Oszustwa finansowe, szczególnie te związane z podszywaniem się pod pracowników banku, są niestety coraz powszechniejszym zjawiskiem. Cyberprzestępcy nieustannie opracowują nowe metody wyłudzania danych i pieniędzy od niczego niespodziewających się ofiar. Jednym z takich oszustw jest „metoda na fałszywego pracownika banku”, która może doprowadzić do katastrofalnych konsekwencji finansowych dla konsumentów.
Schemat działania oszustów
Sprawcy tego typu oszustw najczęściej kontaktują się z potencjalnymi ofiarami telefonicznie, podając się za pracowników banku. Informują oni o rzekomej próbie włamania na konto lub zaciągnięcia pożyczki na dane ofiary. W celu „ochrony” środków na koncie, przestępcy nakłaniają ofiarę do zainstalowania specjalnego oprogramowania, które umożliwia im zdalny dostęp do urządzenia ofiary.
Zgodnie z danymi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), oszuści często wykorzystują także fałszywe strony internetowe banków, wysyłając ofiarom linki mające prowadzić do rzekomych platform bankowości elektronicznej. Po wpisaniu danych logowania, przestępcy zyskują pełen dostęp do konta ofiary.
Kolejnym sposobem działania jest namawianie ofiar do przelania środków na specjalne „bezpieczne” konto, w celu ochrony przed rzekomą kradzieżą. Oczywiście w rzeczywistości pieniądze trafiają bezpośrednio do kieszeni oszustów.
Skutki dla ofiar
Ofiary tego typu oszustw niejednokrotnie tracą całe swoje oszczędności zgromadzone przez lata. Emerytka, której opisuje przypadek UOKiK, w ten sposób straciła 170 tys. zł oszczędności oraz dodatkowo zaciągnęła kredyt na 80 tys. zł. Mimo że banki mają prawny obowiązek zwrócić środki ofiarom nieautoryzowanych transakcji, w wielu przypadkach odmawiają one dokonania takiego zwrotu, obciążając konsumenta.
Poza wymiernymi stratami finansowymi, ofiary oszustw mogą doświadczać także silnego stresu, poczucia wstydu oraz trudności w odnalezieniu się w nowej, trudnej sytuacji życiowej. Utrata oszczędności zgromadzonych latami może mieć katastrofalne skutki, szczególnie dla osób starszych lub znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.
Odpowiedzialność banków
Zgodnie z obowiązującym prawem, to na bankach spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo transakcji dokonywanych przez klientów. Zgodnie z ustawą o usługach płatniczych, bank ma obowiązek niezwłocznie zwrócić klientowi środki w przypadku nieautoryzowanej transakcji. Wyjątkiem są sytuacje, gdy bank wykaże, że klient umyślnie doprowadził do nieautoryzowanej transakcji.
Niestety, jak wynika z danych UOKiK, wiele banków nie wywiązuje się z tego obowiązku, odmawiając zwrotu środków lub oddając je po terminie. Ponadto, banki mogą wprowadzać klientów w błąd w odpowiedziach na reklamacje, co utrudnia dochodzenie roszczeń.
Działania regulatorów
W związku z rosnącą skalą problemu nieautoryzowanych transakcji, Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wszczął postępowania wyjaśniające wobec 18 banków. Celem jest zbadanie, w jaki sposób instytucje te rozpatrują reklamacje klientów oraz jakie mechanizmy uwierzytelniania transakcji stosują.
Prezes UOKiK podkreśla, że banki muszą dostosować swoje działania do obowiązującego prawa, z korzyścią dla konsumentów. Niewłaściwe praktyki banków mogą skutkować nałożeniem kar finansowych sięgających nawet 10% ich obrotu.
Jak chronić się przed oszustwami?
Aby uniknąć stania się ofiarą tego typu wyrafinowanych oszustw, należy zachować szczególną ostrożność. Przede wszystkim, nigdy nie należy podawać osobom postronnym danych logowania do bankowości elektronicznej, kodu PIN czy innych poufnych informacji. Ponadto, nie należy ufać osobom, które podają się za pracowników banku i namawiają do zainstalowania jakiegokolwiek oprogramowania na urządzeniu.
W przypadku otrzymania podejrzanego telefonu, wiadomości SMS lub e-mail, należy skontaktować się bezpośrednio z bankiem (najlepiej pod znanym, oficjalnym numerem infolinii) i zweryfikować informacje. Wszelkie próby wyłudzenia danych lub pieniędzy należy również niezwłocznie zgłosić na Policję.
Tylko zachowanie czujności i ostrożności może uchronić nas przed dotkliwymi konsekwencjami finansowymi i emocjonalnymi związanymi z tego typu oszustwami. Pamiętajmy, że cyberprzestępcy nieustannie poszukują nowych sposobów na oszukiwanie nieświadomych ofiar, dlatego stała czujność i wiedza na temat aktualnych zagrożeń są kluczowe.
