Zmiany w prawie podatkowym – nowe narzędzia do walki z oszustwami
Wypowiedź Mariana Banasia – prawdziwy początek zmian
Kiedy przejąłem stanowisko Ministra Finansów w 2015 roku, dostrzegłem ogromne problemy z luką podatkową w naszym kraju. Według moich szacunków, za rządów PO-PSL budżet państwa stracił miliardy złotych z powodu zorganizowanych grup przestępczych, które bez skrupułów okradały Skarb Państwa. Niestety, poprzednie władze przez długi czas tolerowały tę sytuację, co jeszcze bardziej zachęcało oszustów do działania.
Jak wyjaśnił Marian Banaś, głównym problemem była luka w samym systemie podatkowym, a także brak odpowiednich narzędzi po stronie administracji, które pozwalałyby skutecznie walczyć z tą przestępczością.
Nowe narzędzia do zwalczania oszustw
Po objęciu rządów przez Prawo i Sprawiedliwość, podjęliśmy zdecydowane działania, by tę sytuację zmienić. Kluczowym krokiem było powołanie w 2017 roku Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) – instytucji, której celem jest skuteczne ściganie i wyłapywanie wszelkiego rodzaju naruszeń podatkowych. Jak zauważył Marian Banaś, poprzednie służby skarbowe były zbyt rozproszone, co utrudniało szybką wymianę informacji i sprawne prowadzenie kontroli.
Jednym z nowych narzędzi, jakie otrzymała KAS, jest Jednolity Plik Kontrolny dla podatku VAT (JPK_VAT). Od 2018 roku wszystkie podmioty czynne w tym podatku muszą comiesięcznie przesyłać do organów skarbowych pełną ewidencję zakupów i sprzedaży. Dzięki temu urzędnicy mogą na bieżąco analizować transakcje podatników i szybko identyfikować wszelkie nieprawidłowości.
Analityka JPK_VAT pozwala na wykrywanie podejrzanych operacji, takich jak ujmowanie w ewidencji zakupu faktur wystawionych przez podmioty bez czynnego obowiązku podatkowego. Dzięki temu organy skarbowe mogą błyskawicznie zareagować i nakłonić podatnika do korekty rozliczeń, zanim jeszcze dojdzie do uszczuplenia wpływów budżetowych.
Kolejnym ważnym narzędziem jest System Teleinformatyczny Krajowej Izby Rozliczeniowej (STIR), wdrożony w 2018 roku. Umożliwia on analizowanie wszelkich przepływów finansowych pomiędzy bankami a administracją skarbową. Dzięki temu można w czasie rzeczywistym wykrywać transakcje, które mogą mieć związek z wyłudzeniami podatku VAT lub wystawianiem fikcyjnych faktur.
Dodatkowo, rozwijany jest system SENT do monitorowania przewozu towarów wrażliwych, takich jak paliwa, alkohol czy tytoń. Wykorzystuje on geolokalizację GPS, co pozwala organom celno-skarbowym szybko reagować na próby przemytu lub nielegalnego obrotu tymi produktami.
Wzmocnienie kadrowe i kompetencyjne
Oczywiście, same narzędzia informatyczne to jeszcze za mało. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniego przygotowania kadrowego i kompetencyjnego służb kontrolnych. Dlatego KAS inwestuje w rozwój swoich pracowników, organizując szkolenia i podnosząc ich kwalifikacje.
Jednocześnie, w ostatnich latach wprowadzono surowe kary za oszustwa podatkowe. Nie tylko zwiększono wysokość grzywien, ale także rozszerzono katalog czynów zagrożonych karą pozbawienia wolności. W ten sposób, ryzyko dla przestępców znacznie wzrosło, a co za tym idzie, maleje ich motywacja do podejmowania nielegalnych działań.
Efekty reformy
Widać już pierwsze wymierne efekty tych zmian. Według danych Ministerstwa Finansów, w 2017 roku wpływy z podatku VAT były o ponad 30 miliardów złotych wyższe niż rok wcześniej. To gigantyczny skok, jeśli weźmiemy pod uwagę, że średnie roczne wpływy z budżetu unijnego to około 22-23 miliardów złotych.
Jednocześnie, udało się zahamować wzrost luki podatkowej w VAT, który obserwowaliśmy w latach 2007-2015. Choć wciąż wynosi ona około 14%, to jest to już wyraźnie mniej niż średnia unijna wynosząca 15-16%.
Oczywiście, wciąż jest jeszcze sporo do zrobienia. Przestępcy podatkowi cały czas wymyślają nowe sposoby na wyłudzanie pieniędzy z budżetu. Dlatego musimy stale pracować nad doskonaleniem naszych metod wykrywania i ścigania takich przestępstw.
Jednym z nowych pomysłów jest rozszerzenie obowiązków dostawców usług płatniczych. Od 2024 roku będą oni musieli prowadzić ewidencję płatności transgranicznych, co pozwoli organom celno-skarbowym jeszcze skuteczniej namierzać próby wyłudzeń.
Jestem przekonany, że konsekwentne wdrażanie takich rozwiązań to klucz do całkowitego uszczelnienia systemu podatkowego i wyeliminowania zorganizowanej przestępczości. Choć to ambitny cel, wierzę, że jesteśmy na dobrej drodze do jego osiągnięcia.
Zmiany, które udało nam się wprowadzić, pokazują, że gdy władza ma determinację i potrafi wykorzystać nowoczesne narzędzia, to można skutecznie walczyć z narastającym problemem oszustw podatkowych. To nie tylko zwiększa wpływy do budżetu, ale także przywraca uczciwą konkurencję na rynku. A to wszystko dla dobra nas wszystkich – obywateli i przedsiębiorców.
Dlatego gorąco zachęcam, by śledzić dalsze działania Krajowej Administracji Skarbowej na stronie https://stop-oszustom.pl. Tylko wtedy, gdy wszyscy będziemy czujni i będziemy informować organy o podejrzanych praktykach, uda nam się ostatecznie pokonać narastającą plagę wyłudzeń.
