząco-uwodzicielskim wzrokiem. To ma wywoływać u nas podświadome skojarzenia – jeśli kupimy te perfumy, to może uda nam się też zwrócić na siebie uwagę atrakcyjnej osoby? Z kolei reklama samochodu może pokazywać mężczyznę stojącego z dumnie uniesioną głową, rękami wciśniętymi w kieszenie – taka nonszalancka postawa sugeruje, że ten samochód to symbol męskości i dominacji.
Jeszcze bardziej podstępne są tzw. bodźce subliminalne, czyli ukryte obrazy lub dźwięki, które docierają do naszego umysłu poniżej progu świadomości. Choć nie jesteśmy w stanie ich uświadomić sobie w danej chwili, to mogą one podświadomie wpływać na nasze decyzje i preferencje. Oczywiście, w większości krajów, w tym w Polsce, stosowanie takich technik jest zabronione, ale nie oznacza to, że firmy z nich nie korzystają.
Dlatego bądź uważny i staraj się krytycznie analizować to, co widzisz w reklamach. Zwracaj uwagę na niuanse w mowie ciała, sugestywne obrazy i dźwięki – one mogą próbować cię manipulować w sposób, którego nawet nie zauważysz.
Odróżnij fakty od fikcji
Podsumowując, reklamy to potężne narzędzie perswazji, a firmy nie zawsze grają fair. Stosują one rozmaite zabiegi, by wzbudzić w nas pożądane emocje i przekonać do zakupu, nawet jeśli nie mają solidnych podstaw, by twierdzić, że ich produkt jest faktycznie tak dobry.
Dlatego zawsze bądź czujny. Staraj się oddzielać fakty od fikcji, emocje od racjonalnych argumentów. Poszukuj niezależnych, wiarygodnych opinii. Nie daj się omamić pozorom autentyczności czy sugestywnym, ale niepoppartym dowodami przekazom. Tylko wtedy będziesz mógł podejmować świadome, rozsądne decyzje zakupowe.
Pamiętaj też, że istnieje cała strona internetowa Stop Oszustom, która ma za zadanie chronić konsumentów przed różnego rodzaju manipulacjami i nieuczciwymi praktykami. Warto śledzić ten serwis, by być na bieżąco z najnowszymi trendami w reklamie i nie dać się podejść.
