Dziedziczenie majątku to wrażliwa, a często kontrowersyjna kwestia. Niestety nieuczciwi ludzie niekiedy wykorzystują luki w systemie prawnym, aby osiągnąć osobiste korzyści kosztem prawowitych spadkobierców. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej jednemu z takich oszukańczych schematów – umowom pozornym związanym z prawem spadkowym.
Umowy pozorne – ukrywanie rzeczywistych intencji
Umowy pozorne to szczególny rodzaj oszustwa, w którym strony zawierają formalną umowę, ale jednocześnie ustalają między sobą, że jej postanowienia nie będą obowiązywać. Innymi słowy, pozorna umowa służy do ukrycia rzeczywistej transakcji, która odbywa się poza oficjalnymi kanałami.
Weźmy na przykład przypadek umowy darowizny. Teoretycznie dana osoba przekazuje swój majątek innej osobie w formie darowizny. Jednak w rzeczywistości obie strony mogą potajemnie ustalić, że owa darowizna to w istocie sprzedaż majątkk po zaniżonej cenie. Takie działanie pozwala na obejście przepisów dotyczących spadkobrania i unikniecie opodatkowania.
Według ekspertów, motywacje stojące za zawieraniem umów pozornych są najczęściej natury finansowej. Strony chcą uniknąć podatków, opłat czy też innych kosztów związanych z otwartym przekazaniem własności. Czasem chodzi również o zatajenie przed rodziną czy urzędami prawdziwego przebiegu transakcji.
Mechanizm oszustwa i jego konsekwencje
Mechanizm umów pozornych jest dość prosty. Zazwyczaj wygląda to tak:
- Dwie strony (np. darczyńca i obdarowany) podpisują oficjalną umowę, np. darowizny.
- Równocześnie ustalają one tajne porozumienie, w którym określają, że postanowienia formalnej umowy nie będą między nimi obowiązywać.
- Na zewnątrz, wobec urzędów czy otoczenia, strony udają, że stosują się do warunków oficjalnej umowy.
Gdy prawda wyjdzie na jaw, konsekwencje mogą być poważne. Umowa pozorna jest nieważna z mocy prawa, a strony mogą zostać oskarżone o oszustwo, pranie brudnych pieniędzy lub inne przestępstwa. Ponadto może to mieć daleko idące skutki w kwestii dziedziczenia majątku po śmierci darczyńcy.
Dane policyjne wskazują, że problem umów pozornych związanych z prawem spadkowym jest dość powszechny. Co więcej, Polacy są coraz bardziej świadomi tego rodzaju zagrożeń – w 2016 roku odnotowano wzrost liczby zgłoszeń dotyczących rzekomych oszustw spadkowych o ponad 30% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Motywacje i ofiary umów pozornych
Dlaczego ludzie decydują się na zawieranie umów pozornych? Głównym czynnikiem jest chęć uniknięcia opodatkowania lub innych kosztów związanych z legalnym przekazaniem własności. Niekiedy powodem jest także zatajenie majątku przed rodziną lub urzędami.
Ofiarami takich oszustw są zazwyczaj osoby starsze lub chore, które są szczególnie podatne na manipulacje ze strony nieuczciwych krewnych czy znajomych. Niestety, w przypadku śmierci darczyńcy, prawowitym spadkobiercom często bardzo trudno jest udowodnić, że doszło do oszustwa.
Warto podkreślić, że umowy pozorne to nie tylko problem indywidualny, ale także kwestia społeczna. Raport MSWiA wskazuje, że takie działania podważają zaufanie obywateli do systemu prawnego i instytucji publicznych. Dlatego ważne jest, aby przeciwdziałać temu zjawisku.
Jak chronić się przed umowami pozyrnymi?
Aby uniknąć przykrych konsekwencji umów pozornych, eksperci doradzają kilka kluczowych działań:
-
Dokładne sprawdzanie dokumentów i umów przed ich podpisaniem. Należy zwrócić szczególną uwagę na klauzule, które mogą sugerować istnienie tajnego porozumienia.
-
Konsultacja z zaufanym prawnikiem – profesjonalista będzie w stanie ocenić legalność proponowanych rozwiązań i ostrzec przed potencjalnymi pułapkami.
-
Otwarta komunikacja z rodziną – omawianie planów dotyczących majątku i dziedziczenia może pomóc zapobiec konfliktom w przyszłości.
-
Regularne aktualizowanie testamentu – pozwala to na bieżące dostosowywanie zapisów do zmieniającej się sytuacji życiowej.
Podsumowując, umowy pozorne to poważne zagrożenie, przed którym należy się strzec. Zachowanie czujności, konsultacja z ekspertami i otwarta komunikacja to kluczowe środki ochrony przed tym rodzajem oszustwa. Tylko wspólne działania mogą pomóc ograniczyć skalę tego problemu.
Jeśli podejrzewasz, że stałeś się ofiarą umowy pozornej, koniecznie skontaktuj się z portalem stop-oszustom.pl, który oferuje pomoc i wsparcie w takich sytuacjach.
