Freelancing, choć oferuje wolność i niezależność, niesie ze sobą również pewne ryzyko. Jednym z poważnych zagrożeń, z którymi mogą mierzyć się freelancerzy, są różnego rodzaju oszustwa. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej jednemu z takich przypadków – Centralnemu Mechanizmowi Oceny (CMO), który budowany jest przez Krajową Izbę Rozliczeniową we współpracy z polskimi bankami.
Centralne Gromadzenie Danych o Klientach Biznesowych
Zgodnie z informacjami uzyskanymi przez portal Niebezpiecznik, projekt CMO ma na celu stworzenie centralnej bazy danych zawierającej informacje o rachunkach firmowych oraz oszacowanie ryzyka związanego z tymi kontami. W ramach tego przedsięwzięcia, od kwietnia 2017 roku, banki mają przekazywać do Krajowej Izby Rozliczeniowej (KIR) dane takie jak:
- Informacje o właścicielach firm oraz osobach upoważnionych do reprezentacji
- Ocena ryzyka związanego z danym rachunkiem bankowym, w tym m.in. czy firma jest zarejestrowana w tzw. „wirtualnym biurze”
Wstępne analizy wskazują, że celem tej inicjatywy jest wykrywanie potencjalnych przestępstw podatkowych, w szczególności wyłudzeń VAT. Jednakże, zgodnie z raportem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ponad połowa Polaków nie wie, jak zareagować w przypadku wycieku danych osobowych. To niepokojące, biorąc pod uwagę wrażliwość informacji, które mają być gromadzone w ramach projektu CMO.
Wątpliwości Prawne i Brak Przejrzystości
Największym źródłem obaw związanych z Centralnym Mechanizmem Oceny jest brak jasnej podstawy prawnej dla tego przedsięwzięcia. Według ekspertów z Fundacji Panoptykon, prowadzone działania nie mają obecnie solidnego umocowania w przepisach prawa, co może być niezgodne z konstytucyjnymi gwarancjami ochrony danych osobowych.
Ponadto, sama komunikacja ze strony Ministerstwa Finansów na temat projektu CMO pozostawia wiele do życzenia. Jak wynika z doniesień portalu Niebezpiecznik, resort ten nie udzielił wyczerpujących odpowiedzi na pytania dotyczące kluczowych kwestii, takich jak:
- Czy dane przesyłane do KIR będą szyfrowane?
- Jakie dokładnie informacje mają być przekazywane w ramach CMO?
- Czy klienci banków będą informowani o przekazywaniu ich danych do centralnej bazy?
Brak przejrzystości w tym zakresie budzi uzasadnione obawy o bezpieczeństwo danych gromadzonych w ramach projektu.
Potencjalne Zagrożenia dla Freelancerów
Choć Centralny Mechanizm Oceny dotyczy bezpośrednio rachunków firmowych, freelancerzy również powinni mieć się na baczności. Freelancing, ze względu na swobodę wyboru formy działalności, może stanowić potencjalne pole do nadużyć, które CMO ma na celu ograniczać.
Niektóre z potencjalnych zagrożeń, na które mogą być narażeni freelancerzy, to:
- Ocena ryzyka na podstawie adresu rejestracji firmy: Freelancerzy często korzystają z wirtualnych biur lub innych rozwiązań, które mogą zostać zidentyfikowane jako czynnik ryzyka w ramach CMO. To może mieć negatywny wpływ na ich ocenę i dostęp do usług bankowych.
- Brak przejrzystości w zakresie wyliczania wskaźnika ryzyka: Freelancerzy mogą nie mieć wglądu w sposób obliczania „Risk Score” i nie będą wiedzieć, co może wpływać na tę ocenę. To może prowadzić do niesprawiedliwego traktowania.
- Potencjalne ograniczenia w dostępie do usług finansowych: Negatywna ocena ryzyka w ramach CMO może skutkować utrudnieniami w uzyskaniu kredytów, otwieraniu rachunków bankowych lub korzystaniu z innych produktów finansowych, co istotnie wpłynie na prowadzenie działalności freelancerskiej.
W obliczu tych potencjalnych zagrożeń, freelancerzy powinni zachować czujność i aktywnie śledzić rozwój sytuacji wokół Centralnego Mechanizmu Oceny. Istotne jest również, aby dążyć do zwiększenia przejrzystości tego projektu oraz domagać się jasnych regulacji prawnych, które będą skutecznie chroniły prawa i interesy freelancerów.
Jak Się Zabezpieczyć?
Aby chronić się przed wyłudzeniami i zagrożeniami związanymi z Centralnym Mechanizmem Oceny, freelancerzy powinni podjąć następujące kroki:
-
Śledzenie Rozwoju Sytuacji: Regularnie sprawdzaj informacje na temat CMO, śledź doniesienia prasowe i raporty organizacji pozarządowych, aby być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami.
-
Dbanie o Bezpieczeństwo Danych: Upewnij się, że Twoje dane osobowe i finansowe są odpowiednio zabezpieczone. Korzystaj z silnych haseł, włącz dwuskładnikowe uwierzytelnianie i regularnie aktualizuj oprogramowanie.
-
Działania Wspólnie z Innymi Freelancerami: Rozważ nawiązanie współpracy z innymi freelancerami w celu lobbowania na rzecz większej przejrzystości i ochrony praw wolnych strzelców. Siła w grupie może pomóc w wywieraniu presji na decydentów.
-
Korzystanie z Profesjonalnej Pomocy: Jeśli masz wątpliwości lub obawy związane z CMO, skontaktuj się z organizacjami pozarządowymi specjalizującymi się w ochronie danych osobowych, takich jak Fundacja Panoptykon. Mogą one udzielić Ci specjalistycznej porady.
-
Odwiedzenie Strony Stop-Oszustom.pl: Na tej stronie znajdziesz wiele praktycznych porad, jak ustrzec się przed różnymi formami oszustw, w tym tymi związanymi z bezpieczeństwem danych i finansów.
Pamiętaj, że w obliczu potencjalnych zagrożeń związanych z Centralnym Mechanizmem Oceny, kluczowe jest zachowanie czujności, aktywne śledzenie wydarzeń i dążenie do zwiększenia przejrzystości tego projektu. Tylko wtedy freelancerzy będą mogli pewnie korzystać ze swoich praw i swobód w bezpiecznym środowisku.
