Przyszłość rekrutacji czy pole minowe? Jak ewoluują cyfrowe oszustwa
Stale rosnąca popularność internetu i cyfrowych narzędzi w naszym codziennym życiu, w tym również w procesach rekrutacyjnych, to nieodwracalna rzeczywistość. Nowe technologie otwierają przed nami ogromne możliwości, ale niestety niosą ze sobą również zagrożenia. Jednym z nich są cyberprzestępstwa, które coraz częściej dotykają również sfery rekrutacji.
Cyfrowy świat – szanse i zagrożenia
Pamiętam, jak kilka lat temu, gdy zaledwie rozpoczynałem swoją karierę w HR-ie, większość procesów rekrutacyjnych wciąż odbywała się w „analogowy” sposób. Rozmowy kwalifikacyjne twarzą w twarz, papierowe CV i listy motywacyjne, ręczne notatki z przeprowadzanych wywiadów. Dziś ten scenariusz wydaje się wręcz archaiczny. Nowoczesne narzędzia IT, takie jak wideorozmowy, aplikacje do zdalnej rekrutacji czy nawet wspomagane SI analizy CV, diametralnie zmieniły oblicze całego procesu.
Z jednej strony są to zmiany, które zdecydowanie ułatwiają i przyspieszają cały proces rekrutacyjny. Kandydaci mogą aplikować na oferty pracy z dowolnego miejsca na świecie, a rekruterzy mają dostęp do szerszego grona potencjalnych pracowników. Automatyzacja niektórych etapów, takich jak wstępna selekcja CV, pozwala zaoszczędzić cenny czas. Wreszcie, technologia umożliwia nam prowadzenie całych procesów w sposób zdalny, co ma ogromne znaczenie szczególnie w dobie pandemii.
Z drugiej strony, ta cyfrowa transformacja wnosi ze sobą również wiele zagrożeń. Cyberprzestępcy stale udoskonalają swoje metody, aby wyłudzać dane osobowe, podszywać się pod firmy i nielegalne czerpać korzyści. Dotyczy to również sfery rekrutacji, gdzie coraz częściej mamy do czynienia z różnymi formami oszustw.
Nowe oblicza oszustw rekrutacyjnych
Jeszcze do niedawna większość prób oszukania w procesach rekrutacyjnych sprowadzała się do fałszowania dokumentów aplikacyjnych – podrabiania dyplomów, certyfikatów czy listów polecających. Dziś cyberprzestępcy poszli o krok dalej, wykorzystując nowe technologie.
Jedną z coraz częściej spotykanych metod jest podszywanie się pod fikcyjne firmy rekrutacyjne. Wysyłają oni atrakcyjne oferty pracy, a następnie próbują wyłudzić od kandydatów wrażliwe dane osobowe lub środki finansowe pod pretekstem opłat rekrutacyjnych. Takie incydenty są na tyle powszechne, że zdecydowałem się dołączyć do inicjatywy stop-oszustom.pl, która ma na celu edukację i zwiększenie świadomości społeczeństwa w tym zakresie.
Inną niepokojącą praktyką jest wykorzystywanie narzędzi do deepfake’ów. Przestępcy tworzą realistyczne nagrania wideo, na których podszywają się pod rekruterów lub przedstawicieli znanych firm. Następnie kontaktują się z kandydatami, by pod pretekstem rozmowy kwalifikacyjnej zdobyć od nich cenne informacje.
Coraz większym problemem staje się również kradzież tożsamości. Cyberprzestępcy pozyskują dane pracowników działów HR i podszywają się pod nich, wysyłając do kandydatów fałszywe oferty pracy lub prośby o udostępnienie danych osobowych.
Broń przeciwko cyberprzestępcom
Jak więc bronić się przed tymi niebezpiecznymi trendami? Przede wszystkim kluczowe jest ciągłe podnoszenie świadomości – zarówno po stronie rekruterów, jak i kandydatów. Warto regularnie szkolić pracowników działów HR w zakresie rozpoznawania prób oszukańczych działań i odpowiedniego reagowania na nie.
Kandydaci z kolei powinni zachować czujność, szczególnie w przypadku podejrzanych ofert pracy lub wezwań do udostępnienia danych osobowych. Warto zweryfikować firmę, która się z nami kontaktuje, sprawdzając choćby jej obecność w internecie. Nigdy też nie należy udostępniać wrażliwych informacji, takich jak numery kont bankowych czy kody dostępu, jeśli nie mamy pewności co do legalności danej propozycji.
Ważne są również działania na poziomie organizacyjnym. Firmy rekrutacyjne powinny wdrażać kompleksowe rozwiązania cyberbezpieczeństwa, takie jak szyfrowanie danych, wieloetapowa autoryzacja czy ciągła kontrola procesów. Cały czas muszą również aktualizować swoje procedury, aby skutecznie przeciwdziałać pojawiającym się nowym zagrożeniom.
Przyszłość rekrutacji – optymistycznie czy z obawami?
Jak widać, cyfrowa transformacja, choć niesie ze sobą wiele korzyści, jednocześnie stwarza nowe ryzyka. Wydaje się, że w najbliższych latach tendencja ta będzie się tylko pogłębiać. Postępująca automatyzacja, sztuczna inteligencja, a nawet metawersum – to wszystko będzie miało coraz większy wpływ na proces rekrutacji.
Z jednej strony napawa to optymizmem – technologia może uczynić cały proces sprawniejszym, bardziej efektywnym i dopasowanym do potrzeb zarówno pracodawców, jak i kandydatów. Korzystając z narzędzi wspieranych SI, będziemy mogli lepiej dopasowywać profile kandydatów do wymagań danej roli, a zdalny charakter procesu rekrutacyjnego zwiększy dostępność ofert pracy.
Z drugiej strony, te same technologie stwarzają pole do nadużyć i przestępczych działań. Głęboko zakorzeniona w cyberprzestrzeni rekrutacja staje się łatwym celem dla coraz bardziej wyrafinowanych metod oszustw. Dlatego też kluczowe będzie wypracowanie skutecznych mechanizmów ochrony – zarówno tych technologicznych, jak i związanych z edukacją i podnoszeniem świadomości.
Moim zdaniem, pomimo tych niepokojących trendów, przyszłość rekrutacji rysuje się w dość optymistycznych barwach. Jeśli uda nam się odpowiednio przygotować na nadchodzące wyzwania, technologia może stać się naszym sprzymierzeńcem, a nie przeciwnikiem. Kluczem będzie znalezienie równowagi między innowacjami a bezpieczeństwem, aby móc w pełni wykorzystać potencjał cyfrowej transformacji w tej kluczowej dla każdej organizacji sferze.
