Oszustwa internetowe – stara sztuczka w nowym wydaniu
Pamiętam, gdy kilka lat temu otrzymałem ten nietypowy e-mail. Rzekomy prawnik z Nigerii informował mnie, że odziedziczyłem bajeczną fortunę po dalekim krewnym, o którego istnieniu nawet nie miałem pojęcia. Oczywiście był to klasyczny „nigeryjskioszust”, który próbował mnie nabrać i wyłudzić pieniądze. Chociaż taki atak wydaje się oczywisty, to niestety wciąż wielu ludzi daje się na niego złapać.
Oszustwa internetowe to problem, który towarzyszy nam od samego początku istnienia Internetu. Wraz z rozwojem nowych technologii, metody działania przestępców także stają się coraz bardziej wyrafinowane. Teraz obok klasycznych „nigeryjskich” scamów mamy do czynienia z fałszywymi stronami internetowymi, podrobionymi profilami w mediach społecznościowych czy nawet wyrafinowanymi schematami inwestycyjnymi.
Niezależnie od tego, jak wyrafinowane są te metody, cel zawsze jest ten sam – wyłudzenie Twoich danych lub pieniędzy. Dlatego tak ważne jest, abyś umiał rozpoznać typowe oszustwa i chronił się przed nimi. W tym artykule przybliżę Ci najczęstsze sposoby działania cyberprzestępców i dam Ci praktyczne wskazówki, jak się przed nimi uchronić.
Fałszywe profile i klony legalnych kanałów
Jedną z najpopularniejszych technik stosowanych przez oszustów jest tworzenie fałszywych profili i podszywanie się pod legalnie działające podmioty. Szczególnie dotyczy to komunikatorów takich jak Telegram, które są często wykorzystywane przez społeczność kryptowalutową.
Przestępcy tworzą profile lub kanały, które bardzo dokładnie imitują te prawdziwe. Mogą nawet wykorzystywać podobne nazwy użytkowników, zdjęcia profilowe czy przypięte wiadomości. Celem jest wprowadzenie Cię w błąd, abyś uwierzył, że masz do czynienia z oficjalnym kontem danego projektu lub giełdy.
Jak wskazuje Plisio, ten rodzaj oszustwa jest bardzo popularny w społecznościach kryptowalutowych, gdzie przestępcy podszywają się pod znane giełdy lub zespoły projektowe. Mogą oni na przykład proponować Ci udział w fałszywej ofercie sprzedaży tokenów lub fałszywe rozdawnictwo prezentów.
Żeby rozpoznać taki fałszywy profil, zwróć uwagę na szczegóły takie jak małe błędy w nazwie, dziwne numery telefonów lub niezgodności w treści wiadomości. Jeśli coś wydaje się podejrzane, zweryfikuj konto na oficjalnej stronie danej firmy lub projektu.
Boty i wyrafinowane konwersacje
Oszuści nie ograniczają się jednak tylko do prostego podszywania się pod prawdziwe podmioty. Coraz częściej wykorzystują one zaawansowane boty wyposażone w sztuczną inteligencję, które potrafią prowadzić bardzo realistyczne konwersacje.
Te boty są zaprojektowane, aby nie tylko naśladować ludzkie zachowania, ale również wzbudzać zaufanie i przekonywać ofiary do ujawnienia poufnych informacji. Mogą one na przykład dzwonić do Ciebie, podając się za pracownika banku lub giełdy kryptowalut, i przekonywać Cię do podania kodów dostępu lub haseł.
Jak twierdzi Plisio, sygnałami ostrzegawczymi mogą być tutaj nietypowe numery telefonów, pilne prośby lub błędy gramatyczne i ortograficzne, szczególnie w przypadku, gdy bot prosi Cię o podanie poufnych informacji.
Dlatego zawsze bądź sceptyczny, gdy ktoś kontaktuje się z Tobą z niespodziewaną prośbą. Nigdy nie udostępniaj danych logowania, kodów dostępu czy numerów kart kredytowych, nawet jeśli osoba podaje się za pracownika zaufanej instytucji.
Fałszywe oferty pracy i inwestycje
Kolejnym popularnym sposobem działania oszustów są fałszywe oferty pracy lub inwestycji. Wykorzystują oni Twoją chęć do zarobienia dodatkowych pieniędzy, by wyłudzić od Ciebie środki lub cenne dane.
Jak ostrzega GLS, w Internecie pojawiają się fałszywe ogłoszenia o pracę, na przykład dla kurierów, które wymagają przesłania skanów dokumentów tożsamości. Celem jest uzyskanie dostępu do Twoich danych osobowych.
Innym przykładem są oferty rzekomej pracy jako „agent paczkowy”, gdzie Twoim zadaniem miałoby być przyjmowanie i przekierowywanie paczek. W rzeczywistości chodzi o ukrycie docelowej lokalizacji nielegalnie nabytych towarów i pranie brudnych pieniędzy.
Podobnie działają różnego rodzaju fałszywe inwestycje. Oszuści mogą na przykład proponować Ci udział w nowym, obiecującym projekcie kryptowalutowym, który w rzeczywistości jest całkowicie sfabrykowany. Lub kusić Cię wizją szybkich i wysokich zysków na grach lub platformach transakcyjnych.
Jak podkreśla Plisio, takie oferty opierają się na socjotechnice i manipulacji emocjami – chciwości, strachu czy dobrej woli. Dlatego zawsze podchodź do nich z dużą dozą sceptycyzmu. Jeśli coś wydaje się zbyt atrakcyjne, aby mogło być prawdziwe, to prawdopodobnie tak właśnie jest.
Oszustwa związane z dostawami paczek
Inną formą oszustw, na którą warto zwrócić uwagę, są te związane z dostawami paczek. Jak ostrzega GLS, przestępcy często nadużywają nazw i logo znanych firm kurierskich, aby wprowadzić ofiary w błąd i wyłudzić od nich pieniądze lub dane osobowe.
Może to przyjmować formę fałszywych wiadomości e-mail z żądaniem zapłaty za rzekomą przesyłkę lub groźbą zniszczenia paczki. Oszuści mogą również podszywać się pod kurierów i prosić o przekazanie poufnych informacji lub dodatkowych opłat.
Aby nie dać się nabrać, zwróć uwagę, czy wiadomość zawiera numer śledzenia, który można zweryfikować na stronie firmy kurierskiej. Uważaj również na błędy językowe, niską jakość logo czy podejrzane dane kontaktowe. Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się bezpośrednio z dostawcą.
Jak bronić się przed oszustwami?
Jak widzisz, metody działania oszustów internetowych są naprawdę różnorodne. Ciągle wymyślają oni nowe sposoby, aby nas oszukać. Dlatego tak ważna jest świadomość zagrożeń i stosowanie się do podstawowych zasad bezpieczeństwa.
Oto kilka praktycznych wskazówek, które pomogą Ci uchronić się przed internetowymi oszustami:
-
Zachowaj zdrowy sceptycyzm – Jeśli coś wydaje się zbyt dobre, aby mogło być prawdziwe, prawdopodobnie tak właśnie jest. Zawsze weryfikuj otrzymywane oferty i prośby.
-
Uważaj na fałszywe profile i kanały – Sprawdzaj nazwy, zdjęcia profilowe i treść wiadomości pod kątem niezgodności. Jeśli coś wydaje się podejrzane, zweryfikuj konto na oficjalnej stronie.
-
Nie ufaj, jeśli ktoś prosi o poufne dane – Nigdy nie udostępniaj haseł, numerów kart kredytowych czy skanów dokumentów tożsamości, nawet jeśli osoba podaje się za pracownika zaufanej instytucji.
-
Aktualizuj oprogramowanie i używaj VPN – Regularne aktualizacje łatają luki bezpieczeństwa, a VPN chroni Twoją aktywność w sieci. To podstawowe środki ochrony.
-
Zgłaszaj podejrzane incydenty – Jeśli padniesz ofiarą oszustwa, niezwłocznie zgłoś to do odpowiednich organów, Twojego banku i administratorów wykorzystanych platform.
Pamiętaj, że najlepszą obroną przed internetowymi oszustami jest świadomość i prewencja. Uważnie obserwuj otoczenie, weryfikuj podejrzane informacje i stosuj się do podstawowych zasad bezpieczeństwa. Wtedy znacznie zmniejszysz swoje ryzyko stania się ofiarą cyberprzestępców.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa w Internecie, koniecznie odwiedź stronę stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam wiele cennych informacji i praktycznych wskazówek, jak chronić się przed różnymi formami oszustw online.
