Problemy z dostępnością i cenom energii elektrycznej
Branża motoryzacyjna stoi obecnie przed poważnymi wyzwaniami związanymi z zapewnieniem zrównoważonej i przystępnej cenowo energii elektrycznej. Regulacje krajowe powinny sprzyjać obniżeniu kosztów pozyskiwania energii, które w Polsce są wysokie w porównaniu do innych krajów UE. Aby dekarbonizacja zakładów produkcyjnych zakończyła się sukcesem przy zachowaniu konkurencyjności branży, energia elektryczna dla sektora automotive powinna charakteryzować się niskim śladem węglowym, niską ceną i stabilnością dostaw.
Według Jakuba Safjańskiego, dyrektora departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan, kluczowe jest wdrożenie regulacji wspierających programy pilotażowe w zakresie magazynowania energii przez zakłady produkcyjne lub wprowadzenie niższych opłat dystrybucyjnych dla energii zakupionej przez fabryki, które również wytwarzają energię na własne potrzeby i przekazują jej nadwyżki do sieci. Takie działania pomogłyby w osiągnięciu neutralności emisyjnej przemysłu motoryzacyjnego, co jest warunkiem utrzymania sektora w europejskim łańcuchu wartości.
Branża motoryzacyjna jest również silnie zależna od dostępu do infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych. Niewystarczająca liczba i moc ładowarek publicznych na autostradach i głównych drogach stanowią obecnie ograniczenie rozwoju elektromobilności w Polsce. Wprowadzenie systemu bezpośredniego wsparcia inwestycji w infrastrukturę ładowania, zarówno publiczną, jak i prywatną, mogłoby mieć kluczowe znaczenie dla przyszłości branży motoryzacyjnej w kraju.
Osiągnięcie neutralności emisyjnej oraz zapewnienie dostępnej, stabilnej i zielonej energii elektrycznej będzie wymagało kompleksowej transformacji sektora motoryzacyjnego. Konieczne będzie wspólne działanie wszystkich interesariuszy, w tym producentów pojazdów, dostawców energii, administracji rządowej oraz samorządów. Tylko skoordynowane wysiłki pozwolą na stworzenie optymalnych ścieżek rozwojowych dla branży, przy jednoczesnej ochronie środowiska i utrzymaniu konkurencyjności polskiego przemysłu motoryzacyjnego.
Wyzwania związane z kryzysami i zaburzeniami w łańcuchach dostaw
Sektor motoryzacyjny stoi również przed szeregiem wyzwań związanych z kryzysami, które nasiliły się od 2020 roku. Pandemia COVID-19, braki komponentów do produkcji pojazdów, zaburzenia w transporcie i logistyce oraz wojna w Ukrainie mają poważne, niebezpieczne skutki dla branży.
Według danych Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, problemy te powodują załamanie się łańcuchów dostaw, wzrost cen surowców i energii, a także utrzymywanie się wysokich stóp procentowych. Wszystko to przekłada się na pogorszenie wyników finansowych firm i zagrożenie dla stabilności całego sektora motoryzacyjnego.
Zdaniem ekspertów, niezbędne jest wspólne działanie wszystkich interesariuszy, aby zapewnić dostępną finansowo mobilność dla obywateli oraz przeprowadzić zrównoważoną transformację branży w kierunku neutralności emisyjnej. Nie można dopuścić do „szokowego załamania” tradycyjnego przemysłu przy jednoczesnym zapewnieniu postępu technicznego i technologicznego.
Działania na poziomie krajowym powinny obejmować zarówno kwestie środowiskowe, takie jak wsparcie dekarbonizacji mobilności i przemysłu, jak i wsparcie firm i pracowników w okresie znaczących spadków obrotów spowodowanych czynnikami zewnętrznymi. Nowe regulacje muszą uwzględniać konieczność zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym utrzymaniu miejsc pracy, inwestycji w badania i rozwój oraz innowacyjnych inwestycji produkcyjnych.
Wyzwania związane z przestawianiem się na produkcję samochodów elektrycznych
Branża motoryzacyjna stoi również przed wyzwaniem związanym z przestawianiem się na produkcję samochodów elektrycznych. Transformacja ta wiąże się z koniecznością dostosowania procesów produkcyjnych, inwestycji w nowe technologie oraz przeszkolenia pracowników.
Kluczowe wyzwania w tym obszarze to:
-
Koszty akumulatorów i inwestycje w ich produkcję – Samochody elektryczne są obecnie droższe od pojazdów spalinowych głównie ze względu na wysokie koszty akumulatorów. Branża musi zainwestować znaczne środki w budowę fabryk produkujących baterie, aby obniżyć koszty.
-
Budowa infrastruktury ładowania – Jak wspomniano wcześniej, niewystarczająca liczba i moc ładowarek publicznych stanowi poważną barierę rozwoju elektromobilności w Polsce. Konieczne są znaczne inwestycje w sieć ładowania, zarówno w miejscach publicznych, jak i prywatnych.
-
Przeszkolenie pracowników – Przestawienie się na produkcję samochodów elektrycznych wymaga od pracowników nabycia nowych umiejętności i kompetencji. Firmy motoryzacyjne muszą zainwestować w szkolenia, aby zapewnić odpowiednie kwalifikacje personelu.
-
Dostosowanie łańcuchów dostaw – Wraz z przejściem na elektromobilność, konieczne będzie dostosowanie całego łańcucha dostaw do nowych komponentów i technologii stosowanych w pojazdach elektrycznych.
Pokonanie tych wyzwań będzie kluczowe dla utrzymania konkurencyjności polskiego przemysłu motoryzacyjnego w nadchodzących latach. Dlatego też niezbędne jest wsparcie rządowe i zapewnienie korzystnych warunków do transformacji sektora, przy jednoczesnym dbaniu o interesy pracowników i ochronę środowiska.
