Seniorze uważaj na te sprytne metody naciągaczy

Oszuści atakują seniorów coraz śmielej – oto jak się bronić

Choć wiele osób wierzy, że przestępcy wymierzają swoje działania głównie w ludzi młodszych, pragnących szybkiego zysku, to w rzeczywistości to seniorzy stanowią najczęstsze ofiary rozmaitych oszustw. Sprytni naciągacze doskonale zdają sobie sprawę, że osoby starsze są szczególnie podatne na manipulacje ze względu na swoją naiwność, ufność i trudności z zachowaniem ostrożności.

Ostatnie lata przyniosły jeszcze więcej niepokojących doniesień na temat coraz bardziej wyrafinowanych metod, którymi posługują się oszuści, by wyłudzić pieniądze od seniorów. Niekiedy są to klasyczne schematy, takie jak podszywanie się pod rzekomych członków rodziny czy funkcjonariuszy, jednak coraz częściej przestępcy sięgają po bardziej wyrafinowane sposoby. Warto być świadomym tych zagrożeń, by móc uchronić siebie i swoich bliskich.

Podszywanie się pod członków rodziny czy służby

Jedna z najpopularniejszych metod, jaką stosują oszuści, to podawanie się za członków rodziny, którzy rzekomo znaleźli się w nagłej, trudnej sytuacji. Przestępca kontaktuje się telefonicznie z seniorem, przedstawiając się jako krewny, np. wnuczek lub wnuczka, i prosi o pilną pożyczkę. Tłumaczy, że potrzebuje szybkiej gotówki, na przykład na kaucję lub leczenie. Liczą na to, że seniorzy, chcąc nieść pomoc swoim bliskim, bez zastanowienia przekażą im pieniądze.

Inną popularną metodą jest podszywanie się pod funkcjonariuszy, na przykład policjantów lub pracowników instytucji publicznych. Oszuści dzwonią do seniorów, przedstawiają się jako przedstawiciele tych służb i informują, że krewny seniora popełnił przestępstwo lub znajduje się w kłopotach. Następnie sugerują, że konieczne jest wpłacenie kaucji lub grzywny, by uniknąć poważniejszych konsekwencji. Niestety, wiele osób starszych, zaniepokojonych o los swoich bliskich, bez weryfikacji przekazuje żądane sumy.

Wyłudzenia płatności online

Kolejną niebezpieczną metodą stosowaną przez oszustów jest wyłudzanie pieniędzy poprzez spreparowane linki do płatności online. Najczęściej kontaktują się oni z seniorami, podając się za zainteresowanych zakupem przedmiotów wystawionych na popularnych serwisach internetowych. Prowadzą obszerną korespondencję, by wzbudzić zaufanie, a następnie przesyłają sfałszowany link do dokonania płatności. Po podaniu danych karty płatniczej lub autoryzowaniu transakcji przestępcy uzyskują dostęp do konta bankowego ofiary.

Innym wariantem jest wykorzystywanie systemu płatności BLIK. Oszuści podszywają się pod znajomych seniora, kontaktując się przez portale społecznościowe, i proszą o pożyczkę, obiecując szybki zwrot. Ofiara, nieświadoma podstępu, przesyła kod BLIK, umożliwiając dostęp do swoich oszczędności.

Wyłudzenia na kryptowaluty

Niebezpiecznym sposobem na wyłudzenie pieniędzy od seniorów stały się też oszustwa związane z inwestowaniem w kryptowaluty. Przestępcy nawiązują kontakt, często przez telefon lub media społecznościowe, i w sprytny sposób przekonują ofiarę do wpłacenia mniejszej kwoty na rzekomo zyskowne inwestycje. Następnie demonstrują fikcyjne zyski, pobudzając chęć dalszych inwestycji. W ten sposób seniorzy tracą niekiedy znaczne sumy, sięgające nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Przejmowanie nieruchomości

Jednym z najbardziej dotkliwych i trudnych do wykrycia rodzajów oszustw jest przejmowanie nieruchomości należących do seniorów. Przestępcy stosują tu różne metody, od legalnego, choć niezwykle nieetycznego, wykorzystywania mechanizmów, takich jak zasiedzenie, po fałszywe umowy i dokumenty. Często ofiarami padają osoby samotne, chore lub znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej, które łatwo jest wprowadzić w błąd.

Jednym ze sposobów jest np. podpisywanie umów dożywocia, w ramach których senior przekazuje mieszkanie lub dom w zamian za comiesięczne świadczenie. W rzeczywistości kwota ta jest znacznie zaniżona w stosunku do wartości nieruchomości. Inną metodą jest długotrwałe użytkowanie cudzej działki czy mieszkania, co z czasem może prowadzić do ich przejęcia.

Jak chronić się przed oszustwami?

Aby ustrzec się przed staniem się ofiarą naciągaczy, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

Weryfikuj tożsamość osoby kontaktującej się z nami. Nigdy nie przekazujmy pieniędzy ani poufnych danych osobom, których nie znamy osobiście. W razie wątpliwości zadzwońmy do rodziny lub znajomych, by potwierdzić, czy faktycznie potrzebują pomocy.
Nie ulegajmy emocjom. Oszuści często próbują wzbudzić w seniorach poczucie pilnej potrzeby lub zagrożenia. Zachowajmy spokój i rozsądek, zanim podejmiemy jakiekolwiek działania.
Sprawdzajmy uważnie linki i dane płatnicze. Przed dokonaniem płatności online upewnijmy się, czy link prowadzi na właściwą stronę. Nigdy nie udostępniajmy danych karty płatniczej ani nie autoryzujmy transakcji na żądanie nieznanych osób.
Bądźmy czujni na nietypowe prośby o pożyczki. Jeśli znajomy lub rodzina prosi o pilną pożyczkę przez komunikator, zadzwońmy do tej osoby, by potwierdzić, czy to rzeczywiście ona się do nas zwraca.
Monitorujmy sytuację osób starszych w rodzinie. Informujmy seniorów o metodach działania oszustów i bądźmy czujni na jakiekolwiek niepokojące sygnały. W razie wątpliwości skontaktujmy się z odpowiednimi organami.

Pamiętajmy, że najskuteczniejszą obroną przed naciągaczami jest świadomość zagrożeń i zachowanie czujności. Edukując i wspierając osoby starsze, możemy w znacznym stopniu ograniczyć skalę tych niebezpiecznych praktyk.

Jak reagować, gdy już padniemy ofiarą oszustwa?

Jeśli mimo wszystko staniemy się ofiarą przestępstwa, nie popadajmy w panikę. Podejmijmy natychmiastowe kroki, by ograniczyć straty:

Natychmiast powiadom policję i zgłoś wykryte oszustwo. Funkcjonariusze podejmą czynności wyjaśniające i mogą pomóc w odzyskaniu utraconych środków.
Skontaktuj się z bankiem i poinformuj o nieuprawnionej transakcji. Bank może zablokować konto i odzyskać część pieniędzy.
Zmień wszystkie kody dostępu do kont bankowych, kart płatniczych i kont w serwisach internetowych. Zapobiegniesz w ten sposób dalszemu wykorzystywaniu twoich danych.
Skontaktuj się z krewnymi lub zaufanymi osobami. Poproś o wsparcie i pomoc w dalszych krokach. Nie zmagaj się z tym sam.
Zgłoś sprawę do instytucji, które mogą pomóc, np. Rzecznika Finansowego lub Rzecznika Praw Obywatelskich. Mogą one interweniować w twoim imieniu.

Choć doświadczenie bycia ofiarą oszustwa jest niezwykle traumatyczne, ważne, by nie poddawać się i podjąć zdecydowane działania. Wczesna reakcja i współpraca z odpowiednimi organami mogą zwiększyć szanse na odzyskanie straconych środków.

Podsumowanie

Seniorzy stają się coraz częstszymi ofiarami wyrafinowanych metod stosowanych przez przestępców. Od tradycyjnych prób manipulowania emocjami, przez wyłudzanie płatności online, po przejmowanie nieruchomości – naciągacze nieustannie poszukują nowych sposobów, by okraść osoby starsze.

Kluczem do ochrony jest wiedza na temat tych zagrożeń oraz czujność. Weryfikacja tożsamości rozmówców, ostrożność w udostępnianiu danych i podejmowaniu decyzji finansowych, a także monitorowanie sytuacji seniorów w rodzinie mogą znacząco zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą. Gdy jednak dojdzie do oszustwa, należy szybko podjąć odpowiednie kroki, by ograniczyć straty i pociągnąć sprawców do odpowiedzialności.

Edukacja i współpraca społeczna to najskuteczniejsza broń w walce z naciągaczami. Wzmacniając czujność i świadomość seniorów, możemy istotnie utrudnić im działanie oraz chronić najbardziej narażone osoby.