Rozwój technologii oraz upowszechnienie się kart płatniczych otworzyły nowe możliwości dla oszustów, którzy coraz częściej sięgają po kreatywne metody wyłudzania pieniędzy od niczego niepodejrzewających internautów. Jednym z takich obszarów, gdzie proceder ten przybiera na sile, są platformy crowdfundingowe.
Fałszywe zbiórki na leczenie
Jednym z najczęstszych oszustw na platformach umożliwiających organizowanie zbiórek pieniędzy są fałszywe zbiórki na leczenie. Oszuści często podszywają się pod fikcyjne osoby chore, tworząc na ich temat całą fałszywą historię wraz ze sfabrykowaną dokumentacją medyczną. W celu zwiększenia wiarygodności zaangażują oni niekiedy w promocję zbiórki media, znanych aktorów, polityków czy sportowców.
Według danych przedstawionych przez platformę Zrzutka.pl, tylko w 2021 roku w Stanach Zjednoczonych niemal 100 tys. osób zostało pokrzywdzonych w ten sposób na łączną kwotę 770 mln dolarów. Natomiast w samej tylko Warszawie i powiatach ościennych w 2021 roku odnotowano 45 tys. oszustw internetowych, które opiewały na kwotę ponad 16 mln zł.
Tomasz Chołast, członek zarządu Zrzutka.pl, zwraca uwagę, że „pomysłowość naciągaczy właściwie nie zna granic”. Sprzyja temu zarówno rozwój technologii, upowszechnienie się kart płatniczych, jak i niska świadomość Polaków na temat zagrożeń czyhających w sieci.
Aby uchronić się przed takimi oszustwami, warto dokładnie weryfikować organizatorów zbiórek i żądać od nich przedstawienia wiarygodnych dokumentów potwierdzających konieczność pomocy. Ponadto, w przypadku zbiórek na leczenie, należy skontaktować się z placówkami medycznymi, aby zweryfikować prawdziwość przedstawionych informacji.
Fałszywe zbiórki na pomoc dla zwierząt
Innym rodzajem oszustw na platformach crowdfundingowych są fałszywe zbiórki na pomoc dla zwierząt. Podobnie jak w przypadku zbiórek na leczenie ludzi, oszuści wykorzystują emocje darczyńców, dodając zdjęcia zwierząt po zabiegach medycznych, które często pochodzą z internetu.
Według Tomasza Chołasta ze Zrzutka.pl, w przypadku popularniejszych zbiórek na platformie otrzymywane są zgłoszenia od schronisk czy stowarzyszeń, które zauważyły fałszywy cel. Wtedy platforma kontaktuje się z lekarzami weterynarii w celu zweryfikowania prawdziwości przedstawionych dokumentów.
Aby uniknąć padnięcia ofiarą tego typu oszustwa, przed dokonaniem wpłaty warto zweryfikować organizatora zbiórki i upewnić się, że jest on wiarygodny. Pomocne mogą być również zgłoszenia od organizacji zajmujących się ochroną zwierząt.
Fałszywe zbiórki na pomoc dla Ukrainy
W czasie trwającego konfliktu zbrojnego na Ukrainie nasiliły się przypadki wykorzystywania tej sytuacji przez oszustów do organizowania fałszywych zbiórek pieniężnych. Wiedząc, że taki cel z pewnością zgromadzi wielu wspierających, sprawcy decydują się na utworzenie zbiórek rzekomo na pomoc dla potrzebujących u naszego wschodniego sąsiada, podczas gdy środki te nie są wydatkowane zgodnie z deklarowanym celem.
Część takich zbiórek udaje się zrzutce namierzyć bardzo szybko, natomiast inne zostają zdemaskowane dopiero w wyniku zgłoszeń lub dzięki stosowaniu wewnętrznych procedur platformy.
Aby ustrzec się przed tego typu nadużyciami, przed przekazaniem środków na jakąkolwiek zbiórkę związaną z sytuacją na Ukrainie, należy dokładnie zweryfikować organizatora i cel pomocy. Warto również śledzić komunikaty platform crowdfundingowych na temat wykrytych fałszywych zbiórek.
Zabezpieczenia na platformach crowdfundingowych
Platformy crowdfundingowe, takie jak Zrzutka.pl, wdrażają różne zabezpieczenia, aby chronić darczyńców przed oszustwami. Jednym z nich jest weryfikacja organizatorów zbiórek, która może skutkować zablokowaniem konta w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości. W uzasadnionych przypadkach platforma zgłasza także możliwość popełnienia przestępstwa do prokuratury.
Ponadto, w przypadku zbiórek na zwierzęta, pomocne bywają schroniska i organizacje zajmujące się ochroną zwierząt, które mogą potwierdzić prawdziwość przedstawionych dokumentów. W przypadku zbiórek na leczenie konieczny jest również kontakt ze służbami medycznymi w celu zweryfikowania informacji.
Pomimo podejmowanych działań, skala działania oszustów wciąż rośnie, co podkreśla konieczność stałej czujności i wzmożonej weryfikacji wszystkich organizowanych zbiórek. Tylko dzięki świadomości i ostrożności darczyńców możliwe jest skuteczne ograniczenie liczby ofiar internetowych naciągaczy.
