Oszustwa telefoniczne to coraz większe zagrożenie, szczególnie dla osób starszych. Jednym z niepokojących trendów, który zyskuje na popularności, jest wokefishing – strategia randkowa oparta na manipulacji i kłamstwie.
Co to jest wokefishing?
Wokefishing to połączenie dwóch słów: woke (termin odnoszący się do ruchu społecznego promującego równość i sprawiedliwość) oraz fishing (metafora z wędkarstwa). W tym przypadku chodzi jednak nie o połów ryb, a o wabienie ludzi, zwłaszcza młodych kobiet, za pomocą fałszywego wizerunku.
Osoba stosująca wokefishing tworzy w sieci pozornie atrakcyjny, postępowy i nowoczesny wizerunek – udaje kogoś, kim w rzeczywistości nie jest. Może kreować się na zaangażowanego ekologa, wegetarianina czy miłośnika zwierząt. Wszystko po to, by zyskać zaufanie i sympatię potencjalnej ofiary.
Według ekspertów, wokefishing to strategia oparta na manipulacji i kłamstwie, która ma na celu realizację własnych potrzeb, najczęściej seksualnych. Oszust dostosowuje się do preferencji ofiary niczym kameleon, a gdy osiągnie swój cel, pokazuje swoje prawdziwe, zupełnie odmienne oblicze.
Ofiarami wokefishingu padają najczęściej młode kobiety z pokolenia Z, poszukujące partnera w sieci. Osoby o zaniżonej samoocenie są szczególnie narażone na tego typu ataki, choć w rzeczywistości każdy może stać się ofiarą manipulacji.
Jak rozpoznać wokefishera?
Kluczem do ochrony przed wokefishingiem jest ostrożność i uważność podczas rozmów z ludźmi poznanymi w internecie. Oto kilka wskazówek, jak rozpoznać fałszywego „ideowego partnera”:
-
Zadawaj dużo pytań: Bacznie obserwuj, czy deklarowane przez rozmówcę wartości i poglądy faktycznie znajdują odzwierciedlenie w jego zachowaniu i podejmowanych działaniach.
-
Ograniczaj ujawnianie informacji o sobie: Unikaj publikowania w sieci szczegółowych danych osobowych oraz zbyt wielu zdjęć. Informacje te mogą posłużyć wokefisherowi do stworzenia wiarygodnego wizerunku.
-
Weryfikuj tożsamość: Sprawdzaj, czy profil i aktywność rozmówcy w mediach społecznościowych są spójne. Zwróć uwagę na liczbę obserwujących, komentarzy oraz długość istnienia konta.
-
Bądź uważny na niespójności: Jeśli zauważysz, że deklarowane przez osobę poglądy i zachowanie znacząco się różnią, może to być sygnał, że masz do czynienia z wokefisherem.
Pamiętaj, że wokefishing to tylko jeden z wielu rodzajów oszustw, z jakimi mogą spotkać się seniorzy. Dlatego warto stale podnosić świadomość na temat różnych typów cyberataków i nieustannie aktualizować wiedzę na ten temat.
Inne zagrożenia dla seniorów
Oprócz wokefishingu, osoby starsze mogą paść ofiarami innych niebezpiecznych trendów w oszustwach telefonicznych, takich jak:
Smishing
To wyłudzanie danych poprzez fałszywe SMS-y, w których przestępcy podszywają się np. pod pracowników banku i proszą o podanie wrażliwych informacji.
Eksperci wskazują, że smishing stał się w ostatnich latach jedną z głównych metod wykorzystywanych przez cyberprzestępców. Oszuści często próbują w ten sposób uzyskać dane do logowania lub dostęp do urządzeń mobilnych seniorów.
Vishing
To wyłudzanie informacji przez telefon, gdzie przestępcy podszywają się pod pracowników banków, firm ubezpieczeniowych lub innych instytucji. Często straszą, że konto seniora zostało zablokowane lub że trwa akcja ochrony przed hakerami.
Według informacji ekspertów, vishing to coraz częstszy trend wśród oszustów. Wykorzystują oni m.in. strach i niewielką wiedzę technologiczną seniorów, aby wyłudzić loginy, hasła lub kody autoryzacyjne.
Ataki na smartfony
Cyberprzestępcy coraz częściej próbują zainfekować urządzenia mobilne seniorów złośliwym oprogramowaniem. Może ono pozwolić im na przechwytywanie haseł, kodów SMS lub przejmowanie kontroli nad telefonem.
Eksperci wskazują, że zagrożeniem są zarówno fałszywe aplikacje bankowe, jak i programy do śledzenia kursów kryptowalut czy innych pozornie niewinnych funkcji. Dlatego seniorzy powinni zachować szczególną ostrożność przy instalowaniu nowych aplikacji na swoich smartfonach.
Jak chronić się przed oszustwami?
Najlepszą bronią przeciwko różnym formom cyberprzestępczości skierowanej do seniorów jest stałe podnoszenie własnej świadomości i czujność.
Oto kilka kluczowych zasad, które warto stosować, aby chronić się przed oszustwami:
- Nigdy nie udostępniaj danych osobowych, haseł lub kodów na żądanie nieznanych osób, nawet jeśli podają się one za pracowników instytucji zaufania publicznego.
- Zweryfikuj tożsamość każdej osoby kontaktującej się z Tobą telefonicznie lub e-mailowo, zanim udzielisz jakichkolwiek informacji.
- Nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników w podejrzanych wiadomościach – może to być próba zainfekowania Twojego urządzenia.
- Zachowaj szczególną ostrożność przy instalowaniu nowych aplikacji na smartfonie – zawsze sprawdzaj opinie i recenzje.
- Regularnie aktualizuj oprogramowanie na swoich urządzeniach, aby mieć najnowsze zabezpieczenia.
- Rozmawiaj z bliskimi o zagrożeniach i zasadach bezpiecznego korzystania z technologii.
Pamiętaj, że cyberprzestępcy nieustannie poszukują nowych sposobów na wyłudzenie Twoich pieniędzy i danych. Dlatego tak ważne jest, aby stale podnosić swoją wiedzę i czujność. Tylko wtedy będziesz mógł skutecznie chronić się przed różnymi formami oszustw telefonicznych.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa w sieci, zapraszamy Cię na stronę stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam wiele cennych porad i informacji, które pomogą Ci bezpiecznie korzystać z internetu i chroni przed cyberprzestępczością.
