Świat cyfrowy otworzył nowe możliwości dla przestępców, którzy bez skrupułów próbują wyłudzić nasze dane i pieniądze. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń są oszustwa telekomunikacyjne, gdzie przestępcy wykorzystują środki łączności, takie jak telefony, wiadomości SMS i e-mail, aby zwabić ofiary w pułapkę. W niniejszym artykule przyjrzymy się temu problemowi bliżej, poznamy modus operandi naciągaczy i poznamy praktyczne wskazówki, jak się przed nimi uchronić.
Czym jest Oszustwo Telekomunikacyjne?
Oszustwa telekomunikacyjne to rodzaj przestępstwa, w którym sprawcy wykorzystują różne środki komunikacji elektronicznej do wyłudzenia informacji osobistych lub pieniędzy od niczego niespodzewających się ofiar. Najczęściej przyjmują one formę ataków phishingowych, gdzie przestępcy podszywają się pod zaufane instytucje, takie jak banki, operatorzy telekomunikacyjni czy organy administracji publicznej.
Według danych Zespołu Reagowania na Incydenty Komputerowe CSIRT NASK, w 2019 roku zarejestrowano aż 6484 incydentów związanych z atakami typu fraud, czyli właśnie oszustwami internetowymi. Z tej liczby, 4100 stanowiły ataki typu phishingowego. To pokazuje, jak poważnym problemem są tego typu przestępstwa w cyberprzestrzeni.
Modus Operandi Naciągaczy
Schemat działania oszustów telekomunikacyjnych jest zazwyczaj podobny. Wykorzystują oni inżynierię społeczną, stosując techniki mające na celu wzbudzenie zaufania ofiary i skłonienie jej do podjęcia pożądanych przez nich działań.
Najczęściej podszywają się pod wiarygodne podmioty, takie jak:
- Firmy kurierskie
- Urzędy administracji publicznej
- Operatorów telekomunikacyjnych
- Znajomych ofiary
Celem tych działań jest wyłudzenie poufnych danych logowania, np. do kont bankowych, portali społecznościowych czy systemów biznesowych. Przestępcy mogą również próbować skłonić ofiarę do instalacji szkodliwego oprogramowania lub dokonania przelewu pieniędzy na fałszywe konto.
Coraz częściej oszuści wykorzystują także komunikatory i portale społecznościowe, na przykład stosując metodę na BLIKA. Wiadomości phishingowe są tak spreparowane, by wyglądały na autentyczne, ale w rzeczywistości są całkowicie fałszywe.
Szczególnie niebezpiecznym wariantem phishingu jest tzw. spear-phishing, gdzie przestępcy precyzyjnie targetują konkretną ofiarę. Mogą przy tym podszywać się pod partnerów biznesowych ofiary i wykorzystywać informacje z mediów społecznościowych do personalizacji ataków.
Techniki Uwiarygadniania Się Przez Oszustów
Aby zwiększyć wiarygodność swoich działań, naciągacze stosują różne zabiegi socjotechniczne. Często podszywają się pod znane instytucje i popularne postaci ze świata polityki, rozrywki czy sportu, takie jak Jarosław Kaczyński czy Kuba Wojewódzki.
Kolejną popularną techniką jest tworzenie fałszywych platform inwestycyjnych, które nielegalnie wykorzystują logotypy i nazwy dużych, znanych firm. Umieszczają także fikcyjne opinie zadowolonych klientów, aby uwiarygodnić swoją ofertę.
Przestępcy nakłaniają ofiary przede wszystkim do przekazania numeru telefonu, ale także danych adresowych czy adresu e-mail. Następnie, w trakcie rozmowy, starają się skłonić ofiarę do wykonania pierwszego przelewu na niewielką sumę, która szybko zacznie przynosić fikcyjny zysk.
Innym wybiegiem jest instalacja aplikacji umożliwiającej zdalny dostęp do urządzenia ofiary, co daje sprawcom pełną kontrolę nad jej danymi i finansami.
Według ekspertów NASK, szczególnym zagrożeniem będzie wkrótce jeszcze bardziej zaawansowane wykorzystanie modeli generatywnej sztucznej inteligencji. Pozwoli ono przestępcom jeszcze skuteczniej podszyć się pod znane osoby i uwiarygodnić swoje działania.
Jak Chronić Się Przed Oszustwami Telekomunikacyjnymi?
Kluczem do ochrony przed oszustwami telekomunikacyjnymi jest budowanie świadomości na temat tych zagrożeń oraz zgłaszanie podejrzanych aktywności do właściwych organów.
Strona internetowa Stop Oszustom to znakomite źródło informacji na temat różnych rodzajów oszustw i sposobów, w jaki można się przed nimi chronić. Warto regularnie śledzić tę stronę i uważnie czytać zawarte tam wskazówki.
Ponadto, niezwykle istotne jest zgłaszanie wszelkich podejrzeń o oszustwa do Zespołu Reagowania na Incydenty Komputerowe CERT Polska. Można to zrobić za pośrednictwem dedykowanej strony internetowej, wypełniając prosty formularz online i dołączając podejrzaną wiadomość. Każde takie zgłoszenie jest weryfikowane i może doprowadzić do zablokowania niebezpiecznej witryny.
Ważne jest również, aby zachować ostrożność i zdrowy rozsądek podczas kontaktu z nieznajomymi, którzy proponują nam rzekomo korzystne oferty finansowe czy inwestycyjne. Przed podjęciem jakichkolwiek działań zawsze weryfikujmy wiarygodność danej propozycji.
Dodatkowo, dobrym źródłem wiedzy na temat fałszywych inwestycji są publikacje przygotowane przez Zespół Projektów Informacyjno-Popularyzatorskich działający w strukturach NASK. Zawierają one cenne wskazówki, jak rozpoznawać i unikać tego typu oszustw.
Podsumowanie
Oszustwa telekomunikacyjne stanowią poważne zagrożenie w cyfrowym świecie. Przestępcy wykorzystują różnorodne techniki, by zwabić niczego niespodziewające się ofiary w pułapkę i wyłudzić od nich cenne dane lub pieniądze. Jednak istnieją skuteczne sposoby obrony przed tymi niebezpiecznymi praktykami.
Kluczem jest budowanie świadomości, zgłaszanie podejrzanych aktywności oraz zachowanie szczególnej ostrożności podczas kontaktów z nieznajomymi. Tylko poprzez łączenie działań indywidualnych i instytucjonalnych możemy skutecznie chronić się przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami naciągaczy.
Pamiętajmy – czujność i ostrożność to najlepsze tarcze w walce z oszustwami telekomunikacyjnymi. Warto stale śledzić aktualne informacje na ten temat i podejmować konkretne kroki, by zabezpieczyć siebie i bliskich przed niebezpiecznymi konsekwencjami tych przestępstw.
