W dzisiejszej erze mediów społecznościowych, kiedy większość naszych interakcji przeniosła się do wirtualnej przestrzeni, kwestia autentyczności stała się kluczowym tematem. Wrażenie autentyczności często wydaje się być kluczowym elementem w budowaniu zaufania i przyciąganiu uwagi odbiorców. Jednak czy możemy być pewni, że to, co postrzegamy jako autentyczne, faktycznie nią jest?
Badania przeprowadzone przez naukowców z Columbia Business School sugerują, że w ocenie autentyczności innych ludzi często popełniamy dwa kluczowe błędy. Po pierwsze, mamy tendencję do przypisywania autentyczności tym, którzy według nas mają wysoką samoocenę, tymczasem wysoka samoocena może być efektem pychy, braku pokory lub świadomych zabiegów marketingowych. Po drugie, nasza własna autentyczność i sposób, w jaki ją postrzegamy, wpływają na ocenę autentyczności innych – możemy mylić się co do tego, czy inni potraktują nas jako autentycznych.
Jak rozpoznać autentyczność?
Aby skutecznie unikać pułapek fałszywej autentyczności, warto przyjrzeć się siedmiu wyróżnikom prawdziwej autentyczności wskazanym przez dr. Guy’a Wincha, autora książki „Emocjonalne SOS”:
-
Mówienie tego, co się naprawdę myśli, a nie tego, co inni chcą usłyszeć. Autentyczna osoba nie boi się wyrazić własnego zdania, nawet kosztem utraty sympatii.
-
Zaspokajanie oczekiwań wynikających z naszego wnętrza, a nie tego, czego oczekuje od nas świat zewnętrzny. Wymaga to odwagi, by pójść pod prąd oczekiwaniom otoczenia.
-
Realizacja własnych przekonań i systemu wartości, a nie podążanie za ścieżkami innych. Autentyczna osoba kieruje się własnymi drogowskazami.
-
Postrzeganie porażek jako integralnych części życiowej podróży, a nie czegoś, co należy ukrywać. Autentyczna osoba uczy się na błędach.
-
Szczerość w przyznawaniu się do własnych niedoskonałości, a nie koncentracja wyłącznie na sukcesach. Autentyczna osoba bierze pełną odpowiedzialność za swoje czyny.
-
Powstrzymywanie się od oceniania i potępiania innych, a patrzenie na otoczenie przez pryzmat złożoności.
-
Posiadanie stabilnej i zdrowej samooceny, a nie wyłącznie wysokiej, ale łatwo wytrącanej z równowagi.
Analiza naszych własnych oraz cudzych zachowań przez pryzmat tych siedmiu wyróżników może być kluczowa w rozpoznawaniu autentyczności. Często już pobieżne spojrzenie na danego „kreatora autentyczności” pozwala dostrzec niespójności, które mogą być sygnałem ostrzegawczym.
Oszustwa w internecie a pozorna autentyczność
Jednym z obszarów, w którym problem fałszywej autentyczności jest szczególnie widoczny, jest Internet, a zwłaszcza media społecznościowe. Badania pokazują, że wrażenie autentyczności jest często celowo budowane poprzez wyselekcjonowane i spreparowane cechy wirtualnego wizerunku, które niekoniecznie mają wiele wspólnego z rzeczywistą osobą.
Oszuści w sieci często wykorzystują techniki marketingowe i psychologiczne, aby wzbudzić w odbiorcach przekonanie o autentyczności. Może to obejmować starannie spreparowane profile w mediach społecznościowych, sugestywne opisy, pozytywne recenzje czy wykreowanie wizerunku osoby sukcesu. Celem jest nie tyle rzetelne informowanie, co raczej wywołanie emocjonalnej reakcji i przyciągnięcie uwagi, a w efekcie – skłonienie do dokonania zakupu lub innej pożądanej akcji.
Szczególnie narażoną grupą na tego typu oszustwa są osoby młode, które często nie wykształciły jeszcze precyzyjnego mechanizmu odróżniania autentyczności od jej profesjonalnej podróbki. Jednak problem nie dotyczy wyłącznie młodzieży – badania wskazują, że dorośli również często dają się nabrać na fałszywą autentyczność.
Jak ustrzec się przed oszustwami?
Aby uchronić się przed oszustwami opartymi na pozornej autentyczności, warto stosować kilka prostych zasad:
-
Weryfikuj źródła informacji – sprawdzaj, czy pochodzą one z wiarygodnych, renomowanych serwisów. Unikaj treści o charakterze sensacyjnym lub wątpliwej proweniencji.
-
Zwracaj uwagę na szczegóły – takie jak błędy ortograficzne, gramatyczne czy logiczne niespójności, które mogą zdradzać amatorkę lub pośpiech w przygotowaniu danej treści.
-
Poszukuj informacji o właścicielach/operatorach danych stron lub profili – brak takich danych powinien wzbudzić czujność.
-
Unikaj udostępniania poufnych danych – nie podawaj haseł, numerów kart kredytowych czy innych wrażliwych informacji, jeśli nie masz absolutnej pewności co do wiarygodności danego podmiotu.
-
Zachowaj ostrożność przy dokonywaniu transakcji online – zwłaszcza gdy sprzedawca/platforma nie ma długiej historii i dobrej reputacji.
-
Bądź czujny na próby wywierania presji emocjonalnej – oszuści często starają się wzbudzić poczucie pilności lub zagrożenia, aby skłonić do szybkiej decyzji.
Regularne śledzenie aktualności dotyczących nowych rodzajów oszustw oraz edukacja na temat bezpieczeństwa w sieci to kluczowe elementy ochrony przed internetowymi naciągaczami.
Korzystając ze specjalistycznej pomocy, możemy także skutecznie zabezpieczyć się przed konsekwencjami takich działań. Warto pamiętać, że czujność i rozsądek to najlepsze narzędzia w walce z internetowymi oszustwami.
