Finansowanie społecznościowe, powszechnie znane jako crowdfunding, stało się w ostatnich latach coraz popularniejszą metodą pozyskiwania kapitału dla realizacji przedsięwzięć biznesowych. Zjawisko to cieszy się szczególną popularnością wśród małych i średnich przedsiębiorstw, które chcą pozyskać środki w relatywnie szybki i łatwy sposób, stanowiący alternatywę dla zaciągania kredytów bankowych, poszukiwania finansowania wśród funduszy venture capital czy oferowania akcji spółki w tradycyjnej ofercie publicznej.
Prawne Aspekty Finansowania Społecznościowego
Rozwój rynku finansowania społecznościowego w Unii Europejskiej nie przebiegał jednak bez przeszkód. Brak ujednoliconych wymagań prawnych w systemach poszczególnych krajów członkowskich i nieuregulowanie tych kwestii na szczeblu europejskim skutkował licznymi trudnościami dla przedsiębiorców poszukujących finansowania. Prowadzona przez platformy crowdfundingowe działalność w sposób transgraniczny wymagała bowiem dostosowywania procedur oddzielnie do systemu prawnego każdego z krajów, w których chciano oferować swoje usługi.
Informacje z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wskazują, że różnice te skutkowały często decyzjami przedsiębiorców o realizowaniu swoich kampanii na obszarze innych jurysdykcji, np. w Stanach Zjednoczonych lub w jednym z krajów azjatyckich, gdzie regulacje były mniej restrykcyjne. Aby zwiększyć konkurencyjność europejskich platform crowdfundingowych, Komisja Europejska przedstawiła w 2018 r. projekt rozporządzenia, mający na celu ujednolicenie kwestii prawnych i ułatwienie transgranicznego zbierania kapitału.
Kluczowe Założenia Projektu Rozporządzenia
Głównym założeniem projektu rozporządzenia Komisji Europejskiej jest wprowadzenie instytucji zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy finansowania społecznościowego. Zgodnie z projektowanymi przepisami, zezwolenia ma udzielać Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), a dostawcą finansowania będzie mogła zostać osoba prawna, która spełni przewidziane wymagania dotyczące m.in.:
- Określenia wewnętrznych zasad i mechanizmów kontroli w zakresie zarządzania ryzykiem i praktyk księgowych
- Zatrudnienia osób posiadających odpowiednie doświadczenie w zarządzaniu usługami finansowania społecznościowego
- Odpowiedniego rozpatrywania bezpłatnie wnoszonych skarg klientów
- Przestrzegania ustaleń dotyczących bezpieczeństwa outsourcowanych usług
Uzyskanie takiego zezwolenia ma stanowić swoisty „paszport europejski” dla dostawców usług, umożliwiając im działanie na terenie całej Unii Europejskiej bez możliwości nałożenia na nich jakichkolwiek dodatkowych obowiązków przez poszczególne państwa członkowskie.
Ochrona Inwestorów
Projekt rozporządzenia kładzie szczególny nacisk na ochronę inwestorów uczestniczących w kampaniach crowdfundingowych. Zgodnie z jego treścią, przed udzieleniem pełnego dostępu do usług, dostawcy będą mieli obowiązek przeprowadzenia wstępnego testu sprawdzającego podstawową wiedzę inwestora związaną z procesem inwestowania, jego wcześniejsze doświadczenie oraz zdolność do ponoszenia strat finansowych.
Jeśli dostawca uzna, że posiadana przez inwestora wiedza nie jest wystarczająca do udziału w konkretnej kampanii, będzie musiał poinformować go o nieodpowiedniości oferowanych usług oraz udzielić ostrzeżenia przed ryzykiem. Dodatkowo przedsiębiorcy organizujący kampanię crowdfundingową będą musieli sporządzić arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych, zawierający m.in. informacje o realizowanym projekcie, przewidywane zyski oraz plan dalszego rozwoju beneficjenta. Arkusz ten będzie musiał być pozbawiony treści marketingowych i sformułowany w jasny, zrozumiały i zwięzły sposób.
Zapobieganie Konfliktom Interesów
Projekt rozporządzenia wprowadza także mechanizmy mające na celu zapobieganie konfliktom interesów na rynku finansowania społecznościowego. Zgodnie z jego treścią, platformy crowdfundingowe nie będą mogły przeprowadzać kampanii, w których miałyby jakikolwiek udział finansowy. Analogiczny zakaz będzie dotyczył kampanii utworzonych przez udziałowców platform posiadających co najmniej 20% kapitału zakładowego lub praw głosu, a także członków ich personelu kierowniczego lub pracowników.
Dostawcy będą musieli przyjąć odpowiednie procedury pozwalające na zidentyfikowanie i ujawnienie wszelkich konfliktów interesów, które następnie powinny być zakomunikowane potencjalnym inwestorom.
Nadzór i Sankcje
Działalność dostawców usług finansowania społecznościowego będzie podlegała nadzorowi Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA). Urząd ten będzie prowadził również publiczny rejestr wszystkich podmiotów, które otrzymały zezwolenie na prowadzenie działalności, co ma ułatwić inwestorom weryfikację legalności platform przed podjęciem decyzji o udziale w kampanii.
Zgodnie z informacjami Google Play, ESMA będzie miał ponadto możliwość cofnięcia zezwolenia w sytuacji poważnego naruszenia przepisów rozporządzenia przez dostawcę usług. Takie rozwiązanie ma stanowić skuteczny mechanizm egzekwowania przestrzegania nowych regulacji na rynku finansowania społecznościowego.
Podsumowanie i Dalsze Perspektywy
Projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie europejskich dostawców usług w zakresie finansowania społecznościowego dla przedsiębiorstw jest oceniany przez środowiska biznesowe związane z crowdfundingiem bardzo pozytywnie. Zapewnienie jednolitych, przejrzystych i stabilnych ram prawnych dla tej formy finansowania ma bowiem kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju i upowszechnienia się tego alternatywnego źródła kapitału wśród małych i średnich przedsiębiorstw w Unii Europejskiej.
Jednocześnie niektóre środowiska biznesowe sugerują, że projekt ten powinien zostać doprecyzowany i uzupełniony o dodatkowe obowiązki dotyczące przeciwdziałania konfliktom interesów. Trwające prace legislacyjne nad rozporządzeniem pokazują jednak, że Komisja Europejska przykłada ogromną wagę do stworzenia efektywnych zabezpieczeń chroniących inwestorów przed oszustwami na rynku finansowania społecznościowego.
Warto śledzić dalszy rozwój tej kwestii, gdyż przyjęcie unijnych regulacji w tym zakresie może mieć istotny wpływ na upowszechnienie się crowdfundingu jako atrakcyjnej alternatywy dla pozyskiwania środków na realizację innowacyjnych projektów biznesowych w Polsce i innych krajach członkowskich.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zabezpieczeń chroniących przed oszustwami, zapraszamy do odwiedzenia strony https://stop-oszustom.pl/.
